Vụ trang tin 24h "chôm chỉa": "Thanh tra báo chí cần vào cuộc làm rõ"

Càng đến gần Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6), vấn đề bản quyền báo điện tử vốn đã nhức nhối lại càng được quan tâm. Và mới đây, người ta lại ngã ngửa vì một “đại gia” trong làng tin tức online là 24h vì vướng phải vết xe đổ của những tờ tin "lá cải" đã bị truyền thông chính thống vạch mặt trước đó. 

"Không có sự kiểm duyệt kỹ lưỡng sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy"

Ăn cắp tin bài trái phép, xào xáo tin bài của các báo điện tử khác, vi phạm nghiêm trọng bản quyền, tước đoạt mồ hôi công sức của những người làm báo... là tất cả những thủ thuật trang tin 24h và rất nhiều các trang tin khác đã làm để thu hút người đọc, kiếm doanh thu từ quảng cáo.

Những nội dung sex, shock, rẻ tiền... được 24h khai thác triệt để, kể cả trong mục "Thông tin doanh nghiệp"

Những ngày gần đây, đồng loạt các Bộ, ban, ngành, các cơ quan nhà nước và UBND các tỉnh, thành phố đều nhận được thông báo 1432 của Bộ Thông tin và Truyền thông cảnh báo về sự việc các trang web “đội lốt” các cơ quan báo chí gây hiểu nhầm. 

Liên quan đến nội dung trên, PV Báo Giáo dục Việt Nam đã có cuộc trao đổi với nhà báo Nguyễn Minh Quang, TBT Báo điện tử Kiến Thức (kienthuc.net.vn), ông Quang cho rằng, việc làm đó của các trang tin chính là đang ‘ăn cắp’ tài nguyên từ các tờ báo một cách trắng trợn.

Theo ông Quang, các trang tin điện tử theo quy định của Bộ Thông tin Truyền thông không được phép hoạt động như một cơ quan báo chí nên không thể tự sản xuất tin bài. Chính vì lí do đó, những trang tin này phải lấy lại thông tin từ các báo được phép sản xuất tin bài để đăng lên trên trang của mình.

Nhà báo Nguyễn Minh Quang, TBT Báo điện tử Kiến Thức

Tuy nhiên, việc xuất hiện tràn lan những trang tin và đi kèm với đó là việc những trang này lấy nguồn tin, ‘xào xáo’ bài và 'thêm mắm thêm muối' từ các báo khác một cách ‘vô tội vạ’, không có sự kiểm duyệt kỹ lưỡng sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy. TBT Báo Kiến Thức phân tích:

Thứ nhất, nếu trang tin trích nguồn từ những tờ báo mà chưa được sự đồng ý của nguồn tin, đôi khi chính thông tin trên tờ báo đó bị sai, đáng lẽ được khắc phục ngay nhưng vì đã được nhiều trang tin dẫn lại nên thông tin đó nghiễm nhiên được phổ biến, khó kiểm soát, ảnh hưởng đến bản chất của nguồn tin.

Thứ hai, những trang tin này mượn thông tin từ những tờ báo chính thống trở thành tài nguyên của họ mà không phải trả tiền. Trong khí đó, những tờ báo muốn phát triển phải trả lương, phụ cấp, nhuận bút…cho chính phóng viên của mình để sản xuất ra những tin bài đó. Có những phóng viên để có được thông tin hay phải bỏ ra rất nhiều công sức, trí tuệ, thậm chí còn bị đe dọa đến tính mạng.

Độc giả lại thường đọc thông tin trên những trang tin dẫn lại nguồn chứ ít đọc ở tờ báo đã sản xuất ra những tin bài, điều đó là một sự bất công, ông Quang nói.

"Thanh tra báo chí cần vào cuộc làm rõ"

Thêm nữa, việc hiện nay có nhiều nhân viên của trang tin vẫn đi hội nghị, họp báo, phỏng vấn, trực tiếp tham gia sản xuất tin bài dựa trên danh nghĩa một tờ báo khác có liên kết với trang tin đó. Theo ông Quang, điều này đang gây nhiều hiểu nhầm và thanh tra báo chí phải vào cuộc, làm rõ ràng.

Ông Quang phân tích: “Ví dụ như tờ báo A được cấp phép hoạt động, họ liên kết với trang tin B. Tờ báo A không đầu tư vào đó nhiều mà họ tập trung đầu tư, phát triển cho trang tin B nhằm mục đích thu lời từ quảng cáo vì họ nhận thấy tờ báo A khó có khả năng phát triển.

Họ liên kết lại, (thường là báo A và trang tin B có thể cùng là một ông chủ) vì tờ báo A được phép xuất bản tin bài còn trang tin B không được phép. Sau đó, thông tin chỉ xuất hiện trên báo A được vài phút, những tin bài này cũng ngay tức khắc được đăng trên trang tin B.

Để làm được như thế, trước đó hai bên đã ký kết và báo A cho phép trang tin B được lấy lại nguồn tin của mình như theo báo nọ, báo kia…  

Tuy nhiên theo ông Quang, dù đã trích nguồn từ báo A nhưng việc làm đó của trang tin B là không hợp lí. Ông Quang nói: “Tôi ví dụ trang tin B là của một công ty truyền thông, họ chỉ được phép đưa những thông tin liên quan đến hoạt động của công ty đó.

Họ không thể đưa những vấn đề như Thủ tướng đi thăm và làm việc tại Phú Thọ, Quốc hội khai mạc hoặc những bài bàn về vấn đề đổi tên nước…

Giải thích về việc này ông Quang cho rằng, nếu để những trang tin hoạt động như những cơ quan báo chí sẽ khó khăn cho công tác quản lí, giám sát thông tin của nhà nước. Thêm nữa, sâu xa hơn, hình thức này rất dễ dẫn đến việc tư nhân đứng đằng sau, thao túng báo chí.

“Việc một số trang tin dựa vào những tờ báo để sản xuất tin bài như những tờ báo chính là một sự ‘núp bóng’. Cơ quan quản lí báo chí phải tìm ra rõ mục tiêu là gì ở phía sau mối liên hệ đó, thậm chí xử kỷ luật ban biên tập những tờ báo liên kết, cho các trang tin dẫn nguồn ”, ông Nguyễn Minh Quang nói.