Sinh viên vội rút khỏi nhóm đào tạo bán hàng đa cấp Herbalife vì thấy "tội lỗi"

Vào tháng 12/2024, Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH MTV Herbalife Việt Nam (gọi tắt là Công ty Herbarlife Việt Nam) số tiền 205 triệu đồng về các hành vi vi phạm: Không thực hiện, thực hiện không đúng việc đào tạo cơ bản cho người tham gia bán hàng đa cấp theo quy định của pháp luật; Chỉ định đào tạo viên không đáp ứng điều kiện để thực hiện đào tạo cơ bản cho người tham gia bán hàng đa cấp; Không thực hiện đúng quy tắc hoạt động, kế hoạch trả thưởng đã đăng ký; Thực hiện không đúng nghĩa vụ báo cáo trong hoạt động bán hàng đa cấp theo quy định của pháp luật. (1)

Đáng chú ý, sau khi các vi phạm tại Công ty Herbarlife Việt Nam được báo chí đăng tải, Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam nhận được liên lạc của độc giả là sinh viên đang theo học tại nhiều trường đại học tại thành phố Hà Nội gửi về bày tỏ băn khoăn liên quan đến hoạt động bán hàng đa cấp tại doanh nghiệp này. Những sinh viên này mong muốn chia sẻ câu chuyện của mình để các sinh viên có ý định tham gia tìm hiểu kỹ tránh "vết xe đổ" của họ.

Qua trao đổi các sinh viên cho biết, ban đầu họ được một số bạn bè giới thiệu để vào các hội nhóm đào tạo bán hàng đa cấp. Nhiều người nghĩ kinh doanh và bán các sản phẩm đang được công ty này phân phối sẽ có lợi nhuận cao nên đã tham gia. Tuy nhiên, sau khi đóng một khoản tiền lớn để trở thành hội viên, các sinh viên này vào trong nhóm đào tạo thì mới ngã ngửa vì nhiều nội dung không giống như họ được giới thiệu.

Tham gia vì tin vào quảng cáo thu nhập gần trăm triệu mỗi tháng

N.T.H là sinh viên năm thứ 2 Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội chia sẻ: "Tôi biết đến hoạt động bán hàng đa cấp của Công ty Herbarlife Việt Nam từ một bạn học hồi cấp ba giới thiệu. Người bạn của tôi nói hiện đang đóng vai trò là "một trưởng nhóm khu vực miền Bắc" trong hệ thống bán hàng Herbalife. Người này còn cho biết, thu nhập hiện tại của họ đạt mức gần 100 triệu mỗi tháng nên tôi cũng tò mò muốn tham gia để mong có thêm tài chính đỡ đần bố mẹ.

Biết tôi có ý định tham gia, người này đưa ra các mức tài chính để trở thành hội viên, sau khi thành hội viên thì tôi sẽ được tham gia các khóa đào tạo bán hàng đa cấp. Mức thấp nhất để trở thành hội viên khi tham gia lần đầu là 25 triệu đồng/thẻ hội viên, mức cao nhất khoảng 70 triệu đồng/thẻ hội viên".

Chia sẻ thêm về điều này, sinh viên H.M.A đang học năm cuối Trường Đại học Thăng Long (Hà Nội) cho hay: "Người giới thiệu và chào mời chúng tôi đăng ký hội viên nói rằng, để tham gia chúng tôi cần mua thẻ hội viên để mua các bộ sản phẩm của công ty về tự bán hoặc bán hàng thông qua các khóa học.

Nếu chọn cách tự kinh doanh, mỗi sản phẩm bán được chúng tôi sẽ nhận được chiết khấu hoa hồng theo các mức khác nhau tùy theo giá trị bộ sản phẩm mà mình bán. Với hình thức này thì dù là hội viên nhưng chúng tôi cũng không được tham gia bất cứ khóa đào tạo nào của công ty.

Người này nói rõ, nếu chọn cách bán hàng này thì phía công ty chỉ cung cấp sản phẩm chứ không hỗ trợ về việc kinh doanh, đồng thời nhấn mạnh rằng, bán hàng qua hình thức này rất khó và không hiệu quả. Còn nếu chọn cách tham gia trở thành hội viên và tham gia các khóa học thì sẽ được hỗ trợ về cách kinh doanh để làm sao bán được nhiều sản phẩm nhất.

Tôi chọn cách bán hàng qua các nhóm đào tạo nên sau khi tôi nhận về thẻ hội viên, người này hướng dẫn tôi dùng mã số hội viên mà tôi được cấp để vào các nhóm đào tạo bán hàng. Điều bất ngờ là khi tham gia vào các nhóm đào tạo tôi mới nhận ra rằng, cái tôi được đào tạo chủ yếu là làm sao để có thể kiếm được nhiều người tham gia các khóa học chứ không phải là làm sao để bán được nhiều sản phẩm của công ty.

Hơn nữa, dù đã trở thành hội viên của công ty nhiều năm nhưng chúng tôi vẫn chưa một lần được tham gia chương trình đào tạo cơ bản cũng như nhận được xác nhận hoàn thành khoá học nào từ công ty nhưng vẫn có thể mua sản phẩm hoặc bán các sản phẩm cho cấp dưới".

Liên quan đến việc này, một số sinh viên khác cũng cho biết thêm rằng, tại các lớp đào tạo qua nhóm zalo hoặc qua các lớp học trực tuyến. Họ biết đến Công ty Herbarlife Việt Nam là doanh nghiệp phân phối các sản phẩm thực phẩm chức năng được nhập khẩu nước ngoài tuy nhiên trong các buổi đào tạo, trưởng nhóm không hề có giới thiệu nào liên quan đến các sản phẩm mà công ty này đang phân phối.

Không những thế, trong các nhóm này cũng không thấy đề cập đến việc đào tạo chương trình cơ bản với thời gian 8 giờ theo quy định tại Nghị định 40/2018/NĐ-CP ban hành về quản lý hoạt động kinh doanh theo hình thức đa cấp. Đặc biệt là không có nội dung về quy định của pháp luật điều chỉnh hoạt động bán hàng đa cấp, pháp luật về quảng cáo, pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được yêu cầu trong Nghị định 40.

"Trong nhóm đào tạo, trưởng nhóm chỉ nhắc đến việc làm sao để tìm kiếm và kết nạp thêm nhiều hội viên mới. Còn những thông tin chúng tôi cần có để có thể tư vấn bán hàng như: Công dụng, xuất xứ, tinh chất, hàm lượng hoạt chất có trong các sản phẩm mà công ty đang phân phối ra sao thì chưa hề được nhắc tới.

Vì thế, khi khách hàng hỏi về công dụng của sản phẩm ra sao chúng tôi chỉ có thể vào lại website của công ty để tra cứu hoặc hỏi lại những cấp trên đã tham gia lâu năm để tìm hiểu.

Ngoài ra, trưởng nhóm cũng nói rõ, nếu mỗi người có thể tự tìm kiếm được nhiều hội viên cấp dưới thì mới sớm có được thu nhập thụ động hàng tháng từ cấp dưới của mình, còn thu nhập từ việc bán được các sản phẩm của công ty là rất khó.

Những trường hợp có thu nhập hàng tháng là hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu là do hội viên đó có khả năng xây dựng được hệ thống của mình với nhiều cấp dưới. Tuy nhiên không phải ai cũng có thể làm được điều này.

Vì vậy, một số người vì nghe theo thu nhập hàng trăm triệu được giới thiệu đã vay mượn một khoản tiền không nhỏ để được trở thành hội viên. Tuy nhiên, có người không tạo dựng được hệ thống cấp dưới của mình nên rơi vào cảnh nợ nần, túng quẫn hơn", sinh viên chia sẻ với phóng viên.

Hội viên thấy "tội lỗi" rời hệ thống và màn "khủng bố" tinh thần

Chia sẻ với phóng viên, một sinh viên cho biết, sau một thời gian tham gia làm hội viên, vì thấy "tội lỗi" nên đã chủ động rời hệ thống.

"Thời điểm trước khi tôi rời hệ thống thì tôi đã tạo dựng được 5 cấp dưới, vì thế tôi có thu nhập thụ động hàng tháng khá ổn từ việc hưởng phần trăm hoa hồng bán hàng và kết nạp thêm hội viên mới từ cấp dưới.

Tuy nhiên tôi thấy rằng, có những người vì nghe theo quảng cáo về thu nhập hấp dẫn của mình đã phải vay mượn một khoản tiền lớn để được trở thành hội viên. Trong số đó, nhiều người sau khi trở thành hội viên nhưng việc kinh doanh không như ý nên rơi vào trạng thái túng quẩn, hoặc xảy ra các tranh cãi, mâu thuẫn gia đình.

Việc này tôi thấy như mình đang lợi dụng lòng tin của người khác để kiếm tiền và vô tình đẩy họ vào tình cảnh khó khăn hơn nên tôi quyết định không tiếp tục duy trì hệ thống của mình nữa", một sinh viên quê Hà Tĩnh, đang học năm thứ ba Trường Đại học Đại Nam trần tình với phóng viên.

Đáng chú ý, sinh viên này cho biết, khi không tham gia hệ thống bán hàng đa cấp của Công ty Herbarlife Việt Nam thì người này đã bị "cấp trên" phụ trách gọi điện dọa nạt và sau đó đăng ghép hình ảnh, bài viết xúc phạm trên trang facebook cá nhân.

Sinh viên bày tỏ: "Việc duy trì hoạt động trong hệ thống không chỉ tạo ra thu nhập thụ động hàng tháng cho tôi mà còn cho các cấp trên nữa. Vì thế, khi tôi rời hệ thống chắc chắn cấp trên của tôi cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, tôi thấy việc mình đang làm là "tội lỗi" nên tôi chủ động rời hệ thống. Các cấp dưới của tôi sau khi biết đến nguyên nhân tôi rời hệ thống họ cũng đắn đo và có một số người cũng chọn cách âm thầm rời bỏ.

Đáng nói, sau khi tôi thông báo thông tin với cấp trên về việc không tham gia hệ thống và không còn phụ trách các hội viên cấp dưới của mình nữa thì chỉ một ngày sau đó trang facebook của tôi bị gắn nhiều nội dung, hình ảnh xúc phạm đến cá nhân tôi và gia đình.

Quản lý cấp trên của tôi sau đó cũng nhiều lần gọi điện trách móc với lời lẽ nặng nề rằng tôi thiếu trách nhiệm, nói tôi đang "đạp đổ" chén cơm của nhiều người. Đồng thời, hù dọa nếu tôi không bàn giao lại hệ thống cấp dưới của tôi cho họ thì sẽ có biện pháp để xử lý".

Sinh viên này cho hay, vì không muốn việc học hành và cuộc sống của người thân bị ảnh hưởng nên sau đó đã bàn giao lại số hội viên mình từng quản lý trước đây cho cấp trên phụ trách. Đồng thời, chặn số điện thoại lạ và khóa trang facebook cá nhân. Sau hơn 2 tháng cuộc sống của sinh viên này mới dần trở lại ổn định. Sinh viên này khẳng định sẽ không tham gia bất cứ hoạt động bán hàng đa cấp nào trong thời gian sắp tới.

Liên quan đến nội dung sinh viên băn khoăn về hoạt động đào tạo bán hàng trên, ngày 22/1/2025, phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã chuyển nội dung câu hỏi cùng giấy giới thiệu qua đường bưu điện đến Công ty TNHH MTV Herbalife Việt Nam (địa chỉ trụ sở chính: số 26 đường Trần Cao Vân, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TPHCM) đề nghị kiểm tra và phản hồi Tạp chí nhưng đến nay Tòa soạn vẫn chưa nhận được phản hồi.

Công ty Herbarlife Việt Nam nhiều lần bị xử phạt hành chính liên quan đến đào tạo bán hàng đa cấp

Theo tìm hiểu của phóng viên, Công ty Herbarlife Việt Nam đã nhiều lần bị cơ quan chức năng xử phạt hành chính, trong đó có vi phạm liên quan đến hoạt động đào tạo bán hàng đa cấp.

Ngoài bị xử phạt hành chính hơn 200 triệu đồng vào tháng 12/2024, trước đó, vào năm 2022 công ty này cũng đã bị Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công thương) ra quyết định xử phạt bị xử phạt vi phạm hành chính số tiền 350 triệu đồng do vận hành hệ thống công nghệ thông tin quản lý mạng lưới người tham gia bán hàng đa cấp không đúng với giải trình kỹ thuật khi đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp; không tuân thủ quy tắc hoạt động đã đăng ký; thực hiện không đúng quy định về việc cấp thẻ thành viên cho người tham gia bán hàng đa cấp theo quy định của pháp luật; Không thực hiện đúng việc đào tạo cơ bản cho người tham gia bán hàng đa cấp theo quy định. (2)

Năm 2018, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) cũng đã tiến hành điều tra và xử phạt công ty này số tiền 140 triệu đồng.

Doanh nghiệp bán hàng đa cấp này bị xử phạt đối với các vi phạm bao gồm: Quảng cáo đưa thông tin gây nhầm lẫn cho khách hàng về công dụng của sản phẩm; không thường xuyên giám sát hoạt động của người tham gia bán hàng đa cấp để bảo đảm người tham gia bán hàng đa cấp thực hiện đúng quy tắc hoạt động. (3)

Năm 2016, Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế cũng từng ra quyết định xử phạt hành chính đối với Công ty Herbalife vì đã có hành vi vi phạm trong việc quảng cáo sản phẩm có nội dung không phù hợp với nội dung được cơ quan có thẩm quyền xác nhận.

Cũng trong năm 2016, doanh nghiệp này cũng từng bị Cục Quản lý Cạnh tranh (Bộ Công Thương) xử phạt 50 triệu đồng vì bán hàng đa cấp tại các tỉnh, thành phố khi chưa được địa phương thông báo tiếp nhận. (4)

Tư liệu tham khảo:

(1) https://cand.com.vn/Ban-doc-cand/mot-cong-ty-ban-hang-da-cap-bi-phat-205-trieu-dong-i755308/

(2) https://cand.com.vn/doanh-nghiep/phat-hon-600-trieu-dong-3-doanh-nghiep-da-cap-i678408/

(3) https://baochinhphu.vn/cong-ty-da-cap-herbalife-bi-phat-140-trieu-dong-102235541.htm

(4) https://qltt.vn/cong-ty-da-cap-herbalife-bi-xu-phat-hon-300-trieu-dong-94527.html