Với vai trò quan trọng trong việc quản lý chi phí và đảm bảo hiệu quả đầu tư, ngành Kinh tế xây dựng mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn trong các doanh nghiệp xây dựng, tổ chức tư vấn, quản lý dự án, và cơ quan quản lý nhà nước.
Ngành Kinh tế xây dựng là tổng hòa của 2 lĩnh vực trọng tâm
Năm 2024 là năm đầu tiên Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tuyển sinh ngành Kinh tế xây dựng với 120 chỉ tiêu theo chương trình tiêu chuẩn. Điểm chuẩn theo phương thức xét tuyển tổng hợp năm 2024 của ngành Kinh tế xây dựng là 58,59 điểm (theo thang điểm 90).
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Lê Hoài Long - Phó Trưởng Khoa Kỹ thuật xây dựng, Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, ngành Kinh tế xây dựng đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa kiến thức kinh tế và kỹ thuật xây dựng. Vì vậy, chương trình đào tạo được thiết kế sao cho khối kiến thức, kỹ năng và thái độ mà sinh viên tiếp nhận được phải dung hòa một cách hiệu quả giữa hai lĩnh vực này.
Chương trình đào tạo ngành Kinh tế xây dựng được thiết kế tổng hòa, giúp sinh viên tiếp cận toàn diện cả hai lĩnh vực kinh tế và xây dựng. Các bài toán liên quan đến lĩnh vực kinh tế trong ngành được phân tích dựa trên dữ liệu cụ thể từ dự án, bao gồm: phương pháp thi công, loại vật liệu sử dụng, công nghệ áp dụng, dòng tiền thu chi và các quy định pháp lý hiện hành.
Nội dung đào tạo được xây dựng một cách toàn diện, cung cấp cho người học nền tảng vững chắc về kỹ thuật xây dựng, tài chính kinh tế, pháp luật và kỹ năng quản lý. Các học phần được bố trí hợp lý, đảm bảo sinh viên có thể nhanh chóng hòa nhập vào môi trường làm việc sau khi tốt nghiệp. Một ưu điểm nổi bật của chương trình là tỷ lệ thực hành và thực tập chiếm 35% tổng thời lượng, tạo điều kiện cho sinh viên áp dụng lý thuyết vào thực tế thông qua các mô phỏng sát với ngành nghề, đồng thời được sự hỗ trợ trực tiếp từ các chuyên gia giàu kinh nghiệm.
Bên cạnh đó, chương trình còn định hướng sinh viên theo đuổi các xu thế phát triển bền vững như xây dựng công trình xanh, sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường và đạt mục tiêu Net Zero, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa của lĩnh vực xây dựng.
Ngoài ra, theo thầy Long, ngành Kinh tế xây dựng là sự kết hợp hài hòa giữa 2 lĩnh vực kinh tế và xây dựng, không chỉ tập trung vào các kiến thức kỹ thuật chuyên sâu. Do đó, đây là một ngành học không kén chọn nữ giới mà ngược lại rất phù hợp với sinh viên nữ.
“Trong hơn mười năm làm công tác tư vấn tuyển sinh, tôi đã nhận được nhiều câu hỏi từ các nữ sinh yêu thích ngành xây dựng nhưng lo ngại về tính chất kỹ thuật nặng nhọc, môi trường làm việc khắc nghiệt tại công trường.
Tuy nhiên, đối với ngành Kinh tế xây dựng, các bạn nữ có thể tham gia vào lĩnh vực yêu thích mà không cần phải lo lắng về những khó khăn thường thấy ở ngành kỹ thuật. Thậm chí, nữ giới còn rất phù hợp với những yêu cầu đặc thù của công việc trong ngành này như sự cẩn thận, tỉ mỉ trong việc xử lý số liệu và các điều khoản của luật; kỹ năng thuyết phục trong đàm phán và giải quyết vấn đề một cách hiệu quả. Những yếu tố này giúp mang lại lợi thế và hiệu quả vượt trội trong công việc.
Năm 2024, khóa đầu tiên của ngành Kinh tế xây dựng tại Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã thu hút 33 sinh viên nữ theo học, chiếm khoảng 37% tổng số sinh viên. Trong tương lai, mục tiêu đặt ra là nâng tỷ lệ này lên 50%, nhằm thúc đẩy sự cân bằng giới tính và tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa để nữ giới phát triển trong lĩnh vực đầy tiềm năng này”, Tiến sĩ Lê Hoài Long cho hay.
Ngoài ra, để đào tạo các thế hệ sinh viên xuất sắc, vững vàng về chuyên môn và có khả năng áp dụng kiến thức vào thực tiễn hiệu quả, việc tuyển chọn và nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ngành Kinh tế xây dựng là yếu tố then chốt.
Theo thầy Long, Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã dành nhiều thời gian để chuẩn bị kỹ lưỡng cho chương trình đào tạo ngành Kinh tế xây dựng trước khi chính thức mở ngành. Đội ngũ giảng viên được tuyển chọn gồm các thầy cô có kiến thức chuyên sâu về xây dựng và chuyên môn cao về kinh tế, đảm bảo chất lượng giảng dạy.
Hiện tại, lực lượng giảng viên chính của ngành Kinh tế xây dựng bao gồm 4 phó giáo sư, 4 tiến sĩ và một số thạc sĩ thường xuyên phụ trách giảng dạy các học phần chuyên ngành.
Đồng thời, nhà trường đã xây dựng mạng lưới doanh nghiệp sẵn sàng tham gia vào quá trình đào tạo thông qua các hoạt động thực hành, thực tập và tổ chức các chuyên đề thực tế, nhằm đảm bảo sinh viên có thể ứng dụng kiến thức ngay sau khi tốt nghiệp.
Thêm vào đó, các buổi hội thảo chuyên ngành và các chương trình phát triển nghề nghiệp được tổ chức trong suốt quá trình học giúp sinh viên nắm bắt nhu cầu thực tế của thị trường, đồng thời tăng cơ hội việc làm sau khi ra trường. Với việc tham gia vào mạng lưới doanh nghiệp đối tác, sinh viên có thể dễ dàng kết nối và tiếp cận những cơ hội việc làm hấp dẫn ngay khi hoàn thành chương trình đào tạo.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, nhà trường gặp không ít thách thức. “Trong bối cảnh Việt Nam và thế giới đang trải qua sự thay đổi nhanh chóng, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ, các ngành nghề đều phải đối mặt với nhiều thách thức. Các ngành đào tạo của Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh không nằm ngoài xu thế đó. Tuy nhiên, với nhiều năm kinh nghiệm và đội ngũ giảng viên chuyên môn cao, trường đã có thể linh hoạt và thích ứng với những biến động này.
Mặc dù vậy, việc liên tục cập nhật chương trình giảng dạy, kết hợp với những đổi mới công nghệ và nhu cầu thị trường vẫn là một thách thức lớn mà nhà trường cần nỗ lực vượt qua, nhằm duy trì chất lượng đào tạo và đáp ứng kỳ vọng của xã hội”, Tiến sĩ Lê Hoài Long nhận định.
Cơ hội việc làm đa dạng
Cũng theo thầy Long, mỗi trường đại học sẽ có những yêu cầu và định hướng riêng phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động nhằm cung cấp nguồn nhân lực đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của ngành. Cử nhân ngành Kinh tế xây dựng ra trường sẽ có kiến thức vững vàng về tài chính, kinh tế, hiệu quả đầu tư, luật và hợp đồng, dự toán, cũng như hiểu rõ quá trình hình thành và vận hành các công trình xây dựng.
Tốt nghiệp ngành Kinh tế xây dựng, người học có thể đánh giá tính khả thi kinh tế trong quá trình thiết kế và thi công, góp phần đảm bảo các dự án xây dựng được thực hiện hiệu quả về tài chính, quản lý dòng tiền và hợp đồng. Điều này cũng tạo điều kiện để các kỹ sư kỹ thuật tập trung tối đa vào chuyên môn tính toán, thiết kế và thi công.
Với sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực xây dựng tại Việt Nam, nhu cầu tuyển dụng nguồn nhân lực ngành Kinh tế xây dựng ngày càng tăng cao, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế mở rộng và hàng loạt dự án xây dựng quy mô lớn được triển khai trên khắp cả nước.
Sinh viên tốt nghiệp ngành Kinh tế xây dựng có thể đảm nhận nhiều vị trí công việc quan trọng trong các doanh nghiệp xây dựng, công ty tư vấn, các cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức tài chính.
Cụ thể, các vị trí như chuyên viên phân tích tài chính, chuyên viên dự toán, quản lý dự án xây dựng, chuyên viên hợp đồng và điều phối dự án là những cơ hội nghề nghiệp phổ biến. Ngoài ra, họ cũng có thể làm việc trong các bộ phận liên quan đến chi phí xây dựng, đánh giá hiệu quả đầu tư, lập kế hoạch tài chính cho các dự án, từ đó góp phần vào sự thành công của các dự án xây dựng.
Bạn Phạm Diệu Phúc, sinh viên khóa 24 ngành Kinh tế xây dựng tại Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, dù là nữ sinh nhưng bạn không gặp quá nhiều khó khăn trong quá trình học tập như nhiều người vẫn hình dung về ngành học này.
“Là một nữ sinh theo học ngành Kinh tế xây dựng, em không tránh khỏi việc phải đối mặt với những khó khăn đặc thù bởi lĩnh vực xây dựng thường đòi hỏi sức mạnh thể chất, khả năng bền bỉ và chịu áp lực cao, đó đều là những yếu tố mà nam giới có phần chiếm ưu thế. Tuy nhiên, em nhận ra rằng chính những kỹ năng và phẩm chất đặc trưng của nữ giới lại có thể trở thành lợi thế lớn trong lĩnh vực này.
Ngành Kinh tế xây dựng không chỉ dừng lại ở các công việc kỹ thuật mà còn mở rộng đến nhiều lĩnh vực quản lý và tài chính nên sự cẩn thận, tỉ mỉ và khả năng tổ chức công việc là vô cùng cần thiết. Không chỉ vậy, những kỹ năng này còn có thể hỗ trợ nữ giới đáng kể trong việc xây dựng và duy trì mối quan hệ hiệu quả với đồng nghiệp và đối tác, góp phần tạo nên nền tảng vững chắc cho sự hợp tác bền lâu và những thành công trong tương lai.
Dù có những thách thức nhưng em tin rằng chỉ cần nỗ lực không ngừng và biết cách tận dụng điểm mạnh của mình, em hoàn toàn có thể thành công trong lĩnh vực này”, Diệu Phúc bày tỏ.
Ngành Kinh tế xây dựng là một lĩnh vực có tính ứng dụng cao, kết hợp hài hòa giữa kiến thức kinh tế và kỹ thuật xây dựng, mở ra nhiều cơ hội lớn cho sinh viên sau khi tốt nghiệp. Đây không chỉ là ngành học đầy triển vọng mà còn là mục tiêu quan trọng mà nhiều sinh viên lựa chọn.
Chia sẻ về lý do lựa chọn theo học ngành Kinh tế xây dựng, bạn Lý Thanh Triều, sinh viên năm nhất Trường Đại học Bách Khoa, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, qua quá trình tìm hiểu thông tin từ báo chí và tham khảo ý kiến từ các anh chị đang làm việc trong ngành, bạn nhận thấy lĩnh vực Kinh tế xây dựng đang thu hút sự chú ý lớn từ thị trường lao động.
Thanh Triều nhận định rằng, ngoài các vị trí liên quan đến kỹ thuật và xây dựng, các doanh nghiệp hiện đang đặc biệt tìm kiếm nhân lực có chuyên môn vững vàng trong lĩnh vực quản lý chi phí, lập dự toán và điều hành tài chính dự án. Đây được xem là những yếu tố cốt lõi, góp phần quan trọng vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành xây dựng.
“Mặc dù năm 2024 là năm đầu tiên Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đào tạo ngành Kinh tế xây dựng nhưng chương trình đào tạo được thiết kế rất bài bản, các môn học được phân bổ hợp lý kết hợp song song giữa lý thuyết với thực hành.
Sau một kỳ học, em nhận thấy môi trường học tập tại môi trường đại học đầy thách thức, đòi hỏi tinh thần tự giác và sự nỗ lực cao từ sinh viên. Tuy ban đầu gặp khó khăn, nhưng khi dần quen với cách học và phương pháp đào tạo, em cảm thấy khả năng tiếp thu của mình được cải thiện rõ rệt. Với đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm và sự đầu tư kỹ lưỡng từ nhà trường, em tin rằng ngành Kinh tế xây dựng sẽ không ngừng phát triển và mang lại nhiều cơ hội cho sinh viên”, Thanh Triều cho hay.
Ngoài ra, để học tốt ngành Kinh tế Xây dựng và mở rộng cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp, Thanh Triều cho rằng sinh viên cần rèn luyện và trang bị thêm một số kỹ năng quan trọng ngay trong thời gian học tập tại trường.
Đầu tiên là kỹ năng chuyên môn, bao gồm hiểu biết về quy trình xây dựng, lập dự toán, quản lý chi phí và sử dụng thành thạo các phần mềm chuyên dụng. Đây là nền tảng để thực hiện công việc chuyên ngành một cách hiệu quả.
Thứ hai là kỹ năng mềm như làm việc nhóm, quản lý thời gian, giao tiếp và giải quyết vấn đề. Những kỹ năng này giúp sinh viên thích nghi với môi trường làm việc chuyên nghiệp, hợp tác hiệu quả và xử lý các tình huống phát sinh trong công việc.
Cuối cùng là kỹ năng thực tế như học ngoại ngữ để hội nhập quốc tế, tham gia thực tập và làm thêm để tích lũy kinh nghiệm, tự học để cập nhật kiến thức mới và xây dựng mạng lưới quan hệ. Những kỹ năng này không chỉ giúp sinh viên tiếp cận với thị trường lao động mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài trong sự nghiệp.
Việc tập trung rèn luyện đồng đều các kỹ năng trên trong thời gian học tại trường sẽ là chìa khóa mở ra cơ hội việc làm trong tương lai.
