Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Cúc (Trường Đại học Thủy Lợi) đánh giá “Thứ 4 Ngày Xanh” do Tập đoàn Vingroup vừa phát động là chiến dịch sống xanh quy mô lớn bậc nhất từ trước đến nay tại Việt Nam. Chiến dịch có cách tiếp cận toàn diện từ di chuyển xanh, tiêu dùng bền vững đến giáo dục thế hệ trẻ, đặt nền móng quan trọng cho hành trình hướng tới Net Zero 2050 của Việt Nam.
Khi “sống xanh” trở thành hành động
Theo bà, điều gì khiến chiến dịch “Thứ 4 Ngày Xanh” trở nên đặc biệt trong bối cảnh hiện tại của Việt Nam?
Giáo sư Nguyễn Thị Kim Cúc: Điều đặc biệt nhất của "Thứ 4 Ngày Xanh" chính là tính toàn diện và khả năng lan tỏa. Chiến dịch này chạm đến hầu hết mọi mặt của cuộc sống, từ những việc đơn giản nhất như di chuyển bằng phương tiện xanh, giảm nguồn rác thải khó phân hủy như hạn chế sử dụng túi nilon, đến tiết kiệm năng lượng và nhiều hoạt động khác.
Nếu quan sát các chiến dịch môi trường trước đây, chúng thường chỉ tập trung vào một khía cạnh riêng lẻ. Nhưng với “Thứ 4 Ngày Xanh” do Quỹ Vì tương lai xanh khởi xướng, có sự tham gia của nhiều công ty thành viên và đối tác trong nhiều lĩnh vực khác nhau: bán lẻ (Vincom), vận tải (Xanh SM, VinBus), đến giáo dục (Vinschool) và y tế (Vinmec). Điều này tạo ra một mạng lưới rộng khắp, có khả năng lan tỏa đến nhiều đối tượng người dân.
Thêm vào đó, chiến dịch này còn có sự tham gia của nhiều tổ chức và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực phát triển bền vững. Đây là một minh chứng cho phương châm “Toàn quốc - Toàn dân - Toàn diện” mà chiến dịch hướng đến.
Bà đánh giá như thế nào về những hành động cụ thể mà Vingroup đang triển khai trong khuôn khổ chiến dịch này?
Giáo sư Nguyễn Thị Kim Cúc: Tôi thực sự ấn tượng với cách Vingroup đưa ra những hành động thiết thực và dễ thực hiện. Ví dụ như việc Vincom đẩy mạnh chương trình thu gom chai nhựa và pin cũ tại các “Trạm Xanh Tái Sinh”, hay Xanh SM triển khai chương trình ưu đãi các chuyến xe taxi điện vào mỗi thứ 4. Đây là những hành động nhỏ nhưng khi được thực hiện thường xuyên và trên quy mô lớn, sẽ tạo ra tác động đáng kể.
Bên cạnh đó, đối tượng tiếp cận của chiến dịch rất “Toàn dân”. Có thể nhìn rõ từ buổi phát động chiến dịch “Thứ 4 Ngày Xanh” có sự hiện diện của đầy đủ các lứa tuổi trong khán phòng, từ học sinh đến các chuyên gia, doanh nhân và đại diện cơ quan nhà nước.
Trước chiến dịch, các hoạt động xanh của Tập đoàn Vingroup cũng đã đóng góp rất nhiều trong trong việc thúc đẩy hành trình hướng tới Net Zero.
Các dữ liệu cho thấy trong năm 2024, Vingroup đã đóng góp vào việc giảm phát thải tương đương gần 420.000 tấn CO2 - con số này cho thấy những nỗ lực không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu mà đã chuyển thành hành động cụ thể, có thể đo lường được.
Nhiều người vẫn cho rằng sống xanh chỉ là khẩu hiệu, khó áp dụng vào thực tế cuộc sống. Bà có suy nghĩ gì về quan điểm này?
Giáo sư Nguyễn Thị Kim Cúc: Đó là một quan điểm rất phổ biến và có thể hiểu được. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng sống xanh không phải là việc phải thay đổi hoàn toàn cuộc sống của mình một cách đột ngột, mà nó bắt đầu từ những hành động nhỏ, lặp đi lặp lại mỗi ngày để dần hình thành thói quen.
Lấy một ví dụ đơn giản: cách đây 5-10 năm, khi đi siêu thị, chúng ta thường xin rất nhiều túi nilon mà không suy nghĩ gì. Nhưng giờ đây, chỉ cần siêu thị thu một khoản phí nhỏ cho túi nilon, nhiều người đã bắt đầu mang túi riêng khi đi mua sắm. Ban đầu, có thể họ làm vậy để tiết kiệm một chút tiền, nhưng dần dần nó trở thành thói quen và thay đổi cả nhận thức.
Đó chính là sự thay đổi của văn hóa, của xã hội. Và chiến dịch “Thứ 4 Ngày Xanh” đang tạo ra một cơ chế tương tự - khuyến khích mọi người thực hiện những hành động xanh vào một ngày cụ thể trong tuần, từ đó dần dần hình thành thói quen sống xanh.
Thay đổi nhỏ tạo nên tác động lớn
Vingroup được xem là doanh nghiệp tiên phong trong việc thúc đẩy lối sống xanh tại Việt Nam. Theo bà, các doanh nghiệp đóng vai trò như thế nào trong hành trình này?
Giáo sư Nguyễn Thị Kim Cúc: Vai trò của các doanh nghiệp, đặc biệt là những tập đoàn lớn như Vingroup là vô cùng quan trọng. Họ là những đơn vị có đủ nguồn lực, tầm ảnh hưởng và khả năng dẫn dắt xu hướng.
Trước đây, người ta thường nghĩ rằng phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường là hai mục tiêu mâu thuẫn nhau. Nhưng Vingroup và một số doanh nghiệp tiên phong khác đã chứng minh rằng chúng có thể đi song song.
Tuy nhiên, không một doanh nghiệp nào có thể một mình làm được việc này. Để đạt được mục tiêu Net Zero vào năm 2050, chúng ta cần sự chung tay của tất cả các bên - từ Chính phủ, doanh nghiệp, đến các tổ chức giáo dục và mỗi người dân.
Theo bà, chiến dịch “Thứ 4 Ngày Xanh” sẽ đóng góp như thế nào vào mục tiêu Net Zero của Việt Nam vào năm 2050?
Giáo sư Nguyễn Thị Kim Cúc: Chiến dịch “Thứ 4 Ngày Xanh” là một mảnh ghép quan trọng trong bức tranh lớn hơn về phát triển bền vững của Việt Nam. Nó không chỉ giúp giảm trực tiếp phát thải carbon thông qua các hành động cụ thể, mà còn góp phần thay đổi nhận thức và hành vi của người dân - điều kiện tiên quyết để đạt được mục tiêu Net Zero vào năm 2050.
Hành trình hướng đến cam kết Net Zero không chỉ là trách nhiệm của Chính phủ hay các doanh nghiệp lớn mà cần sự chung tay của mỗi người dân. Chiến dịch “Thứ 4 Ngày Xanh” do Vingroup khởi xướng với tinh thần “Toàn quốc - Toàn dân - Toàn diện” chính là minh chứng cho điều đó.
Tôi tin rằng, nhờ có những chiến dịch như “Thứ 4 Ngày Xanh”, Việt Nam sẽ có một tương lai xanh hơn, bền vững hơn. Bởi vì, như một câu nói nổi tiếng: “Những hành trình lớn bắt đầu từ những bước chân nhỏ”. Và ở đây, những bước chân nhỏ chính là những thói quen xanh mà mỗi người Việt Nam thực hiện mỗi ngày.
Trân trọng cảm ơn bà!
