4 nội dung giám sát, trên 5 lĩnh vực
Chiều 12/9, theo chương trình làm việc của Phiên họp thứ 26 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các đại biểu đã cho ý kiến về dự thảo Kế hoạch giám sát và đề cương báo cáo của Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023”.
Theo đó, thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí với dự thảo Kế hoạch giám sát và Đề cương báo cáo; đồng thời đề nghị Đoàn giám sát cân nhắc xác định trọng tâm giám sát đối với lĩnh vực giao thông đường bộ.
Tại Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát trình bày báo cáo dự thảo Kế hoạch giám sát và Đề cương báo cáo, nêu rõ mục đích, phạm vi, nội dung và đối tượng giám sát.
 |
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát trình bày báo cáo. Ảnh: quochoi.vn. |
Mục đích giám sát là đánh giá khách quan, toàn diện trách nhiệm của Chính phủ trong việc chỉ đạo, phân công các Bộ, ngành, địa phương thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023; công tác xây dựng, ban hành văn bản chỉ đạo, triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; làm rõ kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, nguyên nhân (khách quan, chủ quan) của tồn tại, hạn chế trong tổ chức thực hiện và sự phối hợp thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.
Làm rõ vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị và ý thức chấp hành pháp luật của các cấp, các ngành thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông. Rút ra bài học kinh nghiệm để nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.
Phát hiện, xử lý hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền khắc phục tồn tại, hạn chế; điều chỉnh, xử lý những vướng mắc trong quá trình thực hiện; đề xuất giải pháp hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả tổ chức thực hiện, nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông giai đoạn tiếp theo.
Nội dung giám sát bao gồm: Một là, việc cụ thể hóa chủ trương của Đảng, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông và các hoạt động liên quan đến bảo đảm trật tự, an toàn giao thông (trọng tâm là các quy định về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, các chính sách đầu tư cho giao thông, Luật Giao thông đường bộ, Luật Đường sắt, Luật Đường thủy nội địa, Luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Bộ luật Hàng hải Việt Nam và các văn bản pháp luật khác có liên quan).
Hai là, việc ban hành và triển khai thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; rà soát các quy định của pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, trọng tâm là các văn bản dưới Luật của Chính phủ và các bộ ngành; những kết quả đạt được, những hạn chế, vướng mắc và đề xuất, kiến nghị sửa đổi, bổ sung chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.
Ba là, thực trạng công tác quản lý, chỉ đạo điều hành, phối hợp và tổ chức thực hiện của Chính phủ, các Bộ, cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; tình hình vi phạm, công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; công tác phối hợp giữa các Bộ, địa phương trong bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; hoạt động hợp tác quốc tế về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; nguồn lực ngân sách bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; trách nhiệm của các tập thể và cá nhân có liên quan.
Bốn là, xem xét, đánh giá kết quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; tập trung làm rõ những hạn chế, bất cập, khó khăn, vướng mắc; xác định nguyên nhân của hạn chế, bất cập, khó khăn, vướng mắc và đề xuất những giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông trong thời gian tới.
Phạm vi giám sát đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông trên phạm vi cả nước.
Đối tượng giám sát là Chính phủ; Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Y tế, Bộ Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Tư pháp, Bộ Xây dựng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư; trong đó trọng điểm là Bộ Công an, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Quốc phòng và Bộ Tư pháp. Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, trong đó có 12 địa phương Đoàn công tác đến làm việc; Khảo sát tại một số cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp có liên quan, một số doanh nghiệp đường thủy nội địa, hàng hải; một số hãng taxi; một số trường giáo dục phổ thông...
Dự thảo Kế hoạch giám sát cũng nêu cụ thể tiến độ triển khai các hoạt động giám sát cho từng giai đoạn. Đoàn giám sát hoàn thiện Báo cáo kết quả giám sát trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội Báo cáo kết quả giám sát; dự thảo Nghị quyết giám sát chuyên đề tại Phiên họp tháng 9/2024; Hoàn thiện Nghị quyết giám sát chuyên đề trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp tháng 10/2024; Gửi đại biểu Quốc hội Báo cáo kết quả giám sát, Nghị quyết giám sát chuyên đề trước khi khai mạc Kỳ họp thứ 8 của Quốc hội.
Ưu tiên giám sát sớm, cuốn chiếu đối với lĩnh vực giao thông đường bộ
Thảo luận về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh nhấn mạnh, hoạt động giám sát cần được tiến hành cẩn trọng, thỏa đáng, đưa ra kiến nghị liên quan đến hoàn thiện thể chế, bổ sung chính sách, pháp luật trong thời gian tới.
Theo Đề cương, hoạt động giám sát được thực hiện đối với 5 lĩnh vực giao thông sẽ cho thấy bức tranh toàn diện, là dữ liệu quan trọng để có giải pháp tổng thể, nhưng trong bối cảnh có hạn, đặc biệt Kỳ họp thứ 6, Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến 2 dự án luật: dự án Luật Đường bộ và dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
 |
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh. Ảnh: quochoi.vn. |
Vì vậy, cần xác định mục tiêu ngắn hạn của hoạt động giám sát là tập trung vào giao thông đường bộ - lĩnh vực tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro, từ đó giúp đại biểu Quốc hội, cơ quan của Quốc hội có ý kiến thẩm tra, góp ý hoàn thiện dự thảo luật.
Nữ đại biểu đề nghị điều chỉnh kế hoạch triển khai giám sát, thay vì triển khai giám sát đồng loạt, nên tập trung giám sát sớm, cuốn chiếu đối với lĩnh vực giao thông đường bộ và hoàn thành vào tháng 4/2024 để phục vụ trực tiếp cho 2 dự án luật: Đường bộ và Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Đại biểu cho rằng, với kế hoạch này sẽ vừa kịp thời phục vụ mục tiêu trước mắt xây dựng 2 dự án luật, vừa phục vụ mục tiêu lâu dài để thấy được bức tranh tổng thể và có giải pháp cho giai đoạn tiếp theo.
Phát biểu tại Phiên họp, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, tại Kỳ họp thứ 7 vào tháng 5/2024 sẽ trình Quốc hội thông qua 9 luật, 1 nghị quyết, trong đó có Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Do vậy, Đoàn giám sát cần cân nhắc tiến độ triển khai các hoạt động giám sát trong kế hoạch chi tiết phù hợp. Có thể đẩy sớm một số mốc thời gian so với dự thảo kế hoạch để kết quả giám sát bước đầu có thể góp phần nhất định vào việc thông qua 2 dự án luật.
Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Lê Đình Thọ kiến nghị nghiên cứu giám sát có trọng tâm, trọng điểm đối với lĩnh vực giao thông đường bộ. Bởi đây là lĩnh vực có nhiều tồn tại, qua hoạt động giám sát sẽ làm rõ trách nhiệm của các cấp, các ngành trong thực hiện chính sách pháp luật.
Cũng tại Phiên họp, có ý kiến đồng tình với phạm vi giám sát đối với 5 lĩnh vực. Phạm vi giám sát rộng, nhưng chủ yếu tập trung vào báo cáo của Chính phủ, Bộ Giao thông và không phải địa phương nào cũng có 5 loại hình giao thông, do vậy, cần nghiên cứu đề cương chi tiết, cụ thể hơn.
Một số ý kiến đề nghị bổ sung nội dung giám sát, cần đánh giá điều kiện đảm bảo an toàn, công bằng trong tiếp cận giao thông đối với người dễ bị tổn thương như người nghèo, người khuyết tật, người cao tuổi.
Bên cạnh đó, trong phần kiến nghị đối với Chính phủ, cần có nhóm kiến nghị liên quan tới hoàn thiện chính sách pháp luật, đề xuất những quy định còn thiếu làm cơ sở để đề xuất xây dựng hoặc sửa đổi, bổ sung trong thời gian tới.
Đoàn giám sát cũng cần lưu ý việc phân công đại biểu, đại biểu tham gia thành viên Tổ giúp việc, tham gia đoàn công tác hợp lý, đảm bảo cân đối, hiệu quả, phát huy sự tích cực của các thành viên Đoàn giám sát.
Giám sát có trọng tâm, trọng điểm, kiến nghị danh mục cụ thể cần bổ sung, sửa đổi
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, các ý kiến phát biểu rất cụ thể, đề nghị Đoàn giám sát tiếp thu các ý kiến góp ý, tiếp tục hoàn thiện.
Về nội dung giám sát, cần thực hiện đúng Nghị quyết của Quốc hội và Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là giám sát chính sách, pháp luật về đảm bảo trật tự an toàn giao thông từ năm 2009 đến năm 2023, giám sát 5 lĩnh vực trọng tâm của 5 luật đã được Quốc hội ban hành, trong đó cần làm rõ nội hàm chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự an toàn giao thông thuộc 5 lĩnh vực để làm rõ nội dung, phạm vi giám sát.
 |
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định kết luận nội dung thảo luận. Ảnh: quochoi.vn. |
Cần xác định trọng tâm giám sát là việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ; tập trung giám sát sớm lĩnh vực trật tự an toàn giao thông đường bộ để có báo cáo bước đầu, đóng góp vào việc ban hành 2 luật: Đường bộ và Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Về đối tượng giám sát, bổ sung báo cáo của các tổ chức khác như: Mặt trận Tổ quốc và Đoàn thanh niên.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng đề nghị Đoàn giám sát tiếp thu các ý kiến góp ý đối với một số vấn đề cụ thể tại Phiên họp; lưu ý Kế hoạch giám sát và Đề cương báo cáo cần có trọng tâm, trọng điểm, kiến nghị danh mục cần bổ sung, sửa đổi, nhất là nội dung cần chỉnh lý trong 2 dự án luật: Đường bộ và Trật tự, an toàn giao thông đường bộ; nêu rõ các công việc cụ thể sau giám sát, tạo chuyển biến sau giám sát chuyên đề này.
