Sự việc đi ngoại khóa của học sinh lớp 6, lớp 7, trường Trung học cơ sở Nguyễn Văn Bứa (huyện Hóc Môn, Thành phố Hồ Chí Minh) đang nhận được sự quan tâm của dư luận bởi vì trong tin nhắn của nhà trường đã thể hiện nội dung bên du lịch sẽ gửi lại cho giáo viên chủ nhiệm 10.000 đồng/học sinh.
Thực ra, việc giáo viên được hưởng 10.000 đồng/học sinh là một con số rất khiêm tốn và chúng tôi tin rằng nếu không vì trách nhiệm được phân công thì chẳng mấy giáo viên đứng ra vận động, thu tiền, rồi theo học sinh lớp mình cả ngày để nhận số tiền khoảng trên 400 ngàn đồng.
Song, cũng từ sự việc này cho thấy có những góc khuất về “hoa hồng” mà các công ty, các doanh nghiệp, cửa hàng đang “cộng tác” với các nhà trường.
Một người làm lãnh đạo công ty cung cấp dịch vụ trong trường học nói với người viết, nếu không có “hoa hồng” đừng mớ đến chuyện sản phẩm hay dịch vụ của mình có thể được triển khai ở các nhà trường.
 |
Nhiều dịch vụ được hình thành ở các trường học được nấp bóng dưới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục (Ảnh minh họa: Báo Nông nghiệp Việt Nam) |
“Hoa hồng” ở trường học thực tế ra sao?
Thực ra, chuyện các nhà cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho các trường học bây giờ nhiều lắm. Hằng năm, các email cấp trên triển khai thu bảo hiểm y tế; bán sách giáo khoa; sách tham khảo; sách bổ trợ; sách tuyển sinh… gần như là năm nào cũng có.
Bên cạnh đó, các nhân viên tiếp thị cũng vào trường quảng bá sản phẩm thường xuyên, như: bảo hiểm tai nạn; suất ăn bán trú; dã ngoại; trải nghiệm; dạy kĩ năng sống; dạy ngoại ngữ; điểm điện tử…theo tiết lộ của người trong cuộc, dịch vụ nào cũng đều có hoa hồng hết.
Ngoài ra, các email quảng cáo gửi đến các nhà trường chào mới các gói vay tín dụng của các ngân hàng; các tour du lịch của các công ty…cũng liên tục chào mời với những gói “khuyến mãi” hấp dẫn.
Chính vì có vô vàn những sản phẩm, dịch vụ như vậy nên chuyện Ban giám hiệu nhà trường, nhất là hiệu trưởng nhà trường được nhận các khoản “hoa hồng” là điều ít nhiều xì xào lâu nay.
Càng trường lớn, các nhiều học sinh càng sử dụng nhiều sản phẩm và tất nhiên sẽ có số tiền cho mỗi gói sản phẩm hay dịch vụ nào đó càng nhiều hơn.
Chẳng hạn, đối với những trường loại I, có trên dưới 2.000 học sinh chỉ chuyện đồng phục mỗi năm số tiền phụ huynh phải chi cũng là con số không nhỏ.
Những học sinh đầu cấp thì ít nhất cũng phải mua 2 bộ đồ đồng phục đi học, 1 bộ đồng phục thể dục. Học sinh các lớp còn lại ít nhất mỗi em cũng phải mua thêm 1 bộ vì học sinh thì lớn theo từng năm.
Vì thế, mỗi học sinh chỉ cần chi vài trăm ngàn mua đồng phục thì đương nhiên các nhà cung cấp sản phẩm cũng bán được rất nhiều và đương nhiên họ phải trích lại hoa hồng tương ứng với sản phẩm bán ra.
Bây giờ, các trường thuộc khu vực đô thị gần như trường nào cũng tổ chức cho học sinh đi dã ngoại, đi trải nghiệm, du khảo về nguồn trong từng năm học và họ thường gắn liền với một kế hoạch giáo dục cụ thể.
Và, rất nhiều các dịch vụ khác như tin nhắn điện tử, các loại bảo hiểm cũng đều có hoa hồng và thậm chí rất nhiều vì học sinh gần như đều tham gia hết.
Theo tìm hiểu, các nhà cung cấp dịch vụ sẽ chiết khấu phần trăm trên tổng số học sinh; hoặc theo phần trăm của tổng số tiền dịch vụ mà nhà trường bán cho học sinh. Trong những khoản tiền này, giáo viên chủ nhiệm- người trực tiếp thu tiền chỉ được hưởng một phần rất nhỏ trong số tiền mà các nhà cung cấp dịch vụ trích lại cho nhà trường.
Hoa hồng cao, giá thành cũng sẽ được đẩy lên cao?
Những nhà kinh doanh họ luôn đặt lợi nhuận lên hàng đầu và càng bán được nhiều sản phẩm, càng cung ứng được nhiều dịch vụ thì càng tốt vì lợi nhuận sẽ tăng lên.
Vì thế, nếu như Ban giám hiệu nhà trường không nhận hoa hồng thì giá thành sẽ thấp xuống. Ngược lại, nếu nhà trường nhận hoa hồng, đương nhiên giá thành các mặt hàng sẽ được đẩy lên cao.
Nhà trường muốn hưởng hoa hồng cao, đơn vị cung cấp sản phẩm, dịch vụ sẽ nâng giá cao hơn mặt bằng chung để trích lại. Bởi lẽ, sẽ không có nhà cung cấp dịch vụ nào lại chấp nhận bán lỗ, bán hòa vốn khi cung ứng cho nhà trường nên họ đều đẩy giá lên cao tương ứng với số tiền mà họ trích lại cho Ban giám hiệu.
Vì thế, sự thiệt thòi ở đây là học sinh, là phụ huynh còn nhà cung cấp và những người đứng đầu đơn vị trường học họ sẽ không mất gì và cũng chẳng thiệt thòi gì. Họ làm gì, đồng ý cái gì đều chắc chắn đều có lợi cho bản thân mình.
Thực tế, bây giờ hiệu trưởng các trưởng học không muốn nhận hoa hồng cũng khó vì đó là xu thế chung rồi. Các nhà kinh doanh họ luôn muốn có những mối làm ăn lâu dài, ổn định hàng năm. Vì thế, họ sẽ biết cách chăm sóc để giữ mối lâu dài.
Một khi, Ban giám hiệu nhà trường nhận hoa hồng đương nhiên sẽ chấp nhận giá, chất lượng sản phẩm mà các nhà cung cấp cung ứng cho nhà trường.
Cũng chính vì thế, một số trường học trong thời gian qua xảy ra tình trạng học sinh bị ngộ độc thức ăn phải nhập viện hoặc bị phụ huynh phản đối chất lượng bữa ăn vì không tương xứng với số tiền họ đóng cũng có một phần nguyên do từ việc “bắt tay” của các nhà cung cấp và người đứng đầu đơn vị.
Bây giờ, ngành giáo dục đang triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018 với nhiều môn học mới gắn liền với các hoạt động dã ngoại ở bên ngoài sẽ là lý do chính đáng cho nhiều trường học tổ chức cho học sinh đi tham quan, dã ngoại ở những điểm du lịch, những di tích ở các địa phương.
Vì thế, thời gian tới, người viết tin rằng sẽ còn nhiều câu chuyện ồn ào xung quanh việc tổ chức Hoạt động trải nghiệm, ngoái khóa ở các trường. Bởi nếu không có hệ thống cơ sở đánh giá hiệu quả của một chương trình hoạt động trải nghiệm thì rất khó phân định rõ giữa hoạt động tham quan du lịch với hoạt động trải nghiệm học tập?
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
