Quan sát đại hội đảng bộ của các cơ sở giáo dục đại học nhiệm kỳ 2020 – 2025 và bầu ra bí thư đảng ủy cho thấy, tính đến tháng 12/2021 còn khá nhiều chủ tịch hội đồng trường không là bí thư đảng ủy như tinh thần Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành Trung ương khóa XII nêu “bí thư đảng ủy kiêm chủ tịch hội đồng trường”.
Điều đáng nói là, Nghị quyết số 19-NQ/TW ban hành rất sớm từ năm 2017 và đủ thời gian để các cấp ủy chỉ đạo và các cơ sở giáo dục đại học chuẩn bị nhân sự thực hiện theo Nghị quyết. Đồng thời sau đó, Luật Giáo dục đại học số 34/2018/QH14 cũng có hiệu lực trước đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020-2025 hơn 1 năm đã nêu rõ ràng vai trò, vị trí, nhiệm vụ, trách nhiệm của hội đồng trường (Điều 16 và 18) và hiệu trưởng (Điều 20) và khẳng định hội đồng trường là thiết chế quyền lực cao nhất trong nhà trường, nên không thể nói thiếu các quy định.
Muốn hội đồng trường thực quyền thì tất cả các bên liên quan phải nâng cao nhận thức và thực hiện nghiêm Nghị quyết của Đảng, đây cũng là nội dung được thảo luận nhiều tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 13 là cần kiểm tra, giám sát, chỉ đạo kịp thời việc triển khai Nghị quyết vào cuộc sống. Không phải chỉ Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện mà chính các cơ quan quản lý trực tiếp các trường đại học (còn gọi là bộ chủ quản, cơ quan chủ quản) và cấp ủy địa phương cũng cần phải thay đổi nhận thức. Cơ quan quản lý trực tiếp tránh tình trạng can thiệp hành chính vào hội đồng trường vì tính tự chủ, trách nhiệm giải trình đã được quy định rất rõ.
Vì lẽ đó, để nhất quán trong thực hiện, ngày 8/1/2020, Ban cán sự Đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có văn bản gửi Ban Thường vụ các Tỉnh ủy, Thành ủy về việc thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành Trung ương khóa XII.
 |
 |
Ngày 8/1/2020, Ban cán sự Đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có văn bản gửi Ban Thường vụ các Tỉnh ủy, Thành ủy về việc thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành Trung ương khóa XII. |
Văn bản nêu rõ:
"Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành trung ương khóa XII về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập đã đề ra nhiệm vụ: “Nâng cao hiệu lực, hiệu quả cơ chế hội đồng trường trong các trường đại học theo hướng, hội đồng trường là cơ quan thực quyền cao nhất của trường đại học; bí thư đảng ủy kiêm chủ tịch hội đồng trường”.
Nghị quyết đã giao cụ thể trong tổ chức thực hiện là: “Các tỉnh ủy, thành ủy, các ban đảng, ban cán sự đảng, đảng đoàn, đảng ủy trực thuộc Trung ương xây dựng chương trình kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết với lộ trình và phân công cụ thể trách nhiệm cho các cơ quan, đơn vị thực hiện phù hợp với điều kiện cụ thể của từng ngành, lĩnh vực, địa phương và đơn vị”.
Nghị định số 99/2019/NĐ-CP ngày 30/12/2019 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật giáo dục đại học đã quy định: “Tập thể lãnh đạo chỉ đạo thực hiện quy trình thành lập hội đồng trường của nhiệm kỳ mới theo quy định của Đảng, quy định của pháp luật, quy chế tổ chức và hoạt động của trường đại học”.
Căn cứ Quyết định số 200-QĐ/TW ngày 02/10/2013 của Ban Bí thư trung ương Đảng (khóa XI) ban hành “Quy chế về quan hệ công tác giữa ban cán sự đảng bộ, ngành với bộ trưởng, thủ trưởng ngành; với đảng ủy cơ quan bộ, ngành, các đảng đoàn, ban cán sự đảng, đảng ủy trực thuộc Trung ương, đảng ủy các đơn vị sự nghiệp Trung ương, các ban Trung ương Đảng và các tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương”, Ban cán sự đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo trân trọng đề nghị các tỉnh ủy, thành ủy chỉ đạo cấp ủy đảng các cấp thực hiện đúng chủ trương bí thư đảng ủy kiêm chủ tịch hội đồng trường trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức đại hội đảng ở các cơ sở giáo dục đại học công lập nhiệm kỳ 2020-2025 và trong quá trình kiện toàn cấp ủy các cơ sở giáo dục đại học công lập theo tinh thần Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành Trung ương".
Tuy nhiên, kể từ ngày 8/1/2020 đến nay đã gần 2 năm nhưng theo khảo sát của Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam hiện vẫn còn hơn 40 cơ sở giáo dục đại học chưa chấp hành đúng Nghị quyết 19-NQ/TW.
Phải chăng đã đến lúc tổ chức đảng cấp trên của từng đảng bộ cơ sở giáo dục đại học cần phải siết chặt kỉ cương, chỉ đạo sát sao để đảng bộ trường thực hiện đúng Nghị quyết 19-NQ/TW tức là thống nhất chức danh bí thư đảng ủy với chủ tịch hội đồng trường và không nên có ngoại lệ?
Để nghị quyết của Đảng đi vào cuộc sống, đây phải được xem là trách nhiệm, bổn phận của từng đảng bộ cũng như những người đứng đầu khi thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW của Đảng.
Mới nhất, Thông báo 104/TB-VPCP ngày 13/5/2021 về kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại cuộc họp với Bộ Giáo dục và Đào tạo về những vấn đề, nội dung cấp bách cần giải quyết và kiến nghị, đề xuất trong đó có yêu cầu “Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát, kiểm tra để bảo đảm thực hiện nghiêm chủ trương của Đảng và quy định của pháp luật về việc chủ tịch hội đồng trường đồng thời là bí thư đảng ủy trường”.
Hi vọng với sự quyết tâm, quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ cũng như Bộ Giáo dục và Đào tạo trong thời gian tới cũng như các văn bản chỉ đạo gần đây về việc công nhận chủ tịch hội đồng trường các cơ sở giáo dục đại học trực thuộc Bộ thì rất cần triển khai kiểm tra, giám sát, thanh tra các cơ sở giáo dục đại học về nội dung này trong việc thực hiện các chủ trương của Đảng liên quan đến giáo dục đại học, việc triển khai Luật Giáo dục đại học.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cần làm việc với một số cấp ủy để có kết quả cụ thể về việc thực hiện Nghị quyết 19 của Ban chấp hành Trung ương, Luật Giáo dục đại học, kết luận 104 của Thủ tướng Phạm Minh Chính, từ đó báo cáo Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ và Ban tổ chức Trung ương để chỉ đạo thống nhất trong toàn hệ thống giáo dục đại học.
