Chiều ngày 25/3, tại Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Hội thảo khoa học “Hoạt động chuyển giao công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học nhằm tạo ra sản phẩm công nghệ ưu tiên trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư: Thực trạng và giải pháp”.
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc chủ trì hội thảo.
Hội thảo có sự tham dự của lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo, các chuyên gia, nhà khoa học, lãnh đạo các Sở Giáo dục và Đào tạo, các cơ sở giáo dục đại học, các tổ chức quốc tế.
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc nhấn mạnh, trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách mang tính đột phá nhằm thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ. Các cơ sở giáo dục đại học là đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp từ các chính sách này.
Một trong những văn bản quan trọng là Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Trên cơ sở đó, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết số 03/NQ-CP về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Quốc hội ban hành Nghị quyết số 193/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã ban hành kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW.
“Có thể nói, rất nhiều chính sách đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo đang được quan tâm, trong đó có đẩy mạnh chuyển giao, thương mại hóa các nghiên cứu. Nhiều chính sách liên quan cũng đang được rà soát để điều chỉnh, bổ sung theo tinh thần đổi mới, tạo hành lang pháp lý quan trọng, thuận lợi để thúc đẩy sự phát triển”, Thứ trưởng nói.
Nhấn mạnh sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo, có tác động sâu rộng đến đời sống của mỗi người, Thứ trưởng cho rằng, cần tận dụng tối đa các thành tựu và tác động tích cực mà trí tuệ nhân tạo mang lại trong các hoạt động dạy và học, trong quản lý giáo dục, đặc biệt là đào tạo nguồn nhân lực cho đất nước.
Thứ trưởng cũng cho biết, các văn bản pháp luật như Luật Khoa học và Công nghệ, Luật Quản lý sử dụng tài sản công, Luật Viên chức… đang được rà soát và sửa đổi nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi hơn cho hoạt động nghiên cứu và chuyển giao công nghệ.
Liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI), Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc nhận định, công nghệ này đang phát triển nhanh chóng và có tác động sâu rộng đến nhiều lĩnh vực, trong đó có giáo dục.
AI mang lại cơ hội lớn, nhưng đồng thời đặt ra không ít thách thức. Để tận dụng tối đa lợi ích từ công nghệ này, ngành giáo dục cần chủ động thích ứng bằng cách chuẩn bị nguồn nhân lực và điều chỉnh chương trình đào tạo phù hợp với sự thay đổi của công nghệ.
Thứ trưởng cũng bày tỏ mong muốn các cơ sở giáo dục đại học và đội ngũ nhà khoa học chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động chuyển giao công nghệ. Đồng thời, từ thực tiễn nghiên cứu và ứng dụng, cần đề xuất các chính sách và giải pháp cụ thể, góp phần xây dựng hành lang pháp lý và cơ chế thuận lợi để thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong giáo dục.
Trong khuôn khổ hội thảo, các đại biểu cùng lắng nghe 5 tham luận, tập trung vào thực trạng và giải pháp trong hoạt động chuyển giao công nghệ nhằm tạo ra sản phẩm công nghệ ưu tiên, cùng với việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giáo dục.
Tham luận mở đầu do Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thế Quân - Trường Đại học Xây dựng Hà Nội trình bày, với chủ đề “Công nghệ BIM hỗ trợ nâng cao hiệu quả triển khai dự án đầu tư xây dựng - Hoạt động đào tạo và chuyển giao công nghệ tại Trường Đại học Xây dựng Hà Nội”.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Mạc Thị Thoa - Đại học Bách khoa Hà Nội trình bày tham luận với chủ đề “Phát triển nghiên cứu ứng dụng và chuyển giao công nghệ tại cơ sở giáo dục đại học nhằm tạo đột phá trong nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo”.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lý Hải Bằng - Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải trình bày tham luận với chủ đề “Chuyển giao công nghệ: Động lực thúc đẩy nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ 4.0 tại Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải”.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Chí Thành - Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội trình bày tham luận với chủ đề “Ứng dụng công nghệ AI trong giáo dục phổ thông: Hiện trạng và đề xuất”.
Tại hội thảo, Tiến sĩ Nguyễn Sơn Hải - Phó Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cũng thông tin một số định hướng của Bộ khi triển khai ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giáo dục.
Phó Cục trưởng Nguyễn Sơn Hải khẳng định, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục là xu hướng tất yếu, góp phần mở rộng cơ hội tiếp cận giáo dục, nâng cao hiệu lực hiệu quả của công tác giáo dục và nâng cao chất lượng giáo dục.
Trên cơ sở đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đặt mục tiêu ứng dụng AI một cách tổng thể và có hệ thống vào các hoạt động của ngành giáo dục nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả và chất lượng của công tác giáo dục đào tạo; hướng tới xây dựng một nền giáo dục số hiện đại, hiệu quả và bền vững.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất 4 nhóm nhiệm vụ và giải pháp nhằm đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục.
Thứ nhất, hoàn thiện thể chế, chính sách về ứng dụng AI trong giáo dục
Thứ hai, nâng cao nhận thức và phát triển năng lực ứng dụng AI
Thứ ba, phát triển hệ sinh thái AI trong giáo dục Việt Nam
Thứ tư, tăng cường hợp tác, thúc đẩy hợp tác phát triển và ứng dụng AI trong giáo dục
Sau phần tham luận, các chuyên gia, nhà khoa học đại diện các cơ sở giáo dục đại học, các tổ chức tiếp tục chia sẻ, trao đổi nhiều kinh nghiệm về hoạt động chuyển giao công nghệ, đặc biệt là các công nghệ ưu tiên phát triển trong giai đoạn hiện nay và việc sử dụng AI trong giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học.
Khẳng định sự kịp thời của Bộ Giáo dục và Đào tạo khi tổ chức hội thảo đúng, trúng, sát thực tiễn, có tác động rất lớn tới hệ thống các trường đại học và cao đẳng trong hệ thống giáo dục, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Thủy (Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng, cần nhận diện các công nghệ “lõi”, công nghệ ưu tiên, công nghệ chiến lược một cách phù hợp, theo định hướng của Nhà nước để đầu tư phù hợp.
Để thúc đẩy hơn nữa sự phát triển khoa học công nghệ, ứng dụng vào thực tiễn, theo Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Thủy, hệ sinh thái viện - trường - doanh nghiệp là rất quan trọng. Đằng sau một trường đại học cần có một tập đoàn lớn để hỗ trợ, khuyến khích hoặc cần có cơ chế hợp lý để thúc đẩy start up. Phải đào tạo ra những thủ lĩnh khoa học, bao gồm các tiến sĩ hàng đầu, sớm ra sản phẩm để giải quyết những vấn đề lớn.
Cảm ơn ý kiến trao đổi của các đại biểu, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc mong muốn các đơn vị cùng đồng hành với Bộ Giáo dục và Đào tạo trong thời gian tới liên quan đến những vấn đề rất quan trọng và cấp thiết được thảo luận tại hội thảo.
Theo Thứ trưởng, các cơ sở giáo dục đại học không chỉ tạo ra những tri thức mới, đóng góp vào kho tri thức của nhân loại, mà còn ứng dụng vào thực hiện trong thực tiễn, phục vụ sự phát triển của đất nước.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của phát triển khoa học, công nghệ trong không khí mới, giai đoạn mới, kỷ nguyên mới, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc cho rằng, các cơ sở giáo dục đại học cần chuẩn bị rốt ráo ngay từ bây giờ. Ngoài khung pháp lý chung của Nhà nước, các cơ sở giáo dục đại học phải ban hành quy định nội bộ để triển khai kịp thời, nâng cao năng lực quản trị, quản lý, tiếp thu nhanh chóng các thành tựu của thế giới, xây dựng nền tảng đặc thù nhằm triển khai các kết quả nghiên cứu khoa học - công nghệ và ứng dụng hiệu quả vào thực tiễn.
