Sáng ngày 23/2, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đến dự lễ kỷ niệm 30 năm thành lập, đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (ĐHQG TPHCM).
Cùng đến tham dự lễ kỷ niệm có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên; nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, lãnh đạo và nguyên lãnh đạo các bộ, ban ngành cơ quan ở trung ương, địa phương, đại diện các cơ quan ngoại giao, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam.
Những con số ấn tượng của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh
Ngày 27/1/1995, Thủ tướng Chính phủ Võ Văn Kiệt đã ký Nghị định số 16/CP, về việc thành lập ĐHQG TPHCM, với sứ mệnh là trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ đa ngành, đa lĩnh vực, chất lượng cao, ngang tầm khu vực, dần đạt trình độ quốc tế, giữ vai trò tiên phong, nòng cốt trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam, phục vụ đắc lực cho công cuộc đổi mới, phát triển đất nước.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Hải Quân – Giám đốc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, từ 3 trường đại học thành viên với 3 lĩnh vực là: Khoa học Tự nhiên, Khoa học Xã hội và Nhân văn, Kỹ thuật công nghệ; cho đến nay, hệ thống của ĐHQG TPHCM đã mở rộng thêm các lĩnh vực như: Nông nghiệp, Sư phạm, Khoa học sức khỏe và Nghệ thuật, góp phần hoàn thiện mô hình đa ngành, đa lĩnh vực, mở rộng cả thêm không gian khi có thêm thành viên mới ở vùng Đồng bằng Sông Cửu Long.
Cũng theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Hải Quân, cơ chế tự chủ giúp đa dạng hóa nguồn lực tài chính, nổi bật là đã có 7 trên 8 trường đại học thành viên tự chủ về tài chính. Quỹ phát triển của ĐHQG TPHCM – mô hình quỹ đại học đầu tiên tại Việt Nam đã huy động được gần 400 tỷ đồng tài trợ giúp sinh viên vượt khó.
Với sứ mệnh là đào tạo, bồi dưỡng nhân tài có kiến thức toàn diện, có trách nhiệm xã hội, có năng lực lãnh đạo và có tư duy khởi nghiệp, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã đào tạo, cung cấp gần 400.000 kỹ sư, cử nhân, kiến trúc sư, bác sĩ, dược sĩ, thạc sĩ, tiến sĩ.
ĐHQG TPHCM còn là cái nôi đào tạo, cung cấp nguồn cán bộ chiến lược cho đất nước, trong đó có nhiều lãnh đạo giữ vị trí quan trọng của Đảng, Nhà nước, nhiều doanh nhân thành đạt, nhà khoa học đầu ngành có uy tín trong và ngoài nước cũng trưởng thành từ đây.
Đây còn là đại học tiên phong thí điểm mở các ngành đào tạo mới như: Trí tuệ nhân tạo, Khoa học dữ liệu, chip-bán dẫn, các chương trình cử nhân, kỹ sư tài năng, dẫn đầu cả nước về số chương trình được xếp hạng trên thế giới.
Đến năm 2025, ĐHQG TPHCM đã có 17 ngành, 3 lĩnh vực được xếp hạng, trong đó có đến 14 ngành thuộc top 500 thế giới, dẫn đầu cả nước với 154 chương trình được kiểm định theo bộ tiêu chuẩn quốc tế.
Về nghiên cứu khoa học: ĐHQG TPHCM là đơn vị dẫn đầu cả nước về số bài báo công bố quốc tế, với dấu mốc ấn tượng gần 3.200 bài báo nằm trong danh mục Scopus năm 2024 (chiếm 13,6% tổng công bố trong nước), là đơn vị tiên phong trong nghiên cứu, chuyển giao công nghệ với nhiều bằng sáng chế quốc tế, nhiều sản phẩm ứng dụng trong lĩnh vực công nghệ sinh học, đặc biệt là tế bào gốc, kỹ thuật y sinh, trí tuệ nhân tạo, chip-bán dẫn, đạt doanh thu trung bình 250-300 tỷ đồng mỗi năm.
Giám đốc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cho hay, nơi đây còn là khu đô thị đại học xanh, thân thiện, hiện đại đầu tiên của cả nước, với hệ thống giao thông được kết nối đồng bộ, khu ký túc xá có quy mô lớn nhất Đông Nam Á với quy mô 50.000 chỗ ở đã hoàn thành.
Với những thành tích xuất sắc đã đạt được, ĐHQG TPHCM vinh dự được trao tặng các danh hiệu, phần thưởng cao quý của Đảng, Nhà nước như: Huân chương Lao động hạng Nhất, danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.
Đặc biệt, trong buổi lễ kỷ niệm 30 năm thành lập, ĐHQG TPHCM vinh dự được đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất do Chủ tịch nước trao tặng.
Đến năm 2030, ĐHQG TPHCM hướng đến mục tiêu lọt vào 100 cơ sở giáo dục đại học hàng đầu Châu Á, trở thành hệ thống đại học nghiên cứu trong tốp đầu Châu Á, nơi hội tụ nhân tài là lan tỏa tri thức, văn hóa Việt Nam với 3 giá trị cốt lõi là: Xuất sắc, tiên phong, chính trực trong đào tạo, nghiên cứu; trách nhiệm, minh bạch, hiệu quả trong hoạt động; gắn kết và phục vụ cộng đồng.
Phát triển ĐHQG TPHCM thành hệ sinh thái giáo dục – khoa học – công nghệ hàng đầu Việt Nam
Phát biểu tại buổi lễ, sau khi điểm lại một số kết quả nổi bật mà ĐHQG TPHCM đã đạt được trong thời gian vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, nhằm đạt được mục tiêu “Phát triển ĐHQG TPHCM theo hướng trọng tâm, trọng điểm, đạt trình độ tiên tiến thuộc nhóm hàng đầu Châu Á” như đã đề ra tại Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về Phương hướng phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Thủ tướng Chính phủ đã lưu ý một số nội dung trọng tâm đối với các bộ, ngành trung ương/địa phương; đối với ĐHQG TPHCM; với các thầy cô giáo ở ĐHQG TPHCM; với các em sinh viên.
Cụ thể: Với các bộ, ngành ở trung ương/địa phương thì cần phải quan tâm, chăm lo cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo với phương châm “Lấy học sinh, sinh viên làm trung tâm, chủ thể - Thầy cô giáo là động lực – Nhà trường là bệ đỡ - Gia đình là điểm tựa – Xã hội là nền tảng”; Đẩy mạnh tự chủ gắn với nâng cao chất lượng đào tạo đại học theo hướng thực chất, đi vào chiều sâu, gắn với trách nhiệm giải trình, công khai, minh bạch; Tập trung rà soát, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, quy định của pháp luật và ưu tiên đầu tư, nâng cao tiềm lực, nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo trong các cơ sở giáo dục đại học theo hướng tạo thuận lợi, tháo gỡ các nút thắt, rào cản, tính đến đặc thù về độ trễ và rủi ro trong nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo.
Có cơ chế, chính sách ưu đãi, khuyến khích thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và hợp tác nghiên cứu, triển khai giữa các cơ sở giáo dục đại học và doanh nghiệp. Thực hiện phân bổ ngân sách chi sự nghiệp khoa học công nghệ tương xứng với năng lực và kết quả hoạt động.
Thực hiện quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm bảo đảm hiệu quả; Rà soát, ưu tiên bố trí đủ quỹ đất để xây dựng cơ sở giáo dục trên địa bàn.
Đối với ĐHQG TPHCM: Thủ tướng Chính phủ đề nghị đến năm 2030 cần thuộc nhóm 100 cơ sở giáo dục đại học hàng đầu Châu Á; Xây dựng và vận hành mô hình quản trị đại học trên nền tảng số, đảm bảo tự chủ đại học, phát huy sức mạnh hệ thống đại học đa ngành, đa lĩnh vực, phát triển thành một hệ sinh thái giáo dục – khoa học – công nghệ hàng đầu Việt Nam; Đẩy mạnh việc tuyển chọn, đào tạo và bồi dưỡng học sinh giỏi, sinh viên, học viên chương trình tài năng các ngành khoa học cơ bản, thúc đẩy nghiên cứu khoa học cơ bản; Tập trung xây dựng và triển khai chương trình đào tạo, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo; Phát triển Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia và phát triển nguồn tài chính bền vững,
“Tôi đề nghị các đồng chí tiên phong, xuất sắc trong việc đổi mới tư duy, cách tiếp cận để giải quyết vấn đề đặt ra trên tinh thần nhìn xa trông rộng, quyết đoán, tự tin; Tiên phong xuất sắc trong đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu khoa học, tập trung vào các ngành mới nổi như lượng tử, quang học…Tiên phong trong việc giữ gìn bản sắc, giá trị cốt lõi cùng mục tiêu đã đề ra đối với nền giáo dục mong muốn của nhân dân” -Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo.
Để ĐHQG TPHCM có thể phát triển các nội dung chỉ đạo như trên, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan và hai Đại học Quốc gia khẩn trương rà soát, hoàn thiện và thống nhất phương án trình Chính phủ ban hành Nghị định về Đại học Quốc gia, trong đó làm rõ và trao quyền tự chủ cao; có cơ chế, chính sách vượt trội về thu hút nhân tài, tuyển dụng các giảng viên, nhà khoa học tốt nghiệp từ các trường hàng đầu trên thế giới; thu hút hiệu quả nguồn lực đầu tư từ các tổ chức quốc tế và trong nước.
Đồng thời, người đứng đầu Chính phủ cũng đề nghị Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, Ủy ban Nhân dân tỉnh Bình Dương phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan hỗ trợ ĐHQG TPHCM tháo gỡ các vướng mắc về tài chính, quy hoạch, đền bù giải phóng mặt bằng, thủ tục hành chính…để hoàn thành giai đoạn 2 của Khu đô thị hơn 640ha.
Trong bài phát biểu của mình, Thủ tướng Chính phủ đã động viên mỗi thầy cô giáo hãy là tấm gương sáng về rèn đức – luyện tài, yêu nghề - yêu người; không ngừng rèn luyện, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm, nâng cao trình độ chuyên môn, năng động, ứng dụng khoa học công nghệ, có cách tiếp cận mới trong dạy và học, để mỗi tiết học thực sự bổ ích và lý thú, để mỗi ngày học thực sự là ngày vui.
“Đối với sinh viên, các bạn hãy phát huy thật tốt vai trò trung tâm, là chủ thể - là những chủ nhân tương lai của đất nước. Hãy luôn nuôi dưỡng ý chí vươn lên, hoài bão, ước mơ, khát vọng cống hiến, trở thành những công dân tốt, có ích cho xã hội, cho đất nước” – Thủ tướng Chính phủ nhắn nhủ.
Theo Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, hành trình 30 năm xây dựng và phát triển vừa qua của ĐHQG TPHCM là hành trình của sự kế thừa, kiên trì và liên tục đổi mới sáng tạo; là những đóng góp đầy tâm huyết của nhiều thế hệ lãnh đạo, các thầy cô giáo, cán bộ, viên chức, học sinh, sinh viên cho sự phát triển vững vàng của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.
“Bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc, tôi mong muốn và tin tưởng rằng tập thể lãnh đạo, các thầy cô giáo, cán bộ, viên chức, học sinh, sinh viên ĐHQG TPHCM sẽ không ngừng phát huy truyền thống và thành tích của 30 năm phát triển đáng tự hào vừa qua, để có những bước phát triển đột phá tiếp tục cùng đất nước, cùng nhân dân bước vào hành trình phát triển mới – hành trình mà sức sống mãnh liệt, ý chí kiên cường, sự sáng tạo không giới hạn của đất nước Việt Nam, của con người Việt Nam sẽ góp phần tạo ra kỳ tích Việt Nam” – Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.
