Giáo sư Nguyễn Lân Dũng: Đừng mong mọi việc dễ dàng, ít rắc rối

LTS: Tuần này, Giáo sư Nguyễn Lân Dũng gửi đến bạn đọc bài viết số 105 trong loạt bài Đọc giùm bạn trên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam.

Trong bài viết này, Giáo sư chia sẻ những nội dung hấp dẫn trong cuốn sách "Khởi nghiệp từ A tới Z" của tác giả Alex Tu.

Toà soạn trân trọng gửi đến độc giả bài viết.

Alex Tu (Dương Thanh Tú) là tác giả quen thuộc, chị đã viết nhiều sách về kỹ năng sống và đã đi qua khoảng 60 nước để khảo sát và kiểm nghiệm. Cuốn “Khởi nghiệp từ A tới Z” được Nhà xuất bản Phụ nữ phát hành năm 2017.

Bìa cuốn sách "Khởi nghiệp từ A tới Z" của tác giả Alex Tu.

- Đừng mong mọi việc dễ dàng hơn, hãy mong bạn giỏi hơn. Đừng mong ít rắc rối hơn, hãy mong bạn nhiều khả năng hơn.

Đừng mong ít thử thách hơn, hãy mong bạn khôn ngoan hơn. Và hãy học cách nắm bắt lợi thế của những cơ hội (Jim Rohn).

- Trở hành người khởi nghiệp sẽ cho bạn nhiều cơ hội và thử thách để phát triển cá nhân một cách nhanh chóng, không có giới hạn.

- Nếu bạn muốn nhìn thấy ý tưởng của mình phát huy tác dụng - giải quyết được khó khăn cho mọi người, muốn tạo dựng một trò chơi với những nguyên tắc riêng của bạn, và muốn lợi ích kinh tế từ từ đến, bạn có thể chuẩn bị kỹ lưỡng cho mình để khởi nghiệp.

- Bạn lưu ý nên thử nhỏ đối với thị trường. Những người quan tâm tới sản phẩm dịch vụ của bạn sẽ tạo nên đối tượng khách hàng thích hợp trên thực tế của bạn.

- Bạn có thể tìm kiếm người đồng sáng lập. Bạn có thể là nhà sáng lập duy nhất nhưng nếu tìm được người gánh vác trọng trách này cùng bạn sẽ tốt hơn.

- Bạn có thể tự đầu tư bằng 100% tiền của mình, hoặc gọi thêm vốn bên ngoài từ các nhà đầu tư thiên thần (angel investors) hay từ các tổ chức đầu tư khác. Người quyết định chính vẫn là bạn.

- Bạn cùng các sáng lập viên sẽ khai trương - thông báo với mọi người rằng bạn đang có một sản phẩm/ dịch vụ thú vị, hữu dụng. Các khởi nghiệp thành công hiện nay trên thế giới đều không khai trương (launching) rầm rộ.

- Ba yếu tố quan trọng bạn và đội của mình luôn phải thu thập đó là tiền bán hàng, thông tin dữ liệu về khách hàng và các tài khoản người sử dụng trực tuyến (users).

Giáo sư Nguyễn Lân Dũng nói về 10 giá trị cốt lõi của thành công

- Bạn cùng các sáng lập viên đăng ký công ty và đăng ký quyền sở hữu trí tuệ sản phẩm và các dấu hiệu nhận biết sản phẩm.

- Bạn tiếp tục chinh phục các thử thách và tạo ra nhiều giá trị tiến bộ cho xã hội.

Chất lượng cuộc sống của con người sẽ được nâng cao hơn một phần nhờ vào sự sáng tạo và đóng góp từ những nhà khởi nghiệp như bạn.

- Các nhà đầu tư muốn biết chắc chắn rằng bạn đang nắm quyền sở hữu trí tuệ đối với sản phẩm của bạn trước khi họ rót vốn cho bạn.

- Bạn cần có sự dũng cảm để luôn là chính mình, có những điểm khác biệt tích cực, biết chất vấn bản thân, biết hy sinh những điều nhỏ nhặt hay lợi ích trước mắt để đạt mục tiêu lớn, cần có sự can đảm để thể hiện qua tinh thần dám nghĩ, dám làm nhằm sản sinh ra đứa con tinh thần và kinh tế của bạn.

- Năng lực của bạn thể hiện sức mạnh, chủ yếu trên ba khía cạnh là: sức mạnh tiềm năng, sức mạnh thực tế và sức sáng tạo. Sức mạnh tiềm năng chính là tri thức của bạn, tri thức đơn thuần không dẫn tới thành quả.

Vì thế, bạn cần tới sức mạnh thực tế, là sự thực hiện các kế hoạch. Sức sáng tạo là năng lực điều chỉnh ý tưởng.

- Cách thức giao tiếp lịch sự, khéo léo, tinh tế là những gì bạn cần để xây dựng được sự tôn trọng và tin tưởng từ những người mà bạn đang hướng tới, đặc biệt trong kinh doanh.

- Khởi nghiệp thực chất không khác đời sống cá nhân của bạn là mấy. Bạn cần quan tâm tới bản thân; quan tâm tới các giá trị mà bạn trân trọng, giữ gìn và thực hiện theo; luôn hướng thiện và quan tâm tới người khác cũng như lợi ích cộng đồng một cách chân thành.

- Bốn chữ C - Courage (can đảm), Capability (năng lực), Care (sự quan tâm) và Communication (sự giao tiếp) tạo nên 4 đỉnh kết cấu khoa học của một viên kim cương khởi nghiệp.

- Quan trọng không phải là ý tưởng của bạn tuyệt vời ra sao, mà là việc thực thi ý tưởng đó như thế nào.

- Bạn hãy khởi đầu nhỏ, luôn thử thị trường và rồi điều chỉnh để lớn mạnh. Cây sồi lớn mạnh, rắn chắc theo năm tháng nhưng mọc lên chỉ bằng một trái đầu mùa cỏn con.

- Việc có một website như đem lại bộ mặt cho mô hình kinh doanh của bạn. Tất cả những gì bạn cần chỉ là một trang web sáng sủa, bắt mắt, đầy đủ thông tin và nếu kích thích được khách mua hàng hoặc sử dụng dịch vụ của bạn thì càng tốt.

- Việc bạn cần duy trì là hàng hóa/dịch vụ đủ điều kiện để luôn có một nhóm người sẵn sàng trả tiền nhằm đổi lấy hàng hóa/dịch vụ của bạn và tiền được đưa tới bạn thông qua hệ thống thanh toán.

- Khách hàng thường có xu hướng lựa chọn những giải pháp đơn giản và dễ thực hiện nhất. Mang đến sự tiện lợi cho khách hàng, thành công của bạn sẽ được đảm bảo. Việc thanh toán càng đơn giản khách hàng càng dễ bỏ tiền ra cho bạn.

- Hãy đặt mình vào vị trí của khách hàng để suy nghĩ rằng, với giá trị tôi nhận được như vậy thì khoản tiền tôi đã bỏ ra có xứng đáng hay không?

- Các doanh nghiệp khôn ngoan ít khi giảm giá sản phẩm/dịch vụ, nhưng họ lại cho khách hàng nhiều hơn đối thủ. Vì thế họ luôn nằm trong suy nghĩ đầu tiên của khách hàng.

- Hãy chú tâm tới các chi phí và giữ chúng ở mức thấp nhất. Điều này sẽ khiến bạn có thể tồn tại được lâu dài hơn và vượt qua những khó khăn, trở ngại mà bạn không thể lường trước được.

- Bạn cần tranh thủ những kênh quảng cáo và phương pháp xây dựng thương hiệu miễn phí, hoặc chi phí thấp nhưng hiệu quả để bắt buộc tăng được doanh thu thực tế.

Giáo sư Nguyễn Lân Dũng khuyên giới trẻ không để bị chìm trong nợ nần

- Đừng nhầm lẫn giữa thành công và nỗ lực mà bạn đã bỏ ra. Bạn cần phải quyết định khôn ngoan, sắc bén, linh hoạt với thị trường để đạt những chuỗi kết quả tích cực cụ thể.

- Quan trọng nhất là ý tưởng của bạn có tiềm năng trên thị trường và có khả năng phát triển hay không. Luôn có rất nhiều các nhà đầu tư đơn lẻ có con mắt tinh đời có thể nhìn ra giá trị to lớn trong dự án khởi nghiệp của bạn.

- Không có gì là lạ nếu có những ngày bạn dành hơn 15 tiếng làm việc cho dự án khởi nghiệp của bạn. Bạn sẽ cảm thấy hưng phấn, ít thấy mệt mỏi hơn vì dường như ranh giới giữa lao động và tận hưởng bị xóa nhòa.

- Là một sáng lập viên, bạn cần giữ cho đầu óc của mình gọn gàng, không bị phân tâm bởi những nhiệm vụ nhỏ lẻ. Giải pháp cho bạn lúc này là bắt đầu giao việc và hình thành thói quen giao việc ngay từ bây giờ.

- Sự tự nguyện, tự giác học hỏi, tìm tòi trong sách báo, hỏi han kinh nghiệm và xin ý kiến của những người có chuyên môn liên quan là việc không hề xa lạ đối với các nhà khởi nghiệp.

- Tấm danh thiếp cần phải được trình bày rõ ràng, mạch lạc với đầy đủ các thông tin liên lạc cơ bản, đặc biệt là website của dự án khởi nghiệp của bạn.

- Một người quan trọng thì dù không tỏ vẻ mình là quan trọng sẽ vẫn là người quan trọng. Song, điều này hoàn toàn khác với việc không lên tiếng về những gì bạn có khả năng làm được.

- Các hoạt động tiếp thị và xây dựng thương hiệu cũng nên thực hiện bài bản ngay từ giai đoạn đầu. Một khởi nghiệp có sản phẩm/dịch vụ số một nhưng âm thầm, im lìm kinh doanh thì trong tâm trí người tiêu dùng tiềm năng, công ty ấy như là người vô danh.

- Đừng quên ngoài kia luôn có những người, những đối thủ luôn muốn nhấn chìm sự tồn tại của bạn. Tôn trọng đối thủ nhưng không quên cảnh giác trước những đe dọa thực tế và tiềm tàng trong quá trình khởi nghiệp.

- Khởi nghiệp là một chặng đường dài. Làm việc triền miên không có thời gian ngủ nghỉ hoặc không vận động cơ thể chỉ khiến sự rối loạn và kiệt sức tới nhanh hơn.

- Cộng sự ít nhất phải có chung tầm nhìn giá trị cuộc sống và đạo đức nghề nghiệp tương tự như bạn. Năng lực của bạn và cộng sự có thể khác nhau về lĩnh vực nhưng nên bổ sung cho nhau.

- Bạn cần hiểu về những vấn đề cơ bản như Lợi nhuận, Doanh thu, Chi phí và nợ phải trả, Bảng cân đối kế toán, Tài sản, Tỷ lệ lợi nhuận, tỷ lệ đòn bẩy, hệ số thanh toán, tỷ lệ về hiệu suất hoạt động, Tỷ lệ hoàn vốn đầu tư, Tiền mặt và thu nhập của chủ sở hữu.

- Khi bạn quyết định tự bơi thì những ô dù trở nên không còn quá quan trọng nữa. Việc tự tạo dựng nên các mối quan hệ xã hội có tính tích cực, hữu dụng sẽ trở thành các mục tiêu thực tế của bạn.

- Bạn có thể sẽ trực tiếp thực hiện mọi việc, hoặc chỉ thực hiện một vài việc quan trọng, hoặc ít liên quan tới hoạt động hàng ngày mà công việc vẫn chạy nhịp nhàng.

- Bạn phải tập thói quen dũng cảm dám quyết các vấn đề từ bé tới lớn sau khi đã cân nhắc tương đối đầy đủ những yếu tố có liên quan.

- Bạn nên dành thời gian để phát triển hơn các thế mạnh đặc biệt trong khởi nghiệp của bạn, để khách hàng có nhiều trải nghiệm tuyệt vời hơn với bạn, để việc thanh toán, giao dịch với bạn trở nên tiện lợi hơn và để sau khi giao dịch với bạn khách hàng luôn nói tốt về bạn.

- Khi đã phát hiện sai lầm, bạn phải nhìn nhận và nhanh chóng thay đổi. Bạn cần giáo dục mình để có thể ra các quyết định khôn ngoan, bằng việc xem xét và phân tích các nhân tố chính ảnh hưởng tới quyết định của bạn.

- Chọn những người đáng tin cậy để có thể giải tỏa những thắc mắc của bạn. Thật may mắn nếu bạn tìm cho mình một người thầy dẫn dắt. Người thầy này là người bạn ngưỡng mộ cả về tri thức, hiểu biết, đạo đức, kinh nghiệm và cách sống.

- Hãy hành động trước khi cảm xúc trở nên nguội lạnh và sự hứng khởi biến mất. Ước mơ sẽ không bao giờ trở thành sự thật nếu thiếu sự thực hiện.

- Việt Nam trong thời gian này rất thích hợp cho quá trình khởi nghiệp. Việt Nam có nhiều sự thay đổi và chấp nhận nhiều yếu tố mới. Hơn 40% dân số sử dụng internet từ năm 2013.

Việt Nam có nguồn lực con người là những người có năng lực giỏi, có nhiều trải nghiệm quốc tế đã trở về nước (toàn thời gian hoặc bán thời gian) để thử nghiệm cái mới hoặc đóng góp cho sự tiến bộ kinh doanh tại Việt Nam.

- Yêu đời là bí quyết tinh thần quan trọng để bạn vượt qua sóng gió khởi nghiệp.

Khi thấy mình đang kiệt sức bạn hãy thư giãn để lấy lại sự cân bằng và nạp đầy lại năng lượng tích cực để có thể cống hiến nhiều hơn.

- Không ít những triệu phú và tỷ phú tự thân đều bắt đầu từ bàn tay trắng. Nhưng họ luôn quan niệm rằng họ đang khởi nghiệp từ con số 0 tích cực.

- Bạn nên tham gia cộng đồng khởi nghiệp để có cái nhìn thực tế hơn về khởi nghiệp, để có thể học hỏi và ủng hộ người khởi nghiệp khác và nếu may mắn có thể tìm được người chỉ dẫn cho mình.