Nỗ lực của các bác sĩ góp phần quan trọng phát triển bảo hiểm y tế toàn dân

Bà Nguyễn Thị Minh 75 tuổi ở quận Cầu Giấy, Hà Nội cho biết: “Tôi có Bảo hiểm Y tế tại Bệnh viên E, Hà Nội, tháng nào tôi cũng đến viện E khám và kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Tôi thấy khu làm thủ tục chờ khám bệnh ở đây rộng rãi, sạch đẹp lắm, tất cả đều có ghế ngồi, quạt mát. Thái độ của các nhân viên Y tế tại đây từ các cửa làm thủ tục cho đến trong phòng khám đều nhẹ nhàng, ân cần hỏi han, thăm khám rất kỹ.

Hôm trước trời lạnh, chân tôi có hơi đau nên đi lại khó khăn vậy mà có nhân viên trực ở đó đưa tôi tới từng phòng khám để chụp Xquang, siêu âm, chỉ một loáng là xong hết.

Tháng nào cũng đến đây điều trị mà không phải trả tiền khám bệnh, về còn được phát thuốc uống mà với số thuốc này lần trước tôi mua hết hơn triệu đồng đấy.

Tôi thấy được như vậy thì vui lắm, mặc dù đi khám muộn, đông bệnh nhân nhưng mọi việc khám chữa bệnh khá nhanh và thuận tiện”.

Năm nay ở tuổi 70, ông Lê Ngọc Hùng, quận Đống Đa, Hà Nội đã có đến 5 năm điều trị tại Khoa Thận tiết niệu - lọc máu. Từ 2012 đến nay, cứ đều đặn mỗi tuần 3 lần, ông lại từ nhà đến viện để chạy thận nhân tạo, chưa bao giờ bị lỡ hẹn hay phải chờ đợi lâu.

Hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại, đặc biệt là tinh thần, thái độ ân cần, tận tình, chu đáo của các y bác sĩ nơi đây dường như đã làm vơi bớt nỗi vất vả, nhọc nhằn, trở thành động lực tiếp thêm sức mạnh giúp ông vượt lên bệnh tật, nỗ lực hơn trong cuộc sống.

Trong số khoảng 100 bệnh nhân đang điều trị tại khoa, những trường hợp như ông Hùng không phải là ít. Họ cũng chính là những người cùng chứng kiến từng bước đổi thay của nơi đã và đang ngày đêm gắn bó, các y bác sỹ ngày đêm chăm lo cho sức khỏe của người dân.

Còn hàng trăm, hàng nghìn các hoàn cảnh bệnh nhân cao tuổi, về hưu có hoàn cảnh khó khăn trên khắp cả nước nhưng nhờ có Bảo hiểm Y tế cùng đồng hành nên cuộc sống của họ cũng đỡ vất vả rất nhiều.

Bảo hiểm y tế là một trong các trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội, bảo đảm nguồn lực để nâng cao sức khỏe nhân dân, góp phần thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội.

Bên cạnh những kết quả quan trọng đã đạt được, phát triển bền vững chính sách bảo hiểm y tế ở nước ta cũng đang gặp nhiều vấn đề thách thức, như vấn đề già hóa dân số, mô hình bệnh tật thay đổi, tình trạng bội chi Quỹ bảo hiểm y tế...

Hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại, đặc biệt là tinh thần, thái độ ân cần, tận tình, chu đáo của các y bác sĩ nơi đây dường như đã làm vơi bớt nỗi vất vả, nhọc nhằn, trở thành động lực tiếp thêm sức mạnh giúp các bệnh nhân vượt lên bệnh tật, nỗ lực hơn trong cuộc sống. Ảnh minh họa: Tùng Dương.

Tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân

Sau gần sáu năm triển khai thực hiện Luật bảo hiểm y tế sửa đổi, chính sách bảo hiểm y tế đã đạt được những kết quả nổi bật. Ðó là, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đã đạt gần 90% số dân; đối tượng tham gia bảo hiểm y tế tăng nhanh qua các năm, bình quân mỗi năm tăng 48%.

Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, từ năm 2015 đến 2019 đã tăng hơn 15 triệu người, đến hết năm 2019 đã có 85,636 triệu người tham gia bảo hiểm y tế.

Hiện tại, độ bao phủ Bảo hiểm Y tế ở nước ta đã đạt khoảng 90% dân số. Tính đến thời điểm 30/4/2020, số đối tượng tham gia Bảo hiểm Y tế là 85,187 triệu người.

Trong đó, diện bao phủ tập trung vào các nhóm yếu thế, như: nhóm người lao động đã tham gia bảo hiểm y tế đạt hơn 90%; nhóm hưu trí, mất sức lao động, bảo trợ xã hội đạt 100% (khoảng 3,1 triệu người); nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ như hộ cận nghèo, học sinh, sinh viên đạt xấp xỉ 100% và hơn 17,5 triệu người tham gia theo hình thức hộ gia đình.

Thành công đầu tiên trong thực hiện chính sách Bảo hiểm Y tế ở nước ta chính là "cơ chế" với hành lang pháp lý về Bảo hiểm Y tế ngày càng được hoàn thiện.

Ðặc biệt, ở khía cạnh "bao phủ", cả ba yếu tố bảo đảm sự thành công của chính sách bảo hiểm y tế (gồm tỷ lệ người tham gia, giảm chi từ tiền túi của người bệnh và gói quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế) đều đã và đang được hiện thực hóa với kết quả rất tích cực.

Ðến tháng 6/2020, cả nước có 85,428 triệu người tham gia bảo hiểm y tế, đạt tỷ lệ bao phủ xấp xỉ 90% số dân. Ðây là con số đáng ghi nhận so với con số 52,4 triệu người (tương đương 60% dân số) tham gia bảo hiểm y tế vào năm 2010.

Với kết quả này, mục tiêu đến hết năm 2020 đạt hơn 90,7% số dân tham gia và đến năm 2025 có hơn 95% số dân tham gia bảo hiểm y tế mà chúng ta hướng tới có thể đạt được.

Chính sách bảo hiểm y tế góp phần giảm chi trực tiếp từ tiền túi hộ gia đình cho dịch vụ y tế, góp phần tạo nên sự công bằng trong chăm sóc sức khỏe, nhất là đối với nhóm người yếu thế trong xã hội như người nghèo, cận nghèo, người khuyết tật, người thuộc đối tượng bảo trợ xã hội và trẻ em dưới 6 tuổi.

Luật bảo hiểm y tế hiện hành quy định gói quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế rất rộng, bao phủ hầu hết các dịch vụ y tế mà ngành y tế có thể cung cấp.

Việt Nam cũng thuộc số ít nước mà quỹ bảo hiểm y tế chi trả cả cho việc điều trị các bệnh hiếm. Nhiều trường hợp được quỹ bảo hiểm y tế chi trả chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế trong năm lên đến hàng tỷ đồng...

Bên cạnh đó, ngành bảo hiểm y tế chủ động, tích cực cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm y tế, như: Ứng dụng công nghệ thông tin trong khai báo, lập danh sách, tổ chức đại lý, thanh toán trực tiếp chi phí, phản hồi, cung cấp thông tin… đáp ứng sự hài lòng của người bệnh cũng như góp phần thay đổi nhận thức của người dân trong việc lựa chọn giải pháp chăm lo sức khỏe cho bản thân.

Phát triển Bảo hiểm Y tế bền vững

Trong bối cảnh phát triển bền vững chính sách bảo hiểm y tế gặp nhiều vấn đề thách thức, như: vấn đề già hóa dân số, mô hình bệnh tật thay đổi, và nhất là khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế không ngừng gia tăng, từ năm 2017 quỹ bảo hiểm y tế bắt đầu trong tình trạng chi vượt quá thu trong năm...

Ðiều này, đòi hỏi phải tập trung thực hiện quyết liệt và đồng bộ nhiều giải pháp để hướng tới mục tiêu bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân và bảo đảm phát triển bảo hiểm y tế bền vững.

Số người dân chưa tham gia bảo hiểm y tế hiện nay tuy còn ít, nhưng lại là thách thức không nhỏ, bởi đó là những người không có thu nhập ổn định, thuộc thị trường lao động tự do, thường khi có bệnh mới tham gia bảo hiểm y tế, đi ngược lại nguyên tắc chia sẻ rủi ro của chính sách bảo hiểm y tế.

Ðể giải quyết được vấn đề này, thời gian tới, ngành Bảo hiểm xã hội phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, cùng chính quyền địa phương đề xuất những giải pháp hỗ trợ người dân tham gia bảo hiểm y tế, giúp những đối tượng này có những thuận lợi ban đầu khi tham gia bảo hiểm y tế.

Ðồng thời có những giải pháp bảo đảm tính ổn định, bền vững cho các nhóm đối tượng đã tham gia bảo hiểm y tế bằng cách nâng cao nhận thức của người dân, ý thức chia sẻ cộng đồng và cơ hội có nguồn tài chính vững chắc phòng khi không may mắc bệnh.

Với vai trò quản lý, sử dụng quỹ bảo hiểm y tế hiệu quả, an toàn nhưng phải bảo vệ quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế. Ðể giải quyết được vấn đề này, ngành Bảo hiểm xã hội sẽ phối hợp chặt chẽ với ngành y tế nhằm nâng cao chất lượng phục vụ người bệnh.

Hoàn thiện các chính sách về bảo hiểm y tế, xây dựng gói quyền lợi bảo hiểm y tế phù hợp, rà soát ưu tiên đưa vào danh mục quỹ bảo hiểm y tế chi trả đối với các dịch vụ y tế có tính chi phí hiệu quả cao; bảo đảm công khai và minh bạch trong quản lý, giám định và thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Tăng cường công tác kiểm tra, hướng dẫn nghiệp vụ giám định đối với Bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố và các cơ sở khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế, kịp thời phát hiện và ngăn chặn các hình thức lạm dụng bảo hiểm y tế cũng như các trường hợp người bệnh bảo hiểm y tế không được bảo đảm quyền lợi tối đa...

Người tham gia bảo hiểm y tế được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán toàn bộ chi phí khám, chữa bệnh theo quyền lợi và mức hưởng trong quy định. Ảnh minh họa: Tùng Dương.

Những lợi ích to lớn khi tham gia bảo hiểm y tế

Trẻ em dưới 6 tuổi được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí. Được Nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí khi tham gia (với các đối tượng thuộc hộ nghèo; hộ cận nghèo; tham gia theo hộ gia đình; người dân tộc thiểu số; học sinh, sinh viên…).

Được khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế có ký hợp đồng khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế trên toàn quốc: Được lựa chọn cơ sở khám, chữa bệnh gần địa chỉ nơi đang sinh sống để đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu và có thể thay đổi nơi đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu. Khi khám, chữa bệnh đúng quy định được quỹ bảo hiểm y tế chi trả từ 80-100% chi phí khám, chữa bệnh tùy từng đối tượng.

Giúp người tham gia bảo hiểm y tế giảm gánh nặng về chi phí khám, chữa bệnh khi ốm đau, tai nạn, đặc biệt đối với những trường hợp bệnh nặng, bệnh mãn tính điều trị kéo dài hay những bệnh cần phẫu thuật... Góp phần chia sẻ rủi ro, phát huy tinh thần ''lá lành đùm lá rách" giữa những người tham gia bảo hiểm y tế.

Người tham gia bảo hiểm y tế được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán toàn bộ chi phí khám, chữa bệnh theo quyền lợi và mức hưởng trong quy định.

Trong gần 18 tháng qua, quỹ bảo hiểm y tế đã chi trả cho 70 bệnh nhân nặng có chi phí khám, chữa bệnh lên tới cả tỷ đồng. Nhờ tham gia bảo hiểm y tế, nhiều trường hợp không may bị tai nạn, ốm đau đã vượt qua khó khăn trong bệnh tật và cuộc sống, giảm bớt gánh nặng tài chính cho người bệnh.

Bảo hiểm y tế thanh toán chi phí khám, chữa bệnh đặc biệt cao. Tính từ đầu năm 2019 đến ngày 18/6/2020, theo thống kê , quỹ bảo hiểm y tế đã chi trả cho 70 bệnh nhân nặng có chi phí khám, chữa bệnh đặc biệt cao: 58 bệnh nhân có tổng chi phí trên 1 tỷ đồng/đợt điều trị nội trú; 12 bệnh nhân có tổng chi phí từ trên 2 tỷ đồng/đợt điều trị.

Một số bệnh nhân được quỹ bảo hiểm y tế chi trả lớn như: Bệnh nhân có mã thẻ tại Bảo hiểm xã hội Thành phố Hồ Chí Minh phát hành, quyền lợi hưởng bảo hiểm y tế 100%, khám chữa bệnh ban đầu tại Bệnh viện 30/4 đã điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy từ ngày 12/7/2019 đến ngày 26/8/2019 với chẩn đoán sốc (choáng) nhiễm khuẩn.

Tổng chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế của bệnh nhân này là 2,02 tỷ đồng, trong đó chi phí thuốc 897,5 triệu đồng có một số thuốc chi phí cao như kháng sinh Colistimetato 102,5 triệu đồng, Meronem 79,9 triệu đồng, Cancidas 65,3 triệu đồng; chi phí vật tư y tế 678,4 triệu đồng gồm bộ kít thu nhận tiểu cầu túi đôi 57,4 triệu đồng, bộ quả lọc máu liên tục Prismaflex 51 triệu đồng, chi phí máu 175,9 triệu đồng…

Bệnh nhân có mã thẻ tại bảo hiểm xã hội tỉnh Hải Dương phát hành, thuộc đối tượng do ngân sách nhà nước đóng, quyền lợi hưởng bảo hiểm y tế 100%, khám chữa bệnh ban đầu tại Trạm y tế xã Hồng Quang - Hải Dương, chuyển đến điều trị tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức - Hà Nội từ ngày 11/12/2018 đến 18/10/2019 với chẩn đoán bệnh lý cơ tim, suy tim.

Tổng chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế của bệnh nhân này là 2,1 tỷ đồng, trong đó chi phí thuốc 926 triệu đồng, có một số thuốc chi phí cao như kháng sinh Colistimetato 272,9 triệu đồng; kháng sinh Meronem 161,2 triệu đồng; vật tư y tế 320 triệu đồng gồm bộ trao đổi huyết tương 186 triệu đồng, Phổi nhân tạo ECMO 127 triệu đồng…

Cùng với chính sách bảo hiểm xã hội, chính sách bảo hiểm y tế đã từng bước khẳng định và phát huy vai trò là một trong những trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội; là cơ chế tài chính y tế quan trọng giúp người dân khi bị ốm đau.

Thời gian tới, ngành y tiếp tục đẩy mạnh phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam đẩy mạnh các hoạt động truyền thông về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo hiểm y tế, hướng tới hoàn thành mục tiêu thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân; tăng cường truyền thông về tính nhân văn, nhân đạo của chính sách bảo hiểm y tế...

Từ đó, nâng cao nhận thức về quyền lợi, trách nhiệm, nghĩa vụ của mọi tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành chính sách, pháp luật bảo hiểm y tế nhằm hướng tới mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân.