Vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 179/2024/NĐ-CP quy định các chính sách thu hút, trọng dụng người có tài năng, làm việc trong cơ quan Nhà nước. Trong đó, khoản 2, Điều 2 của Nghị định này nêu rõ một trong những đối tượng áp dụng là sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng.
Theo đó, chính sách trợ cấp thu hút lần đầu sau tuyển dụng với sinh viên xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng khi tuyển dụng vào làm công chức, viên chức thì ngoài việc được hưởng 100% mức lương trong thời gian tập sự, còn được hưởng phụ cấp tăng thêm bằng 150% mức lương theo hệ số lương hiện hưởng trong thời hạn 05 năm kể từ ngày tuyển dụng; được tạo điều kiện tham gia học tập, nâng cao trình độ; tạo điều kiện trong bố trí, sử dụng....
Nội dung này được kỳ vọng sẽ thu hút được nhiều sinh viên xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng vào làm việc tại các cơ quan Nhà nước.
Chính sách hấp dẫn, tạo động lực cho sinh viên tốt nghiệp xuất sắc
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Lý Minh Anh, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc ngành Quan hệ công chúng, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội cho hay: “Nghị định số 179 sẽ tạo ra tác động đáng kể đối với nguồn nhân lực trong khu vực công, một lĩnh vực thường bị cho là thiếu tính cạnh tranh và cơ hội phát triển”.
Theo Minh Anh, chính sách này còn thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với nguồn hiền tài quốc gia. Cựu sinh viên ngành Quan hệ công chúng cho biết sẽ cân nhắc việc tham gia ứng tuyển vào làm việc tại các cơ quan Nhà nước vì nghị định trên đang mang đến một cơ hội nghề nghiệp đáng giá khi mức thu nhập đã được cải thiện.
Tuy nhiên, Minh Anh cho rằng, mức thu nhập không phải là yếu tố duy nhất quyết định sự lựa chọn của các bạn trẻ. Cô cho rằng, mỗi cá nhân đều có những mục đích và lý tưởng sống riêng, vì vậy, việc lựa chọn công việc sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.
Cựu sinh viên ngành Quan hệ Công chúng còn cho biết, cô và nhiều bạn trong trường đã từng suy nghĩ nghiêm túc về việc nộp hồ sơ vào các cơ quan nhà nước. Tuy nhiên, sau khi tìm hiểu kỹ về quy trình tuyển dụng, Minh Anh cảm thấy không chắc chắn. Cô chia sẻ rằng bản thân đã chứng kiến một số anh chị đi trước có thành tích học tập xuất sắc, nhưng khi nộp hồ sơ vào các cơ quan nhà nước lại không trúng.
Cựu sinh viên Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn chia sẻ thêm, với một số bạn trẻ, đặc biệt là những bạn không bị áp lực tài chính, công việc trong cơ quan Nhà nước có thể là lựa chọn ưu tiên vì sự ổn định. Thế nhưng, không ít bạn trẻ lựa chọn gia nhập các công ty tư nhân, nơi họ có thể nhận được mức lương cao hơn và phúc lợi tốt hơn. Bên cạnh đó, một số bạn trẻ còn cảm thấy môi trường làm việc trong khu vực công thiếu sự sáng tạo và đôi khi khá gò bó.
Trong khi đó, bạn Bùi Thu Hiền, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc ngành Giáo dục Tiểu học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 chia sẻ: “Nghị định số 179 như một làn gió mới thổi vào khu vực công, là một cam kết mạnh mẽ từ phía Nhà nước nhằm tạo ra một môi trường làm việc hấp dẫn hơn cho tài năng trẻ. Đồng thời, mở ra cơ hội cho những người trẻ phát huy hết khả năng của bản thân”.
Mặt khác, Thu Hiền cho rằng, việc làm việc ở khu vực công không chỉ phụ thuộc vào chế độ đãi ngộ mà còn phải nhìn nhận một cách toàn diện. Ngoài việc cải thiện mức thu nhập, cựu sinh viên ngành Giáo dục Tiểu học cho rằng, cần phải tạo ra một môi trường làm việc linh hoạt, có cơ chế đánh giá công bằng và minh bạch. Khi đó, khu vực công mới có thể thực sự trở thành một nơi mà giới trẻ mong muốn gắn bó lâu dài.
Nói về Nghị định mới này, cựu sinh viên ngành Giáo dục tiểu học chia sẻ, một trong những điểm cô thấy "tâm đắc" là quy định rất cụ thể về quá trình “đào thải” những cá nhân không đáp ứng được yêu cầu công việc. Việc đánh giá hiệu quả công việc hàng năm sẽ giúp đảm bảo những người có tài sẽ không bị bỏ lỡ cơ hội phát triển. Bên cạnh đó, nó còn tạo động lực cho những cá nhân xuất sắc tiếp tục phấn đấu.
Mai Xuân Ngọc, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc ngành Kỹ thuật máy tính, Trường Công nghệ thông tin và Truyền thông, Đại học Bách khoa Hà Nội cho hay: “Khi các cơ chế thu hút và phát triển nhân tài được triển khai hiệu quả, những tài năng trẻ sẽ có môi trường thuận lợi để phát triển và đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước. Đây là một động lực quan trọng để thu hút nhân lực trẻ, góp phần xây dựng nền hành chính công hiện đại và hiệu quả”.
Xuân Ngọc cho rằng, mặc dù mức thu nhập trong khu vực công đã được cải thiện, nhưng vẫn còn khá thấp so với mức lương mà các tập đoàn trong và ngoài nước chi trả. Vì vậy, mức thu nhập này vẫn chưa đủ sức cạnh tranh và giữ chân những sinh viên tốt nghiệp xuất sắc trong khu vực công.
Cựu sinh viên ngành Kỹ thuật máy tính cho biết thêm, thế hệ trẻ ngày nay thường ưu tiên những môi trường làm việc năng động, sáng tạo, nơi họ có thể tự do thể hiện bản thân. Xuân Ngọc cũng chỉ ra một số nguyên nhân khác khiến nhiều bạn trẻ ít lựa chọn gắn bó với khu vực công, quy trình thăng tiến trong cơ quan nhà nước thường khá cứng nên người trẻ thấy cơ hội không rõ.
Mong muốn được làm việc trong một môi trường chuyên nghiệp và quy trình tuyển chọn công bằng
Khoản 1, Điều 8, Nghị định số 179/2024/NĐ-CP cũng quy định rõ về trợ cấp thu hút lần đầu sau tuyển dụng với sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng khi tuyển dụng vào làm công chức, viên chức thì được hưởng 100% mức lương trong thời gian tập sự.
Đồng thời được hưởng phụ cấp tăng thêm bằng 150% mức lương theo hệ số lương hiện hưởng trong thời hạn 05 năm kể từ ngày có quyết định tuyển dụng, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 6 Nghị định này. Phụ cấp tăng thêm không dùng để tính đóng hưởng chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp (đối với viên chức).
Theo Mai Xuân Ngọc, việc bổ sung phụ cấp tăng thêm bằng 150% mức lương theo hệ số lương hiện hưởng trong thời hạn 05 năm kể từ ngày có quyết định tuyển dụng là một động lực lớn, tạo ra sự hứng khởi cho các bạn trẻ khi gia nhập cơ quan Nhà nước. Tuy nhiên, bên cạnh yếu tố tài chính, chính sách thu hút nhân tài cần chú trọng hơn vào môi trường làm việc, cơ hội thăng tiến để tạo ra sự cam kết lâu dài từ phía người mới gia nhập.
Về chính sách ưu tiên tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, Xuân Ngọc cho rằng những sinh viên có thành tích học tập nổi bật xứng đáng được ưu tiên. Tuy nhiên, việc chỉ dựa vào bằng cấp có thể chưa phản ánh đầy đủ năng lực và tiềm năng thực sự của một cá nhân. Vì vậy, để tạo ra sự công bằng hơn, các cơ quan Nhà nước nên bổ sung các vòng thi tuyển, tạo ra cơ hội để ứng viên thể hiện tài năng thực tế, từ đó đảm bảo tính công bằng trong tuyển chọn nhân tài.
Cùng bàn về ưu đãi phụ cấp tăng thêm bằng 150% mức lương theo hệ số lương hiện hưởng trong thời hạn 05 năm kể từ ngày có quyết định tuyển dụng, Lý Minh Anh cho rằng, đây là một động lực mạnh mẽ, giúp sinh viên xuất sắc cảm thấy được trân trọng và sẵn sàng lựa chọn công việc trong khu vực công.
Mặt khác, Minh Anh cho hay, mặc dù chính sách này có thể thu hút nhân tài trong ngắn hạn, nhưng để giữ chân họ lâu dài, cần phải có những chính sách hỗ trợ bổ sung các phúc lợi khác và cải thiện môi trường làm việc.
Cựu sinh viên ngành Quan hệ công chúng đánh giá cao ý nghĩa của việc ưu tiên tuyển dụng dành cho sinh viên tốt nghiệp xuất sắc trong việc thu hút nhân tài cho khu vực công. Tuy nhiên, Minh Anh cũng nhận thấy rằng, để tạo ra một môi trường công bằng và hiệu quả lâu dài, cần phải cải tiến thêm các tiêu chí đánh giá đồng thời mở rộng cơ hội cho tất cả các đối tượng.
