Thông thường, hết học kỳ I của năm lớp 1 thì đa phần học sinh đã đọc thông, viết thạo. Thậm chí có những em chưa vào lớp 1 cũng đã đọc và viết được vì phụ huynh đã dạy chữ cho con sớm. Nhưng, cũng có những học sinh học hết Tiểu học, lên đến cấp Trung học cơ sở vẫn chưa đọc thông, viết thạo.
Vì thế, sự việc 6 học sinh của trường Trung học cơ sở - Trung học phổ thông Tân Mỹ (huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp) không đọc trôi chảy được một đoạn văn khiến dư luận bất ngờ nhưng thực tế tình trạng này báo chí đã từng phản ánh nhiều lần trong những năm gần đây.
Nhiều người cho rằng thầy cô chưa dạy hết trách nhiệm, vì thành tích nhưng thực ra chưa hẳn là vậy. Nếu gặp học sinh quá yếu, gia đình chưa thực sự quan tâm, cộng với quy định của ngành thì cho dù học sinh không biết gì nhưng đã lưu ban thì các năm học sau dở cỡ nào cũng vẫn được lên lớp.
 |
Trường Trung học cơ sở - Trung học phổ thông Tân Mỹ- nơi có tình trạng học sinh lớp 6 chưa đọc thông, viết thạo (Ảnh minh họa: Báo Giáo dục và Thời đại) |
Thông tư số 12/2011/TT-BGDĐT trước đây đã hướng dẫn cho học sinh lưu ban như thế nào?
Thông tư số 32/2020/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo Ban hành Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học có hiệu lực từ ngày 01/11/2020 hướng dẫn: “Học sinh không được lưu ban quá 03 lần trong một cấp học”.
Còn trước ngày 01/11/2020 thì ngành giáo dục thực hiện theo Thông tư số 12/2011/TT-BGDĐT, theo hướng dẫn của Thông tư này thì “Học sinh không được lưu ban quá 02 lần trong một cấp học”.
Như vậy, những em học sinh lớp 6 của trường Trung học cơ sở - Trung học phổ thông Tân Mỹ (huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp) thực hiện theo Thông tư số 12/2011/TT-BGDĐT trước đây. Vì Thông tư số 32/2020/TT-BGDĐT mới có hiệu lực từ cuối học kỳ I của năm học 2020-2021.
Và, thực tế thì trong số những học sinh này cũng đã có em ở lại lớp.
Khi thông tin này được báo chí phản ánh thì có ý kiến cho rằng giáo viên, nhà trường nặng thành tích mà đẩy học sinh lên lớp nhưng thử hỏi với quy định như vậy thì giáo viên sẽ rất khó có lựa chọn nào khả thi hơn là cho học trò…lên lớp.
Lên lớp, chưa hẳn là để hết trách nhiệm mà với nhiều quy định hiện nay thì giáo viên khó có lựa chọn nào khả thi hơn. Đó là chưa kể nếu những em học sinh này mà ở cấp Tiểu học, học ở trường chuẩn quốc gia thì còn ràng buộc vào tỉ lệ trường chuẩn, phổ cập của địa phương nữa.
Khi gặp những trường hợp như thế này, dư luận thường đặt nghi nghi vấn là thầy cô dạy chưa hết trách nhiệm, nhà trường vì muốn có thành tích đẹp mà “đẩy” học sinh lên lớp….
Đúng là có tình trạng này và những thầy cô giáo, nhà trường có một phần lớn trách nhiệm ở trong đó, nhưng nếu đẩy trách nhiệm cả cho thầy cô giáo và nhà trường thì cũng thật…tội nghiệp.
Bởi, trong số những học sinh trong mỗi lớp có những học sinh học rất nhanh nhưng cũng có những học sinh học rất chậm, thậm chí có những em không biết gì cả.
Giáo viên có tận tình dạy dỗ nhưng trong các lớp học vẫn có những em không tiếp thu được bài.
Thời gian trên lớp thì có giới hạn, hàng mấy chục học sinh nên giáo viên không thể lúc nào cũng kè kè kèm học sinh yếu được. Yếu mà học còn vào thì thầy cô cũng ráng kèm cặp nhưng nếu học không vào thì kèm cặp cũng như “nước đổ lá khoai” mà thôi.
Giải pháp nào cho những em học sinh học…không vào?
Tình trạng học sinh học đến lớp 6 mà vẫn không đọc thông, viết thạo như một số em ở trường Trung học cơ sở - Trung học phổ thông Tân Mỹ (huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp) thực ra không phải là những trường hợp cá biệt mà trong các lớp học đại trà ở cấp Trung học cơ sở hiện nay vẫn có.
Bởi lý do từ cấp Tiểu học đến lớp 8 thì học sinh chưa phải trải qua một kỳ thi nào. Cấp Tiểu học thì mỗi học kỳ học sinh được kiểm tra 2 lần nhưng thông thường việc kiểm tra, đánh giá học trò không khó khăn. Vì thế, học sinh được lên lớp là tất yếu, rất hiếm học sinh phải ở lại lớp.
Muốn không lặp lại sự việc này, chúng tôi cho rằng cần phải có sự chung tay của nhiều người, nhiều lãnh đạo ngành.
Thứ nhất: giáo viên phải tận tâm với những em học sinh này, giúp đỡ trên lớp, phụ đạo cho học trò để các em có gốc ngay từ khi học lớp 1. Những em không đạt yêu cầu chuẩn kiến thức thì giáo viên mạnh dạn cho học sinh ở lại lớp.
Tuy nhiên, cái khó nhất là khi phụ đạo cho học trò trái buổi hiện nay ở các cấp học phổ thông thường rất khó khăn trong việc tính tiết dạy định mức của giáo viên. Phụ đạo cũng đồng thời sẽ phát sinh thừa tiết của giáo viên.
Trong khi, phát sinh thừa giờ theo kiểu phụ đạo học sinh yếu kém hiện nay rất khó trong việc chi trả tiền thừa giờ cho giáo viên vì gần như cấp trên không phê duyệt khoản kinh phí này.
Giải pháp của các nhà trường thường là bố trí một số giáo viên thiếu tiết đi phụ đạo cho học trò. Nhưng, nhiều khi giáo viên vào trường thì học sinh lại không đến học- đây là thực trạng xảy ra nhiều ở nhiều trường học.
Những em học giỏi thì lại rất siêng năng nhưng những em yếu kém thì giáo viên có yêu cầu vào trường trái buổi để phụ đạo thì các em cũng tìm cách lẩn tránh.
Vì thế, giáo viên, nhà trường cần báo cho phụ huynh biết để cùng phối hợp cho học sinh học phụ đạo khi nhà trường có kế hoạch.
Thứ hai: phụ huynh cũng cần chung tay với giáo viên, với nhà trường trong việc dạy dỗ, kèm cặp học trò. Để xảy ra tình trạng học sinh học đến lớp 6 nhưng đọc không thông, viết không thạo thì phụ huynh mới phát hiện ra cũng là một điều đáng…băn khoăn.
Chẳng lẽ gần 6 năm qua phụ huynh lại không một lần lật vở hay kiểm tra xem con mình học hành như thế nào hay sao?
Chẳng lẽ trong một gia đình có ông bà, cha mẹ, chú bác…mà đều không một lần để ý đến khả năng học tập của con em mình?
Vì thế, phụ huynh cũng cần đóng một vai trò quan trọng kèm cặp, dạy dỗ hoặc ít nhất là nhắc nhở con em mình học tập khi ở nhà.
Thứ ba: các nhà trường tiểu học cần thay đổi thói quen phân công giáo viên dạy lớp cố định. Chẳng hạn, năm nay lớp 2A thì sang năm vẫn lớp 2A nên giáo viên họ thừa biết là nếu để học sinh quá yếu ở lại thì sang năm học sau lại…khổ mình. Vì thế, việc học sinh lên lớp đều đều cũng là một lẽ thường.
Thay vì cứ phân công cố định như vậy, Ban giám hiệu các nhà trường cần luân chuyển giáo viên chủ nhiệm giữa các lớp. Năm nay lớp A thì sang năm có thể là lớp C, lớp D…để giáo viên họ không ngán ngại và cũng không thể né được học trò yếu kém.
Đồng thời, nhà trường cũng mạnh dạn, yêu cầu giáo viên cho học sinh ở lại lớp nếu quá yếu. Hiện nay, Thông tư số 32/2020/TT-BGDĐT đã có hiệu lựa và học sinh có thể ở lại đến 3 lần/ cấp học.
Cùng với nhà trường thì các Phòng Giáo dục cũng không nên quá đề cao thành tích hoặc ra chỉ tiêu cao ngất ngưởng khiến cho một số nhà trường, giáo viên họ phải đối phó, phải đẩy học trò yếu, kém lên lớp.
Khi mọi người chung tay vì giáo dục, lãnh đạo ngành không quá trọng vào thành tích, chỉ tiêu thì ít nhất cũng giúp cho những em học sinh dù yếu nhưng lên đến lớp 2, lớp 3 cũng có thể đọc thông, viết thạo.
Giáo dục phổ thông còn rất nhiều việc phải làm và có lẽ đã đến lúc người lớn cần chung tay trong việc giáo dục con trẻ. Đừng để tình trạng con học giỏi là tại cháu nó thông minh nhưng con học yếu là tại…thầy cô chưa dạy dỗ đến nơi đến chốn.
Mình giáo viên thôi chưa đủ mà rất cần sự chung tay, góp sức của nhiều người, đặc biệt là phụ huynh học sinh chung tay kèm cặp, quản lý, nhắc nhở, tạo động lực cho con em mình học tập lúc ở nhà.
