HSG quốc gia: "Em bị cô chê vì học thuộc làu làu"

"Học cấp 3 mà như thế này thì không giỏi được"

Trong buổi lễ tuyên dương những học sinh giỏi môn Lịch sử được tổ chức tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám hôm 4/6, 5 gương mặt tiêu biểu nhất đại diện cho các trường THPT trên toàn quốc được vinh danh, trong đó 2 học sinh khiến nhiều người tò mò là em Trần Thanh Quang (Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, Nam Định) và Phạm Thị Thùy (Trường THPT chuyên Quảng Bình).

Với 2 học sinh này, bí quyết và niềm đam mê môn Lịch sử đã có từ rất lâu sau những bài giảng sâu sắc của thầy cô trên lớp.

Em Trần Thanh Quang cho biết, bản thân em xuất phát không phải là một học sinh chuyên về môn Sử, nhưng cũng rất yêu thích Sử từ năm lớp 6, lớp 7. Thời gian đó được nghe cô giáo giảng về những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm thời phong kiến, những thắng lợi đó là một niềm tự hào và nó đã ươm mầm khiến cho Quang có một niềm thích thú đặc biệt với môn Lịch sử.

Em Trần Thanh Quang, học sinh Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (Nam Định) trong ngày vinh danh học sinh giỏi môn Lịch sử. Ảnh Xuân Trung

Đặc biệt hơn, khi đã là học sinh chuyên Sử tại Trường THPT Chuyên Lê Hồng Phong, Quang một lần nữa được nghe lời tâm sự của cô giáo về cách học tại trường Lê Hồng Phong, từ đó em đã tự tìm tòi ra cách học sử cho riềng mình.

“Năm lớp 10 trong một lần kiểm tra miệng cô giáo có hỏi bài em, em đã học thuộc nên làu làu đã rả lời rất trôi chảy những câu đó. Nhưng cô nói là: nếu em học cấp 2 thì có thể em sẽ là người học giỏi, nhưng học cấp 3 mà học như thế này thì sẽ không thể nào trở thành học sinh giỏi Sử được. Chính vì vậy, em phải tự tìm cách học” - Quang nhớ lại.

Kinh nghiệm học giỏi Sử của cậu học trò này là bên cạnh những kiến thức học được trên lớp thì phải có sự tự học, tự nghiên cứu, có thể học trên mạng, mua sách tham khảo hay xem những bộ phim tài liệu trên truyền hình, vì những phim đó cung cấp đầy đủ kiến thức lịch sử. Những sự kiện đó không chỉ đơn thuần có trong sách giáo khoa mà những sự kiện được cung cấp từ bên ngoài sẽ làm kiến thức lịch sử của mình nhiều hơn lên.

Một thoáng buồn, Quang nhớ lại việc chọn học chuyên Sử: “Em nghĩ sự lựa chọn của mình là đúng đắn mặc dù ban đầu còn có nhiều ánh mắt không thiện cảm của người xung quanh. Em sẽ tiếp tục tục theo đuổi ước mơ và sự thích thú với  môn Lịch sử bằng việc tìm tòi phát hiện ra những nhân tài lịch sử cho đất nước”.

Em Phạm Thị Thùy, học sinh giỏi Sử Trường THPT chuyên Quảng Bình xúc động nhận giải thưởng trong buổi Lễ vinh danh học sinh giỏi Sử tại Văn Miếu Quốc Tử Giám. Ảnh Xuân Trung

Em Phạm Thị Thùy là học sinh lớp 12 THPT chuyên Quảng Bình thì cho rằng, học Lịch sử không những cung cấp cho mình kiến thức mà còn hình thành nhân cách cho mình thành con người hoàn thiện hơn.

Bí quyết nhớ sự kiện của Thùy cũng cực kì đơn giản, đó là phải tìm ra được  bản chất của vấn đề. Từ đó, học Lịch sử sẽ không khô khan, thậm chí học Sử có thể vận dụng nhiều môn học khác vào trong đó. 

“Ví dụ như Toán, em cũng có thể cho vào lịch sử vì trong lịch sử có sự logic của toán, bài trước là nguyên nhân của bài sau và bài sau là hệ quả của bài trước. Lịch sử cũng rất là mượt mà, chất văn trong lịch sử vừa rắn vừa mềm của một người chính trị, sau khi em học văn, học toán từ lịch sử thì em có thể sang học hát, hát các bài truyền thống cách mạng, ngôn từ trong những bài hát đó để mình vận dụng trong cách viết của mình, như vậy lịch sử không bao giờ khô khan”, Thùy bật mí bí quyết học sử.

GS. NGND Phan Huy Lê lấy làm cảm phục trước thành tích mà trò Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (Nam Định) có được. Ảnh XT

Lựa chọn ngành Lịch sử Phạm Thị Thùy luôn tâm niệm, nếu mình đi theo niềm đam mê của mình thì sau này dù có gục ngã mình vẫn có thể đứng dậy được, ngược lại nếu lựa chọn nghề theo xu thế hay theo nhận thức của người khác thì khó mà đứng dậy. “Do vậy em đã quyết định đi theo đam mê của mình dù “đau” nhưng vẫn đứng dậy được còn hơn là không theo đam mê của mình mà theo người khác để rồi không đứng dậy được”, Thùy quả quyết.

Làm thế nào để truyền cảm hứng học Sử?

Dưới góc độ là một người dạy Lịch sử lâu năm tại Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (Nam Định), cô Lê Thị Vân Anh cho rằng: Trong điều kiện bùng nổ thông tin như hiện nay học sinh được tiếp cận với nguồn thông tin lớn, giáo viên chỉ là người định hướng cho học sinh cách đọc tài liệu tham khảo để gợi mở cho các em sự đam mê, phát huy khả năng tự học là chính.

Bên cạnh đó,  giáo viên định hướng cho học sinh đọc theo một chủ đề cụ thể, lúc đó các em sẽ là người chủ động tiếp cận kiến thức và sau đó tăng cường thảo luận. Theo cô Vân Anh đây là cơ hội để học sinh bày tỏ quan điểm, trong quan điểm đó sẽ định hướng cho các em những vấn đề chung nhất, phù hợp nhất với phương pháp luận môn Lịch sử.

Cô Lê Thị Vân Anh, giáo viên dạy Sử tại Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (Nam Định) luôn là người thầy truyền cảm hứng cho học trò với môn sử. Ảnh Xuân Trung

Cũng theo cô Vân Anh thì việc vận dụng phương tiện dạy học hiện đại là rất cần thiết, qua những cách như trình chiếu tranh ảnh, biểu đồ, học sinh được tiếp cận những lượng thông tin khác nhau, phù hợp với tư duy logic của môn học.

“Muốn thổi niềm đam mê môn Lịch sử cho học sinh thì trước hết giáo viên cũng phải đam mê môn mình dạy. Từ niềm đam mê đó mới xác định được nội dung kiến thức, phương pháp và phương tiện để truyền đạt một cách hiệu quả nhất. Muốn vậy vốn kiến thức của giáo viên phải rộng cả về văn học, về triết học…”, cô Vân Anh nêu quan điểm về cách dạy học của mình.

Cũng theo cô Vân Anh, chương trình Sử hiện nay trong sách giáo khoa cần phải lược bỏ đôi chỗ mang tính hàn lâm, không phù hợp với độ tuổi học sinh. Cần tăng tính hình ảnh nhiều hơn, số liệu nên lược bớt đi. Nên chọn những sự kiện tiêu biểu nhất để các em dễ nhớ và có hành trang kiến thức cơ bản.

Xuân Trung