Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đăng tải bài viết "Bà Rịa - Vũng Tàu: Đề xuất không dạy thêm ngoài trường trong giờ hành chính" đề cập đến dự thảo Quy định về dạy thêm, học thêm trên địa bàn tỉnh này.
Đáng chú ý, dự thảo này nêu quy định về thời gian, thời lượng dạy thêm trong đó có đề cập: "Dạy thêm trong nhà trường không tổ chức dạy thêm, học thêm vào các ngày nghỉ lễ do Nhà nước quy định, ngày chủ Nhật, các khoảng thời gian từ 11h30 đến 13h30, trước 7h00 và sau 17 giờ 00 hằng ngày.
Dạy thêm ngoài nhà trường không tổ chức dạy thêm, học thêm từ 06 giờ 30 đến 17 giờ 00 các ngày từ thứ Hai đến thứ 7 và vào các ngày nghỉ lễ do Nhà nước quy định, các khoảng thời gian từ 11h30 đến 13h30 và sau 21h30 hằng ngày".
Nội dung về thời gian dạy thêm ngoài nhà trường gây băn khoăn. Việc quy định giờ tổ chức dạy thêm tại trung tâm dạy thêm, hộ kinh doanh cá thể dạy thêm liệu có phù hợp?
Các quy định trong đề xuất thiếu sự linh hoạt
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Nhà giáo ưu tú, nguyên Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Ngai cho rằng, các quy định về khung thời gian không được tổ chức dạy thêm trong dự thảo của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đưa ra là chưa thật phù hợp với các yêu cầu của thực tế.
Thầy Ngai nhấn mạnh: "Nếu tại địa phương, toàn bộ học sinh các cấp học đều học 2 buổi/ ngày thì đưa ra quy định về việc không cho tổ chức hoạt động dạy thêm ngoài nhà trường trong giờ hành chính có thể là hợp lý.
Nhưng nếu tại địa phương vẫn có lớp học, cấp học chỉ học 1 buổi/ ngày thì giáo viên ngoài việc thực hiện đầy đủ định mức tiết dạy, giờ dạy họ vẫn có thể bố trí thời gian không phải đứng lớp để làm việc khác, trong đó có việc tham gia dạy thêm. Miễn sao việc dạy thêm đó không làm ảnh hưởng đến hoạt động chuyên môn, ảnh hưởng đến việc dạy học trên lớp và kế hoạch giáo dục của nhà trường".
Qua đó, vị nguyên Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh bày tỏ quan điểm rằng, để các quy định được áp dụng sát với thực tế thì ngành giáo dục Bà Rịa - Vũng Tàu cần đánh giá lại các điều kiện trước khi ban hành chính thức.
Qua trao đổi, thầy Ngai cũng bày tỏ quan điểm đồng tình với việc cấm dạy thêm ngoài trường vào các thời gian nghỉ trưa, nghỉ lễ hay các ngày cuối tuần được nêu trong dự thảo. Theo vị này, điều đó hướng đến việc đảm bảo sức khoẻ, thời gian nghỉ ngơi với cả học sinh và giáo viên.
Với việc này, vị này có góp ý với dự thảo rằng, nên đưa ra mức khống chế mốc thời gian kết thúc các lớp dạy thêm, đó là giao động từ 21 giờ 30 đến 20 giờ 00 các buổi tối để đảm bảo sức khoẻ và tinh thần cho học sinh vào các buổi học hôm sau.
Còn đối với các khung thời gian còn lại, thầy Ngai cho rằng quy định nên có sự linh hoạt dựa theo đặc điểm của khu vực đó các cấp học có tổ chức dạy 2 buổi/ ngày hay không. Nếu chỉ có dạy 1 buổi/ ngày thì chỉ cần thể áp dụng theo quy định đã được Thông tư 29 hướng dẫn để thực hiện. Trong đó có việc, nếu giáo viên nào tham gia dạy thêm ngoài nhà trường thì phải báo cáo hiệu trưởng về thời gian, địa điểm dạy.
"Thay vì khống chế toàn bộ giáo viên không được dạy thêm trong giờ hành chính thì việc linh hoạt và gắn trách nhiệm cho hiệu trưởng các trường thì công tác quản lý giáo viên dạy thêm sẽ đạt hiệu quả hơn", thầy Ngai nhận định.
Cùng chung quan điểm về vấn đề này, thầy Hồ Tuấn Anh - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai (tỉnh Nghệ An) cho rằng, việc đưa ra các khung thời gian như trong dự thảo quy định về dạy thêm học thêm tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu là quá cứng nhắc và chưa thực sự bám sát tinh thần của Thông tư 29.
"Nếu áp dụng theo đúng các khung giờ như dự thảo đưa ra, nó là một cách để "triệt tiêu" hoàn toàn việc dạy thêm, học thêm chứ không phải là đáp ứng việc dạy thêm với đối tượng có nhu cầu thực sự như trong Thông tư 29 đã nêu. Xét dưới góc độ kinh doanh thì đó cũng là hình thức cản trở kinh doanh của tổ chức, cá nhân kinh doanh ngành nghề dạy thêm.
Bởi lẽ, các khung giờ đó, là các khung giờ có nhiều học sinh có nhu cầu tham gia học thêm nhất. Nếu áp dụng thì nó đang "vô hiệu hoá" hoạt động của các trung tâm dạy thêm", thầy Hồ Tuấn Anh cho hay.
Vị Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Quỳnh Phương bày tỏ rằng, đối với việc quy định giờ làm thêm đối với giáo viên đã được nêu rất rõ trong Thông tư 29. Trong đó yêu cầu giáo viên trong các trường công lập tuân thủ quy định của pháp luật về thời gian làm thêm. Như vậy, một giáo viên đi dạy thêm ở ngoài nhà trường nếu có thể chủ động và tính toán để số tiết họ có thể thừa giờ ở trường với số tiết dạy thêm ở ngoài mà không quá mức quy định thì giáo viên đó có quyền chủ động quyết định họ có được dạy thêm hay không.
"Qua đó tôi thấy rằng, đề xuất này của ngành Giáo dục tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nó đang thiếu sự linh hoạt", thầy Hồ Tuấn Anh bày tỏ.
Trước quan điểm cho rằng, giáo viên là đối tượng viên chức được nhà nước trả lương nên trong giờ hành chính, dù không phải đứng lớp nhưng cũng không thể dùng thời gian đó để làm thêm và kiếm thêm thu nhập mà chỉ dành thời gian nghỉ đó để phục vụ công tác chuyên môn thầy Hồ Tuấn Anh cho rằng, điều đó là quá cứng nhắc.
Lãnh đạo Trường Trung học cơ sở Quỳnh Phương nhấn mạnh: "Chúng ta có thể hiểu rằng, khi nhà nước quy định về thời lượng tiết dạy, thời gian đứng lớp với các giáo viên nghĩa là đã có sự tính toán đến các khoảng thời gian "tự do" của họ để có thể làm thêm các công việc hợp pháp khác nhằm cải thiện thu nhập.
Một giáo viên họ dạy thêm cũng là công việc làm thêm mà họ phải bỏ công sức, chất xám để có thu nhập. Nếu việc dạy thêm đó không làm ảnh hưởng đến quá trình dạy học trên lớp và ảnh hưởng chung đến hoạt động của nhà trường thì việc cấm đoán không cho họ tranh thủ những thời gian rảnh rỗi để kiếm thêm thu nhập là điều không hợp lý".
Nêu lên góp ý để các quy định trong dự thảo quy định về dạy thêm học thêm của Bà Rịa - Vũng Tàu trở nên sát với thực tế, thầy Hồ Tuấn Anh cho rằng, khung giờ được đưa ra nên dựa trên cơ sở bảo đảm sức khoẻ cho học sinh chứ không nên dựa trên cơ sở hạn chế đối với giáo viên.
"Khi đưa ra các quy định về dạy thêm, học thêm thì cơ quan quản lý nên lấy quyền lợi của học sinh làm nền tảng. Như vậy, khi đưa ra các khung giờ thì phải xác định chuẩn, nếu áp những thời điểm đó để dạy thêm sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ và tâm sinh lý học sinh thì nên cấm.
Còn lại với khung giờ còn lại, nếu học sinh hoàn toàn đủ điều kiện sức khoẻ để theo học thì sau đó mới tính toán đến điều kiện của giáo viên", thầy Hồ Tuấn Anh nhận định.
Nếu quá cứng nhắc có thể gây lãng phí thời gian và ảnh hưởng đến quyền lợi của trung tâm dạy thêm
Chia sẻ về vấn đề này dưới góc độ pháp lý, Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Minh Long - Giám đốc Công ty Luật Dragon, đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội nhận định, ngoài thời gian đứng lớp thì giáo viên vẫn có những hoạt động khác phục vụ cho việc dạy chính khóa. Do đó việc quy định thời gian dạy thêm nằm ngoài giờ hành chính xét dưới góc độ nào đó có thể tránh trường hợp giáo viên mải mê với việc dạy thêm mà bỏ bê công việc chính theo quy định tại luật viên chức và hợp đồng lao động đã ký.
Việc hoạt động kinh doanh của các trung tâm cũng phải đảm bảo thời gian hoạt động, sức khỏe của học sinh, học viên tham gia học và giáo viên tham gia giảng dạy. Nếu vì lợi ích của các trung tâm mà không để cho học sinh có thời gian tự học, tự nghiên cứu, chỉ chạy theo giờ giấc của các trung tâm dạy thêm sẽ không đảm bảo theo đúng tinh thần của Thông tư 29 đề ra.
Tuy nhiên, nếu giáo viên dạy tại trung tâm không phải là giáo viên của các trường công lập và thời gian học trên lớp cũng như tự học ở nhà của học sinh, học viên còn dư thừa nhưng lại không được học thêm trong thời gian ban ngày theo nguyện vọng của học viên thì cũng lãng phí thời gian và ảnh hưởng đến quyền lợi của trung tâm.
Do đó quy định trong dự thảo quy định về dạy thêm, học thêm tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đang chưa phân tách được đối tượng cụ thể trong việc áp dụng quy định, dẫn đến sự mâu thuẫn nếu đưa vào áp dụng.
"Hiện chưa có quy định cụ thể nào về thời gian được dạy thêm, học thêm. Tại thông tư 29 mới ban hành chỉ quy định về việc phải đảm bảo sức khỏe cho học sinh, học viên tham gia học. Do đó, việc quy định giờ giấc học thêm không quá sớm, không quá muộn và không xen kẽ vào các buổi học có thể được sắp xếp các môn học chính khóa như nhà trường cũng có phần đảm bảo về sức khỏe của học sinh, học viên khi tham gia học thêm.
Vì thế, chưa có căn cứ để xác định các quy định trong dự thảo có vi phạm đến lĩnh vực hoạt động kinh doanh hay không. Tuy nhiên, thực tế trung tâm dạy thêm hầu như vẫn do giáo viên tại các trường công lập phối hợp với người khác mở lớp thì mới có khả năng thu hút học sinh tham gia. Vì vậy, có thể định hướng ban hành văn bản dự thảo vẫn đang bị bó hẹp trong giới hạn đó mà chưa suy rộng ra đến những trung tâm toàn giáo viên tự do đứng lớp và giảng dạy", Luật sư Long cho hay.
