Đại biểu Quốc hội đề xuất giám sát tối cao với chương trình, sách giáo khoa mới

Chiều 23/5, tiếp tục Chương trình làm việc Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, Quốc hội nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường trình bày Tờ trình về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2023. Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành nội dung làm việc.

Thảo luận tại hội trường, các đại biểu cơ bản nhất trí với đánh giá trong báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thực hiện Chương trình giám sát năm 2021, việc xây dựng và triển khai Chương trình giám sát năm 2022, đồng thời đánh giá cao những đổi mới trong hoạt động giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội từ đầu nhiệm kỳ đến nay.

Về lựa chọn 2 trong 4 chuyên đề để giám sát thì một số đại biểu nêu ý kiến, trong đó có Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy - Đoàn Đại biểu Quốc hội Thành phố Đà Nẵng.

Quốc hội thảo luận toàn thể tại hội trường về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2023 (ảnh:quochoi.vn)

Để rõ hơn những ý kiến trao đổi tại hội trường, thông tin với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy - Đoàn Đại biểu Quốc hội Thành phố Đà Nẵng cho biết:

"Tôi rất tán thành ý kiến của Ủy ban thường vụ Quốc hội đưa vấn đề thực hiện các Nghị quyết số 88/2014 và Nghị quyết số 51/2017 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông vào nội dung giám sát trong năm 2023. Tuy nhiên, theo tôi, đây là vấn đề không nên thu hẹp trong phạm vi giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội mà nên được Quốc hội giám sát tối cao".

Lý giải cho quan điểm của mình, Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy nêu:

Thứ nhất, hai Nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế theo yêu cầu của Nghị quyết số 29-NQ/TW.

Nghị quyết số 88 được Quốc hội ban hành cách đây gần 8 năm; Nghị quyết số 51 ban hành cách đây gần 5 năm. Theo lộ trình được quy định tại Nghị quyết 51 thì sau 2 năm nữa (năm học 2024 - 2025) sẽ hoàn thành chu trình đầu tiên đổi mới chương trình, sách giáo khoa ở toàn bộ các cấp học phổ thông.

Việc Quốc hội thực hiện giám sát tối cao vào thời điểm này sẽ giúp đánh giá được đầy đủ, kịp thời ưu, khuyết điểm trong quá trình thực hiện các Nghị quyết số 88 và số 51, từ đó có định hướng chỉ đạo tiếp tục đổi mới có hiệu quả trong những năm tiếp theo.

Thứ hai, trong 8 năm qua, ngành Giáo dục đã có nhiều cố gắng, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức để triển khai các Nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Tuy nhiên, dư luận cũng còn nhiều ý kiến khác nhau về một số kết quả triển khai. Như vấn đề GIÁ sách giáo khoa, hay vấn đề đã được Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổng hợp, đặt ra tại Kỳ họp này như việc sắp xếp môn Lịch sử là môn học lựa chọn theo định hướng nghề nghiệp ở cấp trung học phổ thông.

Có những vấn đề báo chí và đại biểu Quốc hội đã đặt ra suốt từ Kỳ họp trước đến Kỳ họp này nhưng chưa được giải quyết như những sai sót trong cả ba bộ sách giáo khoa lớp 1, lớp 2, lớp 6 của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam; những bất cập trong Thông tư số 25 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về lựa chọn sách giáo khoa dẫn đến việc bỏ qua quyền lựa chọn dân chủ của cơ sở giáo dục; vai trò hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc lựa chọn sách giáo khoa để bảo đảm khách quan, công bằng, minh bạch, không ảnh hưởng xấu đến chủ trương xã hội hóa việc biên soạn sách giáo khoa (thậm chí có người còn đặt câu hỏi: “Liệu có những vụ Việt Á trong lựa chọn sách giáo khoa không?”)…"

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy - Đoàn Đại biểu Quốc hội Thành phố Đà Nẵng (ảnh:quochoi.vn)

Do đó, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy cho rằng những vấn đề này nên được thảo luận rộng rãi ở Quốc hội để thu nhận được ý kiến từ nhiều chiều và để cử tri cả nước được biết. Qua giám sát, Quốc hội có thể khẳng định những việc ngành Giáo dục đã thực hiện đúng, đồng thời chỉ ra những hạn chế, những điều cần khắc phục để hỗ trợ ngành thực hiện tốt nhiệm vụ. Qua giám sát, Quốc hội cũng có thể điều chỉnh các Nghị quyết của mình hoặc bổ sung chính sách, nếu cần thiết. Vì vậy, việc thực hiện Nghị quyết 88 và Nghị quyết 51 về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông rất cần có sự giám sát tối cao của Quốc hội".

Tại hội trường, Đại biểu Nguyễn Anh Trí – Đoàn Đại biểu Quốc hội Hà Nội cho rằng với quy trình chặt chẽ chọn lọc từ hàng trăm ý kiến đề xuất, cả 4 nội dung mà Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chọn trình xin ý kiến Quốc hội rất đúng, rất trúng và đều là những vấn đề hết sức quan trọng.

Lựa chọn chuyên đề 3 và chuyên đề 4 để Quốc hội tiến hành giám sát tối cao, đại biểu Nguyễn Anh Trí phân tích: Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 đã được thực hiện thời gian dài nên cần phải giám sát. Hơn nữa, vấn đề đổi mới chương trình và đổi mới sách giáo khoa giáo dục phổ thông là nội dung cốt lõi của đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục phổ thông và có tầm quan trọng và ý nghĩa hết sức to lớn.

Tuy nhiên, trên thực tiễn cho thấy cử tri đang rất bức xúc về các chương trình giáo dục phổ thông có nhiều điểm không phù hợp. Sách giáo khoa khi thì in sai, ngôn từ còn nhiều chỗ không phù hợp, hình ảnh chưa được chuẩn mực. Có quá nhiều bộ sách được đề nghị sử dụng cho nên gây ra sự lúng túng trong việc lựa chọn cho cả phụ huynh và cả các trường, các sở giáo dục.

Đặc biệt, sách giáo khoa không được sử dụng lại nên hằng năm cả xã hội vẫn phải tốn hàng ngàn tỷ đồng để mua sắm sách mới, gây khó khăn lớn cho các gia đình có con đi học, đặc biệt những gia đình nghèo có con đi học.

Đại biểu Nguyễn Văn Huy - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình cũng cho biết, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình khi đi tiếp xúc cử tri trước kỳ họp tại 8 huyện, thành phố, cử tri đều có ý kiến về nội dung này.

Mặc dù thời gian qua Ủy ban Văn hóa, Giáo dục và Hội đồng Dân tộc của Quốc hội đã tổ chức một số cuộc giám sát và tọa đàm chuyên gia về nội dung này, nhưng cần phải đưa việc thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình sách giáo khoa phổ thông để giám sát tối cao của Quốc hội năm 2023, nhằm đưa ra những đánh giá tổng thể, toàn diện và kịp thời tìm ra những giải pháp thiết thực để tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông trong những năm tới.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đề xuất lựa chọn các chuyên đề khác để tiến hành giám sát tối cao.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, trên cơ sở thảo luận tại hội trường và kết quả phiếu xin ý kiến của đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội phối hợp với các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tiếp thu những ý kiến xác đáng của các vị đại biểu Quốc hội, hoàn chỉnh và trình Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết về Chương trình giám sát của Quốc hội 2023 và Nghị quyết về thành lập các Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội trong kỳ họp.