Vừa qua, Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã đăng tải thông tin phản ánh về việc tác giả Phan Thị Thu Hiền - Khoa Kế toán và Kiểm toán, Trường Đại học Ngoại thương có nhiều bài báo bị Tạp chí Environmental Science and Pollution Research (thuộc Nhà xuất bản Springer) rút bài.
Theo thống kê, tác giả Phan Thị Thu Hiền có 5 bài báo bị Tạp chí này rút. Cụ thể như sau:
Trong các thông báo rút bài đăng trên cổng thông tin tra cứu SpringerLink, nhà xuất bản cho biết, việc rút bài này căn cứ trên sự đồng thuận giữa nhà xuất bản và Tổng Biên tập của tạp chí.
Một cuộc điều tra do nhà xuất bản tiến hành đã phát hiện bài báo này nằm trong một nhóm bài có một số vấn đề đáng lo ngại, liên quan đến việc thao túng phản biện, trích dẫn không phù hợp hoặc không liên quan. Dựa theo kết quả điều tra, nhà xuất bản và tạp chí không còn tin tưởng vào các kết quả và kết luận của bài báo.
Sau vụ việc gây xôn xao nêu trên, nhiều ý kiến chuyên gia, nhà khoa học bày tỏ mong muốn Trường Đại học Ngoại thương (nơi tác giả Phan Thị Thu Hiền đang công tác) có thông tin làm rõ hơn về các vấn đề liên quan đến liêm chính của nhân sự đang công tác tại đây.
Để tìm hiểu, làm rõ vấn đề, phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã liên hệ và gửi đến Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Hoàng Nam - Trưởng phòng Quản lý khoa học, Trường Đại học Ngoại thương một số nội dung liên quan.
Trong văn bản phúc đáp câu hỏi của Tạp chí, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Hoàng Nam cho biết: "Ngay sau khi có thông tin liên quan tới sự việc một số bài báo mà Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền là giảng viên của nhà trường và là đồng tác giả bị rút khỏi Tạp chí Environmental Science and Pollution Research (thuộc Nhà xuất bản Springer), nhà trường đã khẩn trương triển khai các công việc để rà soát, xác minh, làm rõ thông tin từ các bên liên quan".
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Hoàng Nam, Trường Đại học Ngoại thương đã thực hiện rà soát, thu thập thông tin về các bài báo bị rút. Nhà trường cũng tổ chức buổi làm việc để Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền trao đổi và cung cấp các thông tin liên quan tới quá trình thực hiện nghiên cứu, viết bài, gửi bài cho Tạp chí.
Trong văn bản Tạp chí gửi Trường Đại học Ngoại thương có câu hỏi về việc Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền đã báo cáo về vấn đề các bài báo bị rút như thế nào? Tuy nhiên, trong văn bản trả lời, nhà trường không hề đề cập đến nội dung này.
"Quan điểm của Trường Đại học Ngoại thương là luôn tạo điều kiện tốt nhất để các giảng viên, nhà nghiên cứu có cơ hội thực hiện những nghiên cứu mang lại giá trị cho xã hội thông qua các chương trình nghiên cứu, các đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu khoa học các cấp và các dự án hợp tác nghiên cứu với các đối tác ở trong và ngoài nước.
Nhà trường luôn đề cao chất lượng, tính liêm chính trong các hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao tri thức. Nhà trường đặc biệt đề cao sự trung thực và tính nghiêm cẩn trong nghiên cứu khoa học. Nhà trường không dung túng và sẽ xử lý nghiêm các cá nhân có hành vi phi liêm chính trong học thuật", Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Hoàng Nam khẳng định.
Bên cạnh đó, Nghị định 109/2022/NĐ-CP quy định về hoạt động khoa học và công nghệ trong cơ sở giáo dục đại học cũng yêu cầu các cơ sở giáo dục đại học ban hành bộ quy tắc về liêm chính học thuật trong hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo đảm bảo nguyên tắc trung thực, trách nhiệm, công bằng, minh bạch, phù hợp với thực tiễn và theo thông lệ quốc tế.
Phóng viên băn khoăn việc này đã được Trường Đại học Ngoại thương triển khai thực hiện như thế nào? Bộ quy tắc về liêm chính học thuật có áp dụng trong việc xử lý thông tin Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền bị gỡ bỏ 5 bài báo khoa học đăng trên tạp chí quốc tế hay không? Nếu có thì áp dụng cụ thể ra sao?
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Hoàng Nam cho hay: "Hiện nay, nhà trường đã có quy định về “Đạo đức và ứng xử trong hoạt động khoa học và công nghệ” quy định trong các Điều từ 124 đến 129 trong Quy định Quản lý hoạt động khoa học và công nghệ tại Trường Đại học Ngoại thương ban hành ngày 31/12/2021. Theo các quy định này, viên chức của Nhà trường phải tuân thủ các quy định về đạo đức và ứng xử trong hoạt động nghiên cứu và công bố khoa học.
Nhà trường đang tích cực thu thập thêm thông tin từ tạp chí, từ nhà xuất bản, các bên có liên quan để làm rõ các nội dung liên quan tới các bài báo bị rút, tập trung xác định rõ trách nhiệm của các cá nhân và tổ chức làm căn cứ để xử lý theo các quy định hiện hành. Nhà trường sẽ xử lý nghiêm theo đúng các quy định khi có đủ cơ sở để khẳng định viên chức vi phạm quy định về đạo đức và ứng xử trong hoạt động nghiên cứu".
Phóng viên đã truy cập vào website Phòng Quản lý Khoa học (https://qlkh.ftu.edu.vn) để tìm hiểu rõ hơn quy định về hoạt động khoa học và công nghệ của Trường Đại học Ngoại thương. Tuy nhiên, tại đề mục "Văn bản, biểu mẫu quy định về hoạt động khoa học và công nghệ của Trường Đại học Ngoại thương", khi tải tài liệu hiển thị yêu cầu cần có quyền truy cập.
Điều 31, Nghị định 109/2022/NĐ-CP quy định về hoạt động khoa học và công nghệ trong cơ sở giáo dục đại học đã nêu rõ một trong những trách nhiệm và quyền của cơ sở giáo dục đại học là: Tổ chức kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả, giải quyết khiếu nại, tố cáo, khen thưởng và xử lý vi phạm đối với hoạt động khoa học và công nghệ trong cơ sở giáo dục đại học.
