Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT quy định chế độ làm việc đối với giáo viên phổ thông, dự bị đại học, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 22/4/2025 và thay thế Thông tư số 28/2009/TT-BGDĐT.
Sau khi Thông tư này được ban hành, nhiều giáo viên bậc trung học cơ sở, trung học phổ thông chia sẻ với người viết rằng, thầy cô cảm thấy rất phấn khởi khi một số hoạt động chuyên môn được quy đổi định mức tiết dạy.
Theo đó, khoản 3 Điều 13 Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT quy định về việc quy đổi các hoạt động chuyên môn khác ra tiết dạy như sau:
"Giáo viên tham gia dạy phụ đạo cho học sinh hoặc dạy thêm cho học sinh có kết quả học tập môn học cuối học kì liền kề ở mức chưa đạt theo kế hoạch giáo dục của nhà trường, thì 01 tiết dạy trực tiếp được quy đổi tối đa không quá 1,5 tiết định mức".
Ở các nhà trường phổ phổ thông luôn tồn tại hai đối tượng học sinh: học sinh học yếu và học sinh kiểm tra chưa đạt, đòi hỏi giáo viên phải có nghĩa vụ và trách nhiệm dạy phụ đạo/dạy thêm miễn phí cho các em.
Hàng chục năm qua, ở trường học nơi người viết đang công tác (bậc trung học phổ thông), cứ sau mỗi đợt kiểm tra học kì 1, học kì 2 là tổ trưởng chuyên môn (thừa lệnh hiệu trưởng) lại lập danh sách học sinh học yếu/kiểm tra chưa đạt và phân công giáo viên phụ đạo.
Hầu hết thầy cô giáo được phân công nhiệm vụ này đều vui vẻ nhận lời thực hiện nhiệm vụ. Tuy vậy, theo quy chế chi tiêu nội bộ của nhà trường, giáo viên dạy 1 tiết chỉ được nhận thù lao 35.000 đồng nên không ít thầy cô tỏ ra chạnh lòng.
Người viết nhận thấy, Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT quy định, giáo viên dạy 1 tiết cho học sinh học yếu/kiểm tra chưa đạt được quy đổi tối đa không quá 1,5 tiết định mức là hợp tình hợp lí.
Về nguyên tắc, tuỳ theo điều kiện của từng nhà trường mà hiệu trưởng có thể quy đổi định mức tiết dạy ở mức tối đa hoặc ít hơn.
Bởi vì Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT nêu rõ: "Hiệu trưởng nhà trường căn cứ vào quy mô tổ chức của lớp phụ đạo hoặc lớp học thêm, năng lực của học sinh trong lớp phụ đạo hoặc lớp học thêm để xác định cụ thể việc quy đổi tiết dạy theo quy định tại khoản này sau khi có ý kiến thống nhất của Hội đồng trường".
Tuy vậy, việc được quy đổi định mức tiết dạy theo hành lang pháp lí sẽ giúp hiệu trưởng chủ động hơn trong việc phân công giáo viên giảng dạy sao cho công bằng, phù hợp, tránh việc giáo viên so bì thiệt hơn.
Cùng với đó, Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT quy định: Đối với giáo viên tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi, bồi dưỡng học sinh tham gia Hội khỏe Phù đổng, bồi dưỡng học sinh tham gia Hội thao Giáo dục Quốc phòng và An ninh, hướng dẫn học sinh tham dự cuộc thi khoa học kỹ thuật, hướng dẫn học sinh tham gia cuộc thi học sinh, sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp theo kế hoạch giáo dục của nhà trường thì 01 tiết dạy trực tiếp (hoặc trực tuyến) được quy đổi tối đa không quá 02 tiết định mức.
Ở đơn vị của người viết, giáo viên dạy đội tuyển học sinh giỏi được khoán định mức là 5 triệu đồng/giáo viên/năm học theo quy chế chi tiêu nội bộ. Tuy vậy, theo tìm hiểu của người viết, một số địa phương chỉ khoán khoảng 50% mức này vì nhà trường không cân đối được nguồn thu.
Sau khi Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT, người viết đã tư vấn cho hiệu trưởng cần quy đổi 01 tiết dạy trực tiếp/trực tuyến thành 02 tiết định mức cho các hoạt động như trên theo quy định tại khoản 3 Điều 13.
Cụ thể, giáo viên dạy đội tuyển học sinh giỏi cấp tỉnh phải dạy đủ 50 tiết/năm học - tương đương 100 tiết định mức. Giáo viên sẽ được giảm số tiết dạy hoặc được thanh toán tiền tăng giờ theo quy định hiện hành.
Cần biết thêm, tiền lương dạy thêm giờ cho giáo viên được tính theo các công thức sau:
Tiền lương dạy thêm giờ/năm học = Số giờ dạy thêm/năm học x Tiền lương 01 giờ dạy x 150%.
Trong đó: Tiền lương 01 giờ dạy = [(Tổng tiền lương của 12 tháng trong năm học) : (Định mức giờ dạy/năm)] x [Số tuần dành cho giảng dạy: tổng số tuần].
Dẫn chiếu tại Thông tư liên tịch số: 07/2013/TTLT-BGDĐT-BNV-BTC của liên Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính hướng dẫn về chế độ trả thêm giờ đối với giáo viên dạy trong các cơ sở giáo dục công lập; Văn bản hợp nhất 03/2017/VBHN-BGDĐT hợp nhất Thông tư 28/2009/TT-BGDĐT và Thông tư 15/2017/TT-BGDĐT ban hành chế độ làm việc của giáo viên phổ thông của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Dĩ nhiên, hiệu trưởng phải căn cứ vào quy mô, cấp của kỳ thi để xác định cụ thể việc quy đổi tiết dạy theo quy định sau khi có ý kiến thống nhất của Hội đồng trường.
Bên cạnh đó, theo Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT, giáo viên được phân công làm ban giám khảo trong các cuộc thi hoặc hội thi của giáo viên cấp trường theo kế hoạch (các cuộc thi hoặc hội thi theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo) thì 01 tiết tham gia chấm trực tiếp được tính bằng 01 tiết định mức.
Hiện nay, hầu hết giáo viên được phân công làm ban giám khảo trong các cuộc thi hoặc hội thi cấp trường đều làm tự nguyện. Riêng đơn vị của người viết có tính thù lao cho giám khảo nhưng cũng chỉ ở mức tượng trưng, động viên cho thầy cô theo quy chế chi tiêu nội bộ.
Hàng năm, tổ trưởng chuyên môn được phân công làm ban giám khảo trong các cuộc thi/hội thi của giáo viên cấp trường nhiều lần. Ví dụ, hội thi giáo viên dạy giỏi/chủ nhiệm lớp giỏi cấp trường, hội thi thể thao,...
Mỗi cuộc thi/hội thi có khi kéo dài cả ngày khiến thành viên ban giám khảo rất mất thời gian, công sức. Bây giờ, giám khảo chấm trực tiếp được quy đổi thành tiết định mức, nghĩa là công sức thầy cô được ghi nhận sòng phẳng, rõ ràng, sẽ khích lệ để họ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Ngoài ra, với việc ban hành Thông tư 05/2025/TT-BGDĐTcho thấy, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã lắng nghe tiếng nói của giáo viên tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông sau gần 9 tháng lấy ý kiến về dự thảo Thông tư quy định chế độ làm việc của giáo viên phổ thông, dự bị đại học.
Trong đó, đáng chú ý, nhiều bài viết trên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã được thầy cô giáo góp ý chân thành, xuất phát từ thực tiễn dạy học ở cơ sở, nay đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa vào Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT.
Chẳng hạn, giáo viên góp ý định mức tiết dạy trung bình trong 01 tuần của hiệu trưởng, phó hiệu trưởng lần lượt là 2 và 4 tiết (thay vì tăng thêm tiết như dự thảo); tổ trưởng/tổ phó chuyên môn được giảm lần lượt là 3 tiết/tuần và 1 tiết/tuần, được hưởng phụ cấp chức vụ (thay vì được chọn một trong hai);...
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
