Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT quy định chế độ làm việc đối với giáo viên phổ thông, dự bị đại học, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 22/4/2025 (Thông tư 05).
Một trong những nội dung đáng chú ý trong Thông tư 05 là trường hợp phải phân công giáo viên dạy vượt định mức tiết dạy trung bình trong 01 tuần (bao gồm cả tiết dạy quy đổi đối với các nhiệm vụ kiêm nhiệm) thì tổng số tiết dạy vượt trong 01 tuần không quá 50% định mức tiết dạy trung bình trong 01 tuần, tổng số tiết dạy vượt trong 01 năm học không quá số giờ làm thêm theo quy định của pháp luật về lao động.
Giáo viên có thêm thời gian cho các hoạt động chuyên môn khác
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Châu Văn Khoăn - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Tân Thông Hội (huyện Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh) cho biết , về cơ bản, quy định giới hạn số tiết dạy vượt trong 1 tuần không quá 50% định mức tiết dạy trung bình trong 1 tuần giúp giáo viên có thêm thời gian cho các hoạt động chuyên môn khác.
Theo thầy Khoăn, hiện nay, định mức tiết dạy của giáo viên trung học phổ thông là 17 tiết/ tuần. Nếu áp dụng theo quy định của Thông tư 05, giáo viên dạy thêm giờ thì chỉ được phép dạy vượt 8,5 tiết/ tuần. Như vậy, giáo viên có thể dạy tối đa 25,5 tiết/ tuần.
“Theo tôi, quy định này là hợp lý, bởi ngoài công tác giảng dạy, các thầy cô còn phụ trách hoạt động chuyên môn khác như nghiên cứu bài giảng, ôn thi đội tuyển, tham gia tập huấn và hỗ trợ học sinh ngoài giờ học chính khóa. Do đó, nhờ Thông tư 05, giáo viên sẽ tránh được tình trạng công việc chồng chéo, từ đó đảm bảo chất lượng giảng dạy cho học sinh.
Đặc biệt, đối với các trường có bố trí tiết thừa giờ nhiều, phải trả tiền thừa giờ lên đến vài chục triệu/ năm cho giáo viên thì quy định này sẽ khắc phục được tình trạng lãng phí ngân sách, từ đó có thể đầu tư vào các hoạt động khác, nâng cao chất lượng giáo dục”, thầy Khoăn nêu quan điểm.
Tuy nhiên, thầy Khoăn cho biết, thực tế triển khai quy định này tại các trường có thể sẽ gặp một số khó khăn nhất định. Trước đây, ở nhiều môn có nhu cầu học cao như Toán học, tiếng Anh, Ngữ văn, giáo viên thường phải dạy thêm tiết. Do đó, với quy định mới, các trường sẽ cần phân bổ thời khóa biểu phù hợp, đảm bảo thầy cô dạy trong số lượng tiết cho phép.
“Để Thông tư 05 được triển khai một cách hiệu quả, nhà trường sẽ lên kế hoạch điều chỉnh phân công giảng dạy hợp lý cho giáo viên. Đối với các môn có nhu cầu học cao, nhà trường có thể cần bổ sung giáo viên hoặc sắp xếp lại thời khóa biểu để tận dụng tối đa nguồn lực sẵn có. Từ đó, nhà trường vừa tuân thủ quy định mới, vừa đảm bảo không làm gián đoạn quá trình học tập của học sinh.
Nhìn chung, quy định về giới hạn số tiết dạy trong Thông tư 05 không phải là mới, mà là sự điều chỉnh để phù hợp với thực tiễn. Theo đó, quy định này vừa góp phần đảm bảo sức khỏe, chất lượng giảng dạy của giáo viên, vừa giúp duy trì sự công bằng trong phân công công việc giữa các thầy cô. Tuy nhiên, việc triển khai cần có sự linh hoạt để đảm bảo không ảnh hưởng đến nhu cầu học tập của học sinh cũng như động lực của giáo viên”, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Tân Thông Hội (huyện Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh) bày tỏ.
Cùng bàn về vấn đề này, thầy Lê Xuân Quang - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Nguyễn Trãi (thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên) cho biết, hiện nay ở nhà trường, số tiết dạy của nhiều giáo viên chưa đạt đến định mức quy định. Cụ thể, giáo viên tại trường mới dạy trung bình 16 tiết/ tuần, thấp hơn so với mức 17 tiết do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định.
Tuy nhiên, trước đây, nhà trường phải đối diện với tình trạng thiếu hụt giáo viên ở môn Giáo dục thể chất và Giáo dục Quốc phòng - An ninh. Do vậy, giáo viên ở các bộ môn này buộc phải dạy thêm tiết và đảm nhiệm nhiều lớp khác nhau để đảm bảo chương trình học theo đúng tiến độ.
“Khi giáo viên dạy vượt số tiết chuẩn, họ sẽ được hưởng chế độ chi trả thêm giờ. Tuy nhiên, việc chi trả này được thực hiện theo hướng dẫn chung của ngành giáo dục và tuân thủ theo quy chế chi tiêu nội bộ của trường. Điều này đồng nghĩa với việc mức chi trả có thể khác nhau tùy từng trường, tùy vào ngân sách và cơ chế tài chính của đơn vị”, thầy Quang bày tỏ.
Khắc phục tình trạng thiếu giáo viên là yếu tố cốt lõi để thực hiện Thông tư 05 hiệu quả
Theo thầy Phan Văn Chương - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm (thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam) nhận định, Thông tư 05 của Bộ Giáo dục và Đào tạo là chính sách có tính hợp lý, giúp giáo viên có thời gian tái tạo sức lao động, nghiên cứu bài giảng và tham gia các hoạt động chuyên môn.
Thầy Chương cho biết, việc giới hạn số tiết dạy thêm có thể góp phần giảm tải áp lực cho giáo viên, đặc biệt là trong bối cảnh nhiều giáo viên hiện nay phải làm việc với cường độ cao để đáp ứng nhu cầu giảng dạy. Khi giáo viên có đủ thời gian chuẩn bị bài giảng, chất lượng giảng dạy sẽ được cải thiện, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục.
Tuy nhiên, khi áp dụng vào thực tế, quy định này cũng đặt ra một số thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất là tình trạng thiếu giáo viên ở một số môn học ở các địa phương. Hiện nay, nhiều trường vẫn đang trong tình trạng thiếu giáo viên, đặc biệt là ở các môn đặc thù như Tin học, Ngoại ngữ, Nghệ thuật và một số môn tích hợp theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Khi số lượng giáo viên chưa đủ đáp ứng nhu cầu dạy học, việc giới hạn số tiết dạy thêm có thể khiến nhiều trường gặp khó khăn trong việc phân công giảng dạy.
“Thực tế, trong một trường học, số lượng giáo viên giữa các môn không đồng đều. Cụ thể, có những môn dư thừa giáo viên nhưng cũng có những môn lại thiếu giáo viên nghiêm trọng. Nếu tất cả giáo viên đều bị giới hạn số tiết dạy, một số môn sẽ không có đủ giáo viên để đảm nhận số tiết theo yêu cầu. Điều này có thể dẫn đến tình trạng học sinh không được học đầy đủ chương trình hoặc giáo viên phải kiêm nhiệm dạy môn khác ngoài chuyên môn chính của mình.
Ngoài ra, một trong những vấn đề khác cũng cần cân nhắc là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa, nơi điều kiện tuyển dụng giáo viên gặp nhiều khó khăn, tình trạng thiếu giáo viên càng trầm trọng hơn. Do đó, nhiều giáo viên ở những khu vực này phải dạy thêm giờ để đảm bảo đủ số tiết học cho học sinh.
Như vậy, nếu áp dụng nghiêm quy định giới hạn số tiết dạy, nhà trường sẽ có thể gặp khó khăn trong việc đảm bảo đủ giáo viên cho các bộ môn, đặc biệt là những môn thiếu nhân lực giảng dạy. Ngược lại, nếu để giáo viên tiếp tục dạy vượt số tiết, họ sẽ chịu áp lực lớn về sức khỏe và công việc, trong khi chế độ chi trả thêm giờ cũng không phải lúc nào cũng đáp ứng đủ nhu cầu thực tế”, thầy Chương nêu quan điểm.
Theo Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm (thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam), để Thông tư 05 thực sự phát huy được hiệu quả, cần có những chính sách linh hoạt hơn trong việc triển khai quy định này.
Thứ nhất, để giảm áp lực đối với giáo viên, Nhà nước cần có chính sách tuyển dụng và đào tạo thêm giáo viên để giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân lực giảng dạy. Nếu có đủ giáo viên, việc giới hạn số tiết dạy thêm sẽ không còn là vấn đề gây khó khăn cho các trường.
Thứ hai, chính sách tiền lương và đãi ngộ cho giáo viên cũng cần được cải thiện để giáo viên không phải phụ thuộc vào thu nhập từ dạy thêm giờ. Khi mức lương đảm bảo cuộc sống, giáo viên sẽ có thể tập trung vào chuyên môn, nâng cao chất lượng giảng dạy thay vì chạy theo số tiết để kiếm thêm thu nhập.
“Nhìn chung, Thông tư 05 mang ý nghĩa tích cực trong việc bảo vệ quyền lợi và sức khỏe của giáo viên. Tuy nhiên, để quy định này thực sự đi vào thực tế một cách hiệu quả, cần có sự linh hoạt và điều chỉnh phù hợp với điều kiện của từng địa phương. Việc đảm bảo đủ giáo viên cho từng môn học, từng khu vực và cải thiện chế độ đãi ngộ cho giáo viên là những yếu tố quan trọng để chính sách này có thể phát huy hiệu quả tốt nhất”, thầy Chương bày tỏ.
