Nghị quyết 20-NQ/TW về tăng cường công tác chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong thời kỳ mới nhấn mạnh việc bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe là nghĩa vụ, trách nhiệm của mỗi người dân, của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.
Đòi hỏi sự tham gia tích cực của các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, các ngành, trong đó ngành y tế là nòng cốt, đặt mục tiêu đến năm 2025, tỉ lệ hài lòng của người dân với dịch vụ y tế đạt trên 80%. Tỷ lệ này được nâng lên trên 90% vào năm 2030.
Yêu cầu được đặt ra là nâng cao sức khỏe cả về thể chất và tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ, chất lượng cuộc sống của người Việt Nam. Xây dựng hệ thống y tế công bằng, chất lượng, hiệu quả và hội nhập quốc tế.
Phát triển nền y học khoa học, dân tộc và đại chúng. Bảo đảm mọi người dân đều được quản lý, chăm sóc sức khỏe. Xây dựng đội ngũ cán bộ y tế "Thầy thuốc phải như mẹ hiền", có năng lực chuyên môn vững vàng, tiếp cận trình độ quốc tế. Nâng cao năng lực cạnh tranh trong chuỗi sản xuất, cung ứng dược phẩm, dịch vụ y tế.
Mục tiêu cụ thể đến năm 2025:
- Tuổi thọ trung bình khoảng 74,5 tuổi, số năm sống khỏe đạt tối thiểu 67 năm.
- Tỉ lệ tham gia bảo hiểm y tế đạt 95% dân số. Tỉ lệ chi trực tiếp từ tiền túi của hộ gia đình cho y tế giảm còn 35%.
- Tỉ lệ tiêm chủng mở rộng đạt tối thiểu 95% với 12 loại vắc xin. Giảm tỉ suất tử vong trẻ em: Dưới 5 tuổi còn 18,5‰; dưới 1 tuổi còn 12,5‰.
- Tỉ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi của trẻ em dưới 5 tuổi dưới 20%. Tỉ lệ béo phì ở người trưởng thành dưới 12%. Chiều cao trung bình thanh niên 18 tuổi đối với nam đạt 167 cm, nữ 156 cm.
- Phấn đấu trên 90% dân số được quản lý sức khỏe; 95% trạm y tế xã, phường, thị trấn thực hiện dự phòng, quản lý, điều trị một số bệnh không lây nhiễm.
- Đạt 30 giường bệnh viện, 10 bác sĩ, 2,8 dược sĩ đại học, 25 điều dưỡng viên trên 10.000 dân. Tỉ lệ giường bệnh tư nhân đạt 10%.
- Tỉ lệ hài lòng của người dân với dịch vụ y tế đạt trên 80%.
 |
Đặt mục tiêu đến năm 2025, tỉ lệ hài lòng của người dân với dịch vụ y tế đạt trên 80%. Tỷ lệ này được nâng lên trên 90% vào năm 2030. Ảnh minh họa: Tùng Dương. |
Mục tiêu cụ thể đến năm đến năm 2030 cần phải đạt được:
- Tuổi thọ trung bình khoảng 75 tuổi, số năm sống khỏe đạt tối thiểu 68 năm.
- Tỉ lệ tham gia bảo hiểm y tế trên 95% dân số. Tỉ lệ chi trực tiếp từ tiền túi của hộ gia đình cho chăm sóc y tế giảm còn 30%.
- Bảo đảm tỉ lệ tiêm chủng mở rộng đạt 95% với 14 loại vắc xin. Giảm tỉ suất tử vong trẻ em: Dưới 5 tuổi còn 15‰; dưới 1 tuổi còn 10‰.
- Tỉ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi của trẻ em dưới 5 tuổi dưới 15%; khống chế tỉ lệ béo phì ở người trưởng thành dưới 10%. Chiều cao trung bình thanh niên 18 tuổi đối với nam đạt 168,5 cm, nữ 157,5 cm.
- Phấn đấu trên 95% dân số được quản lý sức khỏe; 100% trạm y tế xã, phường, thị trấn thực hiện dự phòng, quản lý, điều trị một số bệnh không lây nhiễm.
- Đạt 32 giường bệnh viện, 11 bác sĩ, 3,0 dược sĩ đại học, 33 điều dưỡng viên trên 10.000 dân. Tỉ lệ giường bệnh tư nhân đạt 15%.
- Tỉ lệ hài lòng của người dân với dịch vụ y tế đạt trên 90%.
- Cơ bản chấm dứt các dịch bệnh AIDS, lao và loại trừ sốt rét.
Mạng lưới y tế phát triển rộng và ngày càng có chất lượng tốt
Hệ thống chính sách, pháp luật từng bước được hoàn thiện, phù hợp thực tiễn đời sống và xu thế của thời đại. Mạng lưới y tế phát triển rộng khắp, đủ khả năng triển khai hiệu quả phòng chống dịch bệnh, khám chữa bệnh, tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiếp cận, tiếp nhận các dịch vụ y tế cũng như ứng phó kịp thời thiên tai, thảm họa.
Chúng ta đã tiếp cận và ứng dụng hiệu quả các kỹ thuật tiên tiến phục vụ công tác khám, chữa bệnh. Nhờ đó, tình trạng sức khỏe của người dân Việt Nam được cải thiện đáng kể, tuổi thọ trung bình của người dân đã đạt hơn 73,1 tuổi, cao hơn nhiều so với những nước có cùng trình độ phát triển.
Ngân sách nhà nước và nguồn lực xã hội đầu tư cho bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân ngày càng tăng. Chính sách tài chính y tế có nhiều đổi mới.
Diện bao phủ bảo hiểm y tế ngày càng được mở rộng, hướng tới Bảo hiểm Y tế toàn dân; đổi mới cơ chế tài chính y tế hướng tới tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế, chuyển dần việc đầu tư ngân sách Nhà nước trực tiếp cho các cơ sở khám, chữa bệnh sang hỗ trợ người thụ hưởng chính sách thông qua hệ thống Bảo hiểm Y tế.
Nhà nước chỉ bao cấp cho người nghèo, trẻ em dưới sáu tuổi, người trong diện chính sách… và hỗ trợ một phần kinh phí cho người cận nghèo mua thẻ Bảo hiểm Y tế, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế…
Nhằm nâng cao tinh thần, thái độ phục vụ, thực hiện tốt quy tắc ứng xử của cán bộ y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh, Bộ Y tế đã ban hành và chỉ đạo các cơ sở y tế thực hiện đổi mới phong cách, thái độ phục vụ, phê duyệt kế hoạch triển khai cơ sở y tế xanh - sạch - đẹp.
Đồng thời, đẩy mạnh tập huấn kỹ năng giao tiếp, ứng xử của cán bộ y tế, đặc biệt là những nhân viên y tế làm việc trong môi trường độc hại, nặng nhọc, căng thẳng, dễ sinh cáu gắt.
Bộ Y tế đã trực tiếp tập huấn kỹ năng giao tiếp, ứng xử cho 100% viên chức tại bệnh viện K, quyết tâm ngăn chặn nạn “cò” bệnh viện, tích cực triển khai công tác xã hội trong bệnh viện, tổ chức hội thi về quy tắc ứng xử cho công chức, viên chức.
Ngoài ra, ngành y tế cũng tích cực kiểm tra, rà soát, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm đạo đức nghề nghiệp, quy tắc ứng xử do người dân, báo chí đưa tin phản ánh.
Việc này được làm song song với lắp đặt các hộp thư góp ý ở các cơ sở khám chữa bệnh và tiếp tục duy trì hoạt động của đường dây nóng và đã giải quyết kịp thời các thắc mắc của người dân.
Kết quả đo lường sự hài lòng của người bệnh tại 22 bệnh viện về việc triển khai thực hiện “Đổi mới phong cách, thái độ phục vụ của cán bộ y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh”.
Việc này cho thấy có sự chuyển biến rõ rệt về tinh thần thái độ phục vụ của nhân viên y tế đối với người bệnh so với trước đây ở tất cả các bệnh viện thuộc các tuyến.
Kết quả khảo sát chỉ số PAPI do UNDP cho thấy “người bệnh đã đánh giá khá tích cực về dịch vụ y tế công, đặc biệt trong lĩnh vực khám, chữa bệnh”. Điều quan trọng nhất trong “sự hài lòng của người bệnh” đối với dịch vụ y tế là làm hài lòng về chất lượng điều trị.
Muốn điều trị tốt thì người bác sĩ phải giỏi. Tuy nhiên, hiện nay chúng ta đang có sự bất cập. Một số nơi kỹ thuật giỏi, bác sĩ tay nghề chuyên môn cao, trang thiết bị y tế tốt nhưng thái độ lại không bằng nơi khác.
Ngay cả trong lĩnh vực thụ tinh trong ống nghiệm, có rất nhiều bệnh nhân khóc dở, mếu dở vì mất tiền của, thời gian nhưng không có hiệu quả.
Tới đây những Trung tâm thụ tinh trong ống nghiệm không làm đúng theo pháp luật, quảng cáo quá khả năng thì cân nhắc rút giấy phép để bảo đảm quyền lợi cho người bệnh.
Chúng ta đã gặp quá nhiều bài học nhãn tiền về việc có những trung tâm quảng cáo gấp mấy lần so với năng lực thực tế của họ khiến không ít bệnh nhân phải trả giá rất đắt, rất đau lòng.
Bộ Y tế đã ban hành nội dung kiểm tra, đánh giá chất lượng bệnh viện và khảo sát hài lòng người bệnh, nhân viên y tế, theo đó, tất cả các bệnh viện Nhà nước và tư nhân trên toàn quốc, viện có giường bệnh điều trị nội trú tự kiểm tra.
Đánh giá chất lượng bệnh viện là công việc định kỳ hàng năm của ngành y tế để kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các hoạt động chuyên môn, cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh của bệnh viện. Thực trạng chất lượng hoạt động và cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh, làm cơ sở xây dựng kế hoạch cải tiến chất lượng bệnh viện.
Đối với việc khảo sát hài lòng người bệnh và nhân viên y tế, các bệnh viện sẽ khảo sát hài lòng người bệnh nội trú, ngoại trú và khảo sát sự hài hài lòng nhân viên y tế.
Sau khi tổng hợp kết quả kiểm tra, đánh giá chất lượng bệnh viện, trong trường hợp cần thiết, Bộ Y tế thành lập đoàn phúc tra của Bộ Y tế (do Cục Quản lý Khám, chữa bệnh làm đầu mối).
 |
Phấn đấu trên 95% dân số được quản lý sức khỏe; 100% trạm y tế xã, phường, thị trấn thực hiện dự phòng, quản lý, điều trị một số bệnh không lây nhiễm. Ảnh minh họa: Tùng Dương. |
Còn nhiều bất cập, cần sự tham gia của toàn xã hội
Trên thực tế công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập, nhất là nhu cầu cần được chăm sóc và nâng cao sức khỏe của nhân dân ngày càng cao.
Trong khi đó, mô hình bệnh tật có sự thay đổi cơ bản cộng với tốc độ già hóa dân số đòi hỏi phải đổi mới hệ thống chăm sóc sức khỏe để thích ứng với sự thay đổi này.
Bên cạnh đó, có nhiều yếu tố ảnh hưởng xấu đến sức khỏe như biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, thực phẩm không an toàn; các hành vi, lối sống có hại cho sức khỏe (hút thuốc lá, lạm dụng rượu, bia, các tệ nạn ma túy...), đòi hỏi phải có những giải pháp mạnh và sự tham gia quyết liệt của cả hệ thống chính trị.
Ngoài ra, việc hội nhập với quốc tế và khu vực đòi hỏi các cơ sở y tế phải được quy hoạch lại, đồng thời phải đổi mới mạnh mẽ cơ chế tài chính, cơ chế hoạt động, phương thức quản trị của các đơn vị y tế công lập để nâng cao hiệu quả hoạt động.
Một trong những giải pháp rất quan trọng, được đặt lên hàng đầu là cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, phát huy sự tham gia của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và của toàn xã hội trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Bám sát chỉ đạo của Trung ương, các tổ chức đảng cần xây dựng chương trình, kế hoạch và triển khai thực hiện Nghị quyết phù hợp chức năng, nhiệm vụ của mình; tổ chức lấy ý kiến, thảo luận dân chủ trong cán bộ, đảng viên, chọn nội dung trọng tâm, trọng điểm, thiết thực để tổ chức thực hiện bảo đảm hiệu quả, chất lượng.
Nghị quyết cũng chỉ rõ, Chính phủ, Quốc hội rà soát các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước để sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện nhằm bảo đảm đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả trong thực thi Nghị quyết từ trung ương đến cơ sở.
Các bộ, ngành, chính quyền địa phương cần xây dựng và đưa các chỉ tiêu về y tế được nêu tại Nghị quyết vào các kế hoạch, chương trình hành động, chiến lược, đề án phát triển kinh tế - xã hội để thực hiện Nghị quyết.
Các chi bộ cần đưa nội dung bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân thành một trong những nội dung sinh hoạt định kỳ. Tăng cường sự phối hợp giữa các cấp, ngành và địa phương.
Gắn công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân với các nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội, quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra.
Đẩy mạnh việc đổi mới, đa dạng hóa các hoạt động thông tin, tuyên truyền và giáo dục các tầng lớp xã hội, đến cộng đồng dân cư, đến từng gia đình và người dân để họ tích cực, chủ động bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe.
Các cơ quan lãnh đạo, quản lý xây dựng chủ trương, chính sách mới để giải quyết những vấn đề bức xúc trong đời sống xã hội, phục vụ lợi ích chính đáng về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Đi liền với đó là tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện Nghị quyết và phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị.
Trong đó, chú trọng kiểm tra, giám sát cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc thực hiện Nghị quyết.
