Chuyên gia kinh tế nói gì về “siêu dự án” Nhà máy lọc dầu 27 tỷ USD?

25/04/2013 08:26
TN (Tổng hợp)
(GDVN) - Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan: “Quan trọng nhất là xem tính thực chất của dự án, tránh quy hoạch “treo”, còn lại cần dựa trên lợi ích quốc gia để quyết định, tránh thiên vị cho một doanh nghiệp
Việc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PetroVietNam) mới đây có văn bản đề nghị Bộ Công Thương không nên đồng ý dự án Nhà máy lọc hóa dầu Nhơn Hội trị giá khoảng 27 tỷ USD do Tập đoàn Dầu khí Thái Lan (PTT) làm chủ đầu tư đã khiến dư luận thực sự quan tâm.

Nhà máy lọc dầu Dung Quất đang được đầu tư bởi PetroVietNam
Nhà máy lọc dầu Dung Quất đang được đầu tư bởi PetroVietNam

Lý do được PetroVietNam đưa ra là nhằm tránh tình trạng mất cân bằng cung cầu. Bởi theo quy hoạch phát triển ngành dầu khí đến năm 2015 và định hướng đến năm 2025 (trên cơ sở dự báo để đảm bảo cung ứng đủ cho nhu cầu của Việt Nam đến năm 2025 và các năm tiếp theo) không có dự án lọc dầu Nhơn Hội.
Về vấn đề này, tờ Tuổi trẻ dẫn lời chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan: “Việc PVN đề nghị Bộ Công thương không nên ủng hộ việc xây dựng Nhà máy Nhơn Hội cho thấy họ có thể lo cho cái chung là mất cân đối cung cầu xăng dầu trong nước, hiệu quả đồng vốn nhà nước bỏ ra ở Dung Quất, Nghi Sơn sẽ giảm, nhưng có thể thực tế là họ lo bảo vệ lợi ích của mình, không chấp nhận cạnh tranh.
“Nếu dự án này được triển khai thì kinh tế của Bình Định sẽ phát triển rất nhanh. Chính vì thế nên lãnh đạo tỉnh rất ủng hộ và tạo điều kiện thuận lợi để thu hút dự án này” ông Lê Hữu Lộc – Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định
Dù có thể được mời tham gia vốn ở nhà máy 27 tỉ USD nhưng PVN cũng sẽ gặp khó ở các nhà máy lớn đã, đang đầu tư. Bà Lan cho rằng việc nhà đầu tư PTT có năng lực hay không, có đảm bảo hiệu quả cho đất nước hay không cần tính đến, nhưng là một bài toán khác, giữa nước chủ nhà và PTT. Còn bài toán cạnh tranh thì doanh nghiệp cần chấp nhận”.
“Việc PTT đề nghị đầu tư Nhà máy lọc dầu Nhơn Hội, đi vay 50% vốn, mà vẫn đảm bảo hiệu quả cao thì phía Việt Nam cũng nên đặt câu hỏi tại sao họ bỏ vốn gấp mấy lần nhà máy lọc dầu trong nước mà vẫn hiệu quả cao. Theo bà Lan, với dự án của PTT cần áp dụng phương án đánh giá tổng thể, cả tác động tích cực và tiêu cực. “Quan trọng nhất là xem tính thực chất của dự án, tránh quy hoạch “treo”, còn lại cần dựa trên lợi ích quốc gia để quyết định, tránh thiên vị cho một doanh nghiệp nào””, báo Tuổi trẻ viết.
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan
Mới đây, bày tỏ quan điểm của mình trên báo Giáo dục Việt Nam, Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong cho rằng: lý do phản đối của Petro Việt Nam không thỏa đáng và có dấu hiệu mưu tính 'lợi ích nhóm'.  Ông Phong cho biết thêm: “Tôi nghĩ chúng ta nên ủng hộ Bình Định, ủng hộ Bộ Công thương và phê duyệt dự án xây dựng Nhà máy lọc hóa dầu Nhơn Hội vì kéo theo đó là rất nhiều cái lợi…”. Cái lợi đầu tiên theo chuyên gia này, nếu phê duyệt dự án Nhà máy lọc hóa dầu Nhơn Hội chính là tăng tổng cung mặt hàng xăng dầu.
“Bình Định tạo điều kiện về đất đai, có mặt bằng sạch, giá thuê đất thấp, các cơ sở hạ tầng… Nói chung là nhà đầu tư cũng rất hài lòng khi chọn Bình Định để đặt tổ hợp lọc, hoá dầu ở đây. Bản thân tôi muốn có nhiều dự án nước ngoài đầu tư vào Bình Định. Đây thực sự là một “siêu dự án” vì số tiền đầu tư lên đến 27 tỷ USD chứ không phải là triệu USD nữa. Có thể đây còn là dự án lớn nhất Đông Nam Á chứ không riêng của Việt Nam". -  ông Lê Hữu Lộc – Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định
“Dù cho Petro Việt Nam nói là thừa nhưng thừa thì chúng ta xuất khẩu. Điều này sẽ biến nước ta không chỉ là nước nhập khẩu mà còn xuất khẩu sản phẩm hóa dầu. Hơn nữa nó góp phần phát triển ngành công nghiệp hóa dầu thúc đẩy ra tăng các ngành chế biến nguyên vật liệu từ dầu khác”, ông Phong đánh giá. 

Từ ổn định tổng cung, cái lợi tiếp từ “siêu dự án” chính là việc ổn định, chủ động đảm bảo nguồn cung tránh trường hợp giá dầu thế giới chao đảo quá mức ảnh hưởng giá dầu trong nước. “Bởi nếu ta ổn định tổng cung có dự trữ sẽ giúp chủ động được số lượng mức cung và giá cả, bên cạnh đó dự án này cũng sẽ giải quyết vẫn đề việc làm không nhỏ cho một bộ phận lao động địa phương”. 

Theo vị chuyên gia kinh tế này, cái lợi quan trọng nhất là giúp cải cách, cải thiện cơ cấu kinh tế không chỉ ở cấp quốc gia mà ở các địa phương. Hơn nữa ở dự án này chúng ta không bị thâm vào đầu tư công do đầu tư chủ yếu là của Thái Lan. Quan trọng là thời gian tới ta làm rõ hơn cơ chế huy động vốn thêm ngoài nguồn vốn chủ thầu Thái Lan thì các nguồn vốn bổ sung. Đồng thời hoàn thiện cơ chế hợp tác cho phù hợp.
Liên quan đến năng lực tài chính, phương án nhập khẩu dầu thô để chế biến..., ông Pireeyutma Vanapruk cho biết PTT sẽ không thông tin thêm bất cứ vấn đề nào liên quan đến dự án cho đến khi Chính phủ VN có thông tin chính thức. Dẫn lời phó tổng giám đốc PTT Sukrit Surabotsopon, ông Pireeyutma Vanapruk cho biết: “PTT là một doanh nghiệp nhà nước của Thái Lan và là công ty đại chúng, vì vậy sẽ không cung cấp thêm bất cứ thông tin nào khác vì vi phạm các quy định công bố thông tin và có thể ảnh hưởng đến giá trị của công ty trên thị trường chứng khoán”.

(Theo Tuổi trẻ)
TN (Tổng hợp)