Bài viết Kiểm tra học kỳ sớm vừa khổ cho giáo viên vừa thiệt thòi cho học sinh của tác giả Nguyên Khang được Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đăng tải ngày 21/5 vừa qua đã nhận được sự quan tâm của nhiều độc giả trên cả nước.
Bởi lẽ, bài viết đã phản ánh một phần thực trạng của nhiều trường phổ thông hiện nay khi tổ chức kiểm tra học kỳ sớm dẫn đến những tuần phía sau học sinh không còn tâm thế, động lực để học tập.
Giáo viên mải mê với hồ sơ sổ sách, hoàn thành học bạ nên một bộ phận thầy cô có phần lơ là chuyện dạy dỗ trên lớp. Đến tiết học, học sinh tự học nhưng thực chất là ngôi chơi, thầy cô thì tất bật hoàn thành các loại hồ sơ và vào điểm học bạ.
Bài còn, chương trình còn nhưng nó chỉ được hợp thức hóa trên sổ đầu bài còn nhiều thầy cô và học trò không dạy và học nữa. Vì thế, những bài học còn lại gần như bỏ, học sinh không được học, không muốn học.
 |
Ảnh minh họa: Báo giaoducvathoidai.vn |
Thay đổi thời gian kiểm tra sẽ hoàn thiện được chương trình học
Theo khung năm học 2022-2023, đến ngày 31/5/2023 là tời điểm cuối cùng năm học kết thúc kết thúc nhưng trước thời điểm này 2-3 tuần, nhiều trường học đã thực hiện kiểm tra học kỳ. Điểm chung là các trường đã hoàn thiện việc kiểm tra, điểm số cho học trò từ 1-2 tuần trước ngày tổng kết năm học.
Vì thế, những tuần phía sau, trên danh nghĩa là nhà trường vẫn dạy cho hết chương trình, thầy cô vẫn lên lớp, học trò vẫn đến trường nhưng thực tế trong mỗi lớp học lại đang rất khác nhau.
Có lớp, có giáo viên vẫn đang duy trì được việc dạy và học nhưng cũng có nhiều lớp không còn dạy và học nữa. Đến giờ, thầy cô vẫn bước vào lớp nhưng thầy trò không hướng vào nhiệm vụ chính là dạy và học mà chỉ ngồi chơi, làm việc riêng. Hết giờ, thầy cô bước ra và lại đến thầy cô khác bước vào.
Học sinh thì nhiều em đến lớp với tâm thế để chơi, không mang theo sách vở gì. Vào lớp chỉ cho có mặt và cái chính là được gặp gỡ, vui chơi cùng bạn bè.
Thầy cô vào lớp thấy học sinh không còn động lực học tập, nhiều em lên tiếng xin thầy cô cho ngồi chơi. Có thầy cô vẫn duy trì việc dạy của mình vì một số môn học vẫn còn nhiều tiết nhưng cũng có thầy cô dễ dàng đồng thuận theo ý kiến của học trò.
Lớp này chơi thì cũng đồng nghĩa lớp kế bên khó duy trì việc học. Bởi, học sinh mà không học thì ồn như cái chợ, em chạy ra, chạy vào gây ồn lớp kế bên. Vì thế, về cơ bản, sau khi kiểm tra, học sinh biết điểm thì giáo viên có dạy cũng khó hiệu quả.
Trong khi, một số môn học nhiều tiết/ tuần vẫn còn hàng chục tiết nên học sinh sẽ mất rất nhiều bài và các đơn vị kiến thức cơ bản khi không được học hoặc học những cả thầy và trò đã không còn động lực, dạy và học cho có mà thôi.
Hạn chế này, lặp đi, lặp lại từ năm này sang năm khác mà có lẽ nó sẽ còn tiếp diễn ở những năm tiếp theo nếu các bộ phận chuyên môn cấp sở, cấp phòng không thay đổi phương thức chỉ đạo, điều hành.
Kiểm tra học kỳ sau khi hoàn thành chương trình được không?
Thông thường ở bậc đại học, chúng ta vẫn thấy là khi sinh viên học hết chương trình học mới tổ chức kiểm tra, đánh giá nên rất thuận lợi cho cả người dạy và người học. Tuy nhiên, ở cấp phổ thông thì khác.
Bao giờ kiểm tra học kỳ I, học kỳ II cũng sớm hơn thời điểm hoàn thành chương trình ít nhất là 1-2 tuần. Chính vì thế, gây ra rất nhiều phiền toái cho giáo viên dưới cơ sở khi họ phải thực hiện đảo tiết, đôn bài để dạy ôn tập sớm cho học trò.
Trong khi, việc kiểm tra sớm chỉ phục vụ công việc báo cáo kết quả học tập cho cấp trên và giúp cho giáo viên thực hiện việc đánh giá viên chức, xét thi đua. Trong khi, những công việc này có thể để đến tuần cuối cùng thực hiện sẽ thuận lợi hơn rất nhiều.
Theo quan điểm của người viết, việc kiểm tra sau khi kết thúc chương trình học sẽ có nhiều cái lợi cho nhà trường, giáo viên và học sinh.
Thứ nhất: việc kiểm tra học kỳ sau khi hoàn thành chương trình học sẽ giúp cho học sinh nắm trọn vẹn được kiến thức môn học trong 1 năm. Các em được học hết bài, không bị mất kiến thức. Điều quan trọng là những tuần cuối cùng của năm học không phải vào lớp ngồi một cách vô nghĩa.
Những em ham chơi thì không nói làm gì nhưng những em ham học việc ngồi không từ ngày này sang ngày khác dẫn đến sự nhàm chán cho các em.
Thứ hai: nếu kiểm tra học kỳ sau khi hoàn thành chương trình, thì kiểm tra xong học sinh được nghỉ ở nhà, các em không phải vào trường ngồi một cách vô nghĩa. Tuần đó, học sinh nghỉ còn giáo viên tập trung chấm bài, vào điểm và hoàn thành các loại hồ sơ sổ sách, đánh gía viên chức, xét thi đua không còn vướng bận chuyện dạy những tiết còn lại.
Khi giáo viên hoàn thành điểm số, học sinh sẽ biết qua tin nhắn điện tử hoặc giáo viên chỉ cần chụp màn hình gửi lên zalo của lớp là các em biết hết về điểm số.
Ngày trước, khi chưa thực hiện điểm điện tử thì học sinh còn lo vào trường để biết điểm nhưng bây giờ trường nào cũng triển khai điểm điện tử nên việc biết điểm của học sinh thuận lợi hơn rất nhiều.
Thứ ba: các sách giáo khoa chương trình 2018 đều thiết kế bài ôn tập ở chương cuối cùng, cuối sách giáo khoa. Đặc biệt, chương trình 2018 được thiết kế theo từng chủ đề và có nhiều môn học tích hợp. Vì thế, việc ôn tập, tổ chức kiểm tra cuối học kỳ sẽ có nhiều thuận lợi cho cả thầy và trò ở các nhà trường.
Thứ tư: việc báo cáo điểm số của các trường cho phòng và sở hiện nay khá thuận lợi. Một khi giáo viên nhập điểm xong là tất cả các số liệu đã được phần mềm thống kê. Nhà trường chỉ việc vào các danh mục thống kê là có số liệu cụ thể, xuất ra và báo cáo cho cấp trên.
Chính vì thế, giáo viên chúng tôi hy vọng ở các năm học tiếp theo, bộ phận chuyên môn cấp phòng, sở nên có chủ trương kiểm tra học kỳ sau khi đã hoàn thiện chương trình học. Kiểm tra xong, cho học sinh nghỉ luôn và tuần đó giáo viên sẽ hoàn tất các công việc còn lại của năm học.
Thời đại công nghệ số nên mọi thông tin nên thông báo công việc giữa nhà trường với học sinh khá thuận lợi. Khi nào tổng kết năm học, chỉ cần 1 tin nhắn là đến được tất cả học sinh.
Nếu vẫn duy trì kiểm tra học kỳ sớm như hiện nay, không chỉ dẫn đến việc học sinh mất bài, mất kiến thức; giáo viên mệt mỏi, vất vả quản lý học sinh những tuần cuối cùng của năm học. Lúc này có dạy cũng không còn hiệu quả, khổ cả thầy và trò trong mỗi ngày đến lớp.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
