Vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư số 02/2024/TT-BGDĐT ngày 06/3/2024 sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế thi tốt nghiệp trung học phổ thông.
Ghi nhận ý kiến của nhiều trường trung học phổ thông, những điểm mới trong Thông tư 02 rất hợp lý và thiết thực, giúp tạo điều kiện và sự công bằng cho thí sinh dự thi.
Ổn định kỳ thi là vô cùng hợp lý, không tạo ra xáo trộn
Theo Quy chế thi tốt nghiệp trung học phổ thông, kỳ thi năm 2024 về cơ bản được duy trì ổn định như giai đoạn 2020-2023.
Trao đổi với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, cô Nguyễn Thị Kiều Hoa - Phó Hiệu trưởng Trường Trung học Song ngữ Quốc tế Hanoi Academy cho biết: Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2024 là kỳ thi cuối cùng của chương trình giáo dục phổ thông năm 2006.
Do đó, việc giữ ổn định kỳ thi như năm 2023 là điều vô cùng hợp lý, không gây sự xáo trộn, hoang mang đối với các thí sinh, phụ huynh và cả công tác xét tuyển vào đại học.
Đối với giáo viên và các nhà trường, việc ổn định kỳ thi năm nay tạo thuận lợi để các trường có thời gian tập trung hoàn thành tốt kế hoạch ôn luyện theo chương trình hiện hành; đồng thời có thời gian tìm hiểu, nghiên cứu và xây dựng kế hoạch “chuyển mình” theo phương án tổ chức kỳ thi và xét công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông từ năm 2025 với nhiều điểm mới.
Theo cô Nguyễn Thị Kiều Hoa, từ giữa tháng 3 trở đi được xem là giai đoạn “nước rút” cho quá trình học tập, tích lũy kiến thức và kỹ năng của các em học sinh lớp 12 chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông.
Vì vậy, nhà trường chú trọng đẩy mạnh công tác chuẩn bị cho học sinh về cả mặt “trí” và “lực” thông qua các chuỗi hoạt động.
Trước hết là việc tăng cường các bài thi thử theo cấu trúc đề thi minh hoạ để học sinh củng cố kiến thức, làm quen với các dạng đề.
Các kỳ thi thử sẽ giúp học sinh rèn luyện “bản lĩnh phòng thi”, thích nghi với áp lực thời gian, đúc rút kinh nghiệm để phân bổ thời gian hiệu quả, nâng cao kỹ năng làm bài, xử lý tình huống.
Bên cạnh đó, việc phân hoá các học sinh theo năng lực để thiết kế chương trình ôn luyện giúp tiếp cận hiệu quả với từng đối tượng cũng là một nội dung được nhà trường quan tâm. Trong quá trình ôn luyện, nhà trường luôn trao đổi, phối hợp thường xuyên với gia đình để khích lệ, động viên học sinh dựa trên các đánh giá từ giáo viên giảng dạy.
Bàn về những điểm thuận lợi, cô Kiều Hoa cho rằng công tác thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2024 có định dạng cấu trúc đề thi, quy chế thi về cơ bản giống với năm học trước, giúp học sinh yên tâm ôn luyện, phụ huynh bớt hoang mang.
Tuy nhiên, đây là năm giao thoa giữa 2 chương trình giáo dục phổ thông 2006 và chương trình giáo dục phổ thông 2018, theo tinh thần đổi mới giáo dục nên có thể đề thi ít nhiều sẽ xuất hiện những câu hỏi hướng đến tính thực tiễn và có sự phân hoá cao hơn.
Điều này tạo nên thách thức cho cả giáo viên và học sinh trong quá trình dạy và học, cần đáp ứng được tinh thần đổi mới đang được thực hiện ở tất cả các lớp, các chương trình.
Cùng chia sẻ về vấn đề này, cô Vũ Thị Phương Anh - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Đoàn Thị Điểm (Hà Nội) cho hay: Những năm vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo bắt đầu ổn định hướng thi nên không gây xáo trộn. Đây là một cách thức giúp nhà trường và học sinh không bị áp lực khi chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông.
Nhất là với quy chế như hiện nay, về bản chất, các em học sinh phải ôn thi 6 môn với khối lượng nội dung kiến thức khá lớn.
Hơn nữa, ôn tập cho các em học sinh khối lớp 12 cũng là một trách nhiệm to lớn của nhà trường. Cơ sở giáo dục đã xây dựng lộ trình triển khai cho cả năm học để luôn đồng hành cùng các học sinh.
Trong suốt năm học, nhà trường luôn thực hiện song song hai vấn đề là xây dựng hệ thống kiến thức bước vào kỳ thi, cũng như định hướng năng lực giúp học sinh lựa chọn môi trường học tập tiếp theo phù hợp.
Theo cô Phương Anh, hai vấn đề này luôn gắn bó với nhau rất chặt chẽ. Nếu người học xác định rõ ràng được mục tiêu đầu ra, thì học sinh sẽ có ý thức phấn đấu hơn, không chỉ để phục vụ việc đạt tốt nghiệp trung học phổ thông, mà còn cố gắng đủ tiêu chí tuyển chọn của các trường đại học, cao đẳng.
Mặt khác, công tác chuẩn bị của nhà trường cho kỳ thi cũng luôn được Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đồng hành. Đầu tháng 4/2024 tới đây, Sở sẽ phối hợp, tổ chức kỳ thi thử tốt nghiệp trung học phổ thông trên toàn thành phố.
Cô Vũ Thị Phương Anh đánh giá đây là một kỳ thi tạo cơ hội rất hay để học sinh có thể tham gia, biết được khả năng của bản thân mình trong mặt bằng chung, rèn luyện tính cọ xát cao hơn. Vì vậy, vào thời điểm này, Trường Trung học phổ thông Đoàn Thị Điểm và nhiều cơ sở đào tạo khác đang tập trung cao độ cho các em ôn tập.
Đảm bảo thống nhất về mặt kỹ thuật trong công tác ra đề, tổ chức thi
Năm nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện một số điều chỉnh về mặt kỹ thuật trong quy chế thi để bảo đảm thống nhất trong quá trình tổ chức thi trên phạm vi cả nước.
Theo thầy Trịnh Hùng Sơn - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Lý Thái Tổ (Hà Nội), kỳ thi tốt nghiệp trong những năm gần đây đã duy trì tính ổn định và trở thành một kỳ thi được tổ chức chuyên nghiệp.
Tuy nhiên, có thể nói, công tác ra đề và tổ chức thi không thể tránh khỏi một số vấn đề trục trặc không mong muốn như: đề thi mất chữ, mất nét,... Những sai sót, sơ xuất này xảy ra vào một số năm trước đây là điều khó có thể kiểm soát được hoàn toàn.
Song, kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông đã được định hướng trở thành “quy trình”. Trong thời gian qua, việc phối hợp, tổ chức tốt kỳ thi này của nhà trường có thể gọi là “công nghệ thi tốt nghiệp trung học phổ thông”.
Công tác này được diễn ra tỉ mỉ, nhịp nhàng và quyết liệt, đi từ hệ thống từng môn học, chuẩn bị đề cương, xây dựng chuyên đề, cho đến việc phối hợp trao đổi giữa phụ huynh, học sinh với ban giám hiệu, giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm nhằm hỗ trợ, kiểm tra, bồi dưỡng, đôn đốc các em học sinh.
Ngay từ đầu năm học, nhà trường xây dựng kế hoạch và thực hiện triển khai tổ chức 7 lần thi thử. Tính đến thời điểm này, học sinh khối lớp 12 đã hoàn thành 4 đợt thi thử.
Sau mỗi lần kiểm tra thử, nhà trường lại có những giai đoạn tiếp theo để cân đối ôn luyện, tập dượt. Điều này giúp cho học sinh có thể cọ xát, thử sức và làm quen với cách thức thi tốt nghiệp trung học phổ thông của Bộ.
Nhất là hiện nay, một số trường đại học vẫn dành phần nhiều chỉ tiêu xét tuyển theo kết quả kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông.
Cũng bàn luận về vấn đề này, cô Nguyễn Thị Kiều Hoa cho hay: Chúng ta cần tổ chức các công tác tập huấn, đào tạo cụ thể đến từng đơn vị, cá nhân có trách nhiệm liên quan.
Đồng thời, các trường cần nắm bắt thông tin và đảm bảo hướng dẫn đầy đủ cho học sinh về những điểm bổ sung trong quy định, đặc biệt là quy định cụ thể những vật dụng thí sinh được phép và bị cấm đem vào phòng thi để tránh có những vi phạm quy chế đáng tiếc.
Bổ sung danh mục các chứng chỉ ngoại ngữ là hợp lý và thiết thực
Một trong những nội dung đáng chú ý của Quy chế thi năm nay là bổ sung thêm một số các chứng chỉ ngoại ngữ được sử dụng để miễn thi bài thi ngoại ngữ trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông.
Cụ thể, với môn tiếng Anh, ngoài chứng chỉ TOEFL ITP, 450 TOEFL iBT 45, IELTS 4.0, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép miễn thi với thí sinh có các chứng chỉ B1 Preliminary/B1 Business Preliminary/ B1 Linguaskill; TOEIC; Aptis ESOL B1; PEARSON PEIC B1; chứng chỉ ngoại ngữ theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam bậc 3.
Trước đó, chỉ thí sinh có chứng chỉ TOEFL hoặc IELTS mới được miễn thi môn tiếng Anh và được quy đổi sang điểm 10.
Nêu quan điểm về vấn đề này, cô Nguyễn Thị Kiều Hoa cho biết: “Cá nhân tôi nhận thấy rằng việc sử dụng các chứng chỉ ngoại ngữ được bổ sung thêm để miễn thi bài thi ngoại ngữ mang lại nhiều thuận tiện cho thí sinh.
Các chứng chỉ này đều đảm bảo kiểm tra đủ 4 kỹ năng nghe - nói - đọc - viết theo đúng với định hướng của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Các chủ đề, chủ điểm trong bài thi của những chứng chỉ này cũng rất đa dạng và mang tính học thuật. Điều này giúp học sinh mở rộng không chỉ về từ vựng, mà còn cả những kiến thức xã hội.
Đây là những chứng chỉ uy tín đã được Bộ công nhận tại các văn bản khác nhau và sử dụng trong hệ thống giáo dục quốc dân trong nhiều năm qua. Hiện nay, những chứng chỉ này cũng được nhiều trường đại học trong nước sử dụng để làm đầu vào/ đầu ra đối với sinh viên”.
Riêng đối với môn Tiếng Anh, trường Hanoi Academy đã sớm xây dựng kế hoạch để luyện thi chứng chỉ IELTS và tư vấn cho học sinh từ các năm học lớp 10, 11. Vì vậy, ở thời điểm này, các học sinh khối lớp 12 phần lớn đều sử dụng chứng chỉ IELTS để xét tuyển với trung bình từ 7.0 trở lên.
Đồng tình với quan điểm trên, thầy Trịnh Hùng Sơn nêu ý kiến: Việc bổ sung danh mục các chứng chỉ ngoại ngữ là hướng về lợi ích cho người học, giúp tạo động lực, khuyến khích, khẳng định năng lực của học sinh tiệm cận gần hơn tới tiêu chuẩn quốc tế.
Bất kỳ một chứng chỉ ngoại ngữ nào cũng cần xuất phát từ khả năng học thật, thi thật của thí sinh và phải được quy đổi hợp lý ra khung đánh giá năng lực ngoại ngữ của quốc tế.
Tôi thường nói với học trò trong trường rằng: "Biết thêm một ngoại ngữ là sống thêm một cuộc đời". Vì vậy, nếu chúng ta tiếp thu tiếng Anh càng tốt, thì sau này ra đời càng vững vàng. Ngoại ngữ không chỉ để phục vụ cho cấp bậc học cao hơn, mà còn đem đến lợi thế cho công việc trong nhiều lĩnh vực”.
Thầy Trịnh Hùng Sơn - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Lý Thái Tổ.
Nhà trường đang dạy song hành 2 giáo trình ngoại ngữ. Đầu tiên, đối với chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trường luôn cố gắng hoàn thiện thật đầy đủ và chỉn chu nhất để học sinh đạt năng lực theo đúng yêu cầu đặt ra.
Song song với đó, trường giảng dạy thêm giáo trình nữa để bổ trợ nâng cao kỹ năng giao tiếp cho học sinh với giáo viên nước ngoài.
Trong 3 năm trở lại đây, đến khi kết thúc lớp 12, phần lớn các em học sinh của nhà trường đạt tỷ lệ 62 - 73% người có kết quả chứng chỉ IELTS từ 6.0 trở lên. Điều này tạo điều kiện lớn cho người học có thể đi du học ở nước ngoài hoặc tiếp tục học tập bậc cao hơn ở trong nước.
Theo cô Vũ Thị Phương Anh, đây là sự điều chỉnh phù hợp với thực tế. Bổ sung danh mục các chứng chỉ ngoại ngữ miễn bài thi ngoại ngữ giúp các thí sinh được đăng ký thi ở nhiều đơn vị hơn.
Trước đó, các em học sinh phải tập trung, đổ dồn vào một số ít các đơn vị có chức năng tổ chức kỳ thi chứng chỉ ngoại ngữ.
Tuy nhiên, số học sinh đăng ký thêm những chứng chỉ bổ sung này còn ít, vì quy chế điều chỉnh mới được thông báo. Những học sinh có sẵn chứng chỉ bổ sung này hầu như là những em đang có mong muốn đi du học tại các quốc gia yêu cầu chuẩn bị những chứng chỉ này.
Tham gia thi các chứng chỉ ngoại ngữ là nhu cầu tự nguyện của mỗi gia đình. Trường Trung học phổ thông Đoàn Thị Điểm vẫn đề cao chương trình, sách giáo khoa của Bộ Giáo dục và Đào tạo để đạt chuẩn theo đúng quy định và phù hợp với kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông.
Song, nhà trường cũng có nhiều điều kiện để đẩy mạnh việc trau dồi thêm các kỹ năng giao tiếp.
Bên cạnh đó, cô Phương Anh cũng cho rằng, trong những năm qua, Bộ duy trì định hướng dài hơi, nên các thầy cô rất yên tâm trong việc xây dựng bài vở giảng dạy cho học sinh. Lộ trình ôn thi lớp 12 năm nay dựa theo quá trình tích lũy được từ nhiều năm trước nên có sẵn sự chuẩn bị từ sớm, từ xa.
