Cuối tháng 6, nhiều địa phương trên cả nước bắt đầu công bố điểm thi vào lớp 10. Không chỉ những vùng xa, vùng khó, điểm thi vào lớp 10 mới chênh lệch với điểm thực học của học sinh mà ngay tại những thị xã, rồi khu đô thị lớn như Thành phố Hồ Chí Minh thì điểm thi vào lớp 10 của một số em cũng thấp dưới mức tưởng tượng.
Vì sao điểm thi và điểm tổng kết lại có sự chênh lệch nhau nhiều như thế?
 |
Điểm chuẩn lớp 10 của các trường trung học phổ thông tại Bình Thuận năm học 2022-2023 (Ảnh BTV) |
Anh Bảo - phụ huynh của một học sinh thi vào lớp 10 tại quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh - buồn bã cho biết điểm thi môn toán và môn tiếng Anh của con anh quá thấp so với những gì con thể hiện trên lớp.
"Tôi giờ chỉ cầu mong con đậu vào nguyện vọng 3, trường công tốp dưới. Vì hai môn toán và tiếng Anh con đều dưới 5 điểm cả. Con tôi khóc suốt từ lúc biết điểm tới giờ. Tôi thật sự không biết cách thi và kiểm tra lấy điểm trên lớp sao khác với điểm thi vào lớp 10 như vậy". [1]
Tại Bình Thuận, tất cả có 24 trường trung học phổ thông nhưng có tới hơn chục trường học điểm chuẩn chỉ lấy dưới 20 điểm (3 môn thi trong đó Toán và Văn nhân hệ số 2). Đặc biệt có tới 3 trường lấy điểm chuẩn dưới 10 điểm. Như vậy, mỗi môn chưa tới 2 điểm đã đỗ trường công.
Có 9 trường lấy điểm chuẩn 11, 12, 13 và 14 cho 3 môn thi, Toán - Văn nhân hệ số 2, tính ra mỗi môn cũng chỉ đạt từ 2 đến 3 điểm.
Có những học trò cũ của người viết nói rằng, điểm tổng kết ở trường em đạt 9.0 môn Toán nhưng điểm thi vào 10 chỉ đạt 4 điểm.
Điều đáng buồn, em chưa phải là trường hợp đặc biệt mà “bạn con nhiều đứa như thế lắm”. Cô bé học trò cũ khẳng định như để khỏa lấp đi nỗi buồn mà em đang gặp phải vì đã có không ít bạn đồng cảnh ngộ.
Khi được hỏi, vì sao điểm thi và điểm tổng kết lại có sự chênh lệch nhau nhiều, một số hiệu trưởng cho rằng, do học kỳ 1 học sinh phải học online nên chất lượng học tập bị giảm sút. Vì thế, điểm thi vào 10 thấp cũng là điều dễ hiểu.
Đối với năm nay, học sinh phải học online nên nhiều người dễ dàng vin vào lý do dạy và học online để lý giải nguyên nhân. Tuy nhiên, thực tế, sự chênh lệch không riêng gì ở năm học này.
Người viết cho rằng, đó không phải lý do chính dẫn đến điểm thi và điểm học quá khác biệt nhau. Bởi vì những năm về trước, điểm thi và điểm tổng kết của nhiều học sinh cũng xảy ra tương tự.
Những chia sẻ thật lòng của một số giáo viên
Thầy giáo B. (đề nghị không nêu tên), giáo viên dạy Toán bậc trung học phổ thông ở Bình Thuận cho rằng:
“Điểm thi bao giờ cũng thấp hơn điểm học ở trường vì điểm thi đánh giá đúng thực chất, còn điểm ở trường là điểm của thầy cô giáo nên không nói lên điều gì cả”.
Thầy giáo H. (đề nghị không nêu tên), giáo viên dạy Toán tại một huyện miền núi Nghệ An cũng cho biết: “Có tình trạng: trên lớp dạy qua loa, học thêm dạy kĩ, ôn đúng chỗ kiểm tra (nên học sinh đạt điểm cao ở trường). Ngược lại đi thi, đề hoàn toàn khác nên nhiều em không làm được”.
Thầy giáo Hồ Đồng, giáo viên dạy Toán tại tỉnh Kiên Giang cho rằng kỳ thi vào lớp 10 luôn được giáo viên đánh giá là kỳ thi tuyển nghiêm túc, chất lượng, có sàng lọc, bài bản từ khâu ra đề, cách tổ chức thi nên điểm học sinh đạt được trong kỳ thi là thực chất.
Còn điểm học của học sinh ở trường phần lớn thiên về điểm ảo. Thầy Hồ Đồng đã thẳng thắn chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến điểm học và điểm thi của học sinh quá chênh lệch nhau.
Thứ nhất: có những em lớp 9 được đánh giá là học sinh khá giỏi nhưng thi vào lớp 10 lại bị rớt. Cách cho học sinh đạt điểm cao hiện nay các trường thường làm là ra đề (chỉ ra 1 đề ôn tập kiểu ôn đâu thi đó. Lên lớp, giáo viên sẽ ôn đi ôn lại nên học sinh đã thuộc lòng cách làm thì chắc chắn sẽ đạt được điểm cao.
Thứ hai, nhà trường tổ chức kiểm tra dễ (phòng thi là nguyên lớp như ngồi học bình thường), cộng với việc người coi thi dễ dãi nên học sinh dễ trao đổi bài, dễ copy lẫn nhau.
Từ chỗ điểm xét tốt nghiệp cao làm cho phụ huynh, học sinh ảo tưởng vào sức học của con, của bản thân. Nên ồ ạt đăng ký thi vào lớp 10. Và chất lượng thật mới bắt đầu lộ diện.
Để điểm thi và điểm thực học của học sinh không còn nhiều khoảng cách chỉ khi nào ngành giáo dục không còn "căn bệnh ngụy thành tích", thực hiện dạy thật, học thật và tình trạng dạy thêm, học thêm không bị biến tướng như ngày nay.
Tài liệu tham khảo:
[1] https://tuoitre.vn/thi-vao-lop-10-tai-tphcm-khoc-vi-diem-thap-khong-the-tin-noi-20220624222239094.htm
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
