Năm nào cũng vậy, cứ sang những tuần đầu tiên của học kỳ II thì các sở giáo dục và đào tạo lại công bố phương án tuyển sinh 10 của địa phương mình.
Năm nay cũng vậy, thời điểm này thì nhiều địa phương đã chốt phương án thi tuyển sinh 10. Có nơi đã lên phương án thi tuyển 3 môn, có nơi thì đang có ý định sẽ công bố môn thi môn thứ tư vào tháng 3 này.
Tuy nhiên, trong bối cảnh dịch bệnh như năm nay thì có lẽ các sở giáo dục cần giảm các áp lực không cần thiết cho học sinh lớp 9. Bởi, trong năm học này thì phần nhiều các địa phương đã triển khai học trực tuyến ở học kỳ I, sang học kỳ II thì giờ đây nhiều địa phương phía Bắc cũng phải chuyển sang trực tuyến hoặc vừa trực tuyến vừa trực tiếp.
 |
Kỳ thi tuyển sinh 10 nên áp dụng hình thức xét tuyển đối với những trường có tỉ lệ chọi thấp (Ảnh minh họa: Lã Tiến) |
Khó khăn ở thời điểm hiện tại là rất lớn và những tháng tới đây cũng chưa thể nói trước được điều gì. Vì thế, chúng tôi cho rằng các địa phương chỉ nên thi từ 2-3 môn thi, thậm chí những trường mà nhiều năm qua tỉ lệ chọi thấp có thể xem xét đến phương án xét tuyển là tốt nhất.
Suy cho cùng, trong bối cảnh dịch bệnh như hiện nay thì việc tổ chức một kỳ thi với quy mô lớn mà nhiều trường có tỉ lệ chọi thấp, hoặc tỉ lệ tuyển cao hơn số lượng dự thi thì tổ chức kỳ thi cho tất cả các trường trong một tỉnh chưa hẳn là một phương án hay.
Thi càng nhiều môn, học sinh học thêm càng nhiều
Những năm qua, kỳ thi tuyển sinh 10 của các địa phương trên cả nước đã thực hiện rất khác nhau. Có địa phương tổ chức thi 2 môn: Toán, Văn; có địa phương tổ chức thi 3 môn: Toán, Văn, Ngoại ngữ; có địa phương thi thêm môn thứ tư là tổ hợp khoa học tự nhiên hoặc khoa học xã hội.
Vì vậy, nhiều môn thi cũng đồng nghĩa là học sinh phải học thêm tất cả các môn thi bởi môn nào cũng quan trọng, không thể nào lơ là được. Điều đáng nói là các trường đã mở lớp ôn tập nhưng có nhiều học sinh vẫn phải đi học thêm tại nhà thầy cô giáo- những người đang giảng dạy mình tại trường.
Lý do đưa ra thì nhiều nhưng tựu trung lại vẫn là số tiết nhà trường ôn tập quá ít nên không đủ thời gian để ôn tập hết kiến thức và tiếp cận các dạng đề thi. Vì thế, một số thầy cô giáo mở thêm lớp dạy thêm tại nhà để nhằm củng cố thêm kiến thức cho học trò.
Trong khi, dù các trường công lập thu phí học thêm không cao so với các điểm học thêm ở bên ngoài nhà trường nhưng chỉ cần 1 tháng học thêm thì phụ huynh cũng đã phải bỏ ra ít nhất là 500 ngàn/3 môn cho việc ôn tập.
Những địa phương thi từ 4 môn trở lên thì số tiền phụ huynh phải đóng sẽ cao thêm. Ngoài ra, một số Sở Giáo dục cũng tổ chức bán tài liệu ôn thi các môn tuyển sinh 10 với giá dao động từ 130-200 ngàn đồng/ học sinh.
Những học sinh muốn thi vào khối trường chuyên hoặc các trường điểm thì còn phải đầu tư nhiều hơn cho việc học thêm và tài liệu ôn tập. Nhiều em ở quê sau khi kết thúc năm học phải lên thành phố thuê trọ để đến các trung tâm ôn tập hoặc tìm đến các thầy cô có tiếng ở thành phố để ôn luyện với giá học phí rất cao.
Việc học sinh thêm hiện có một phần bị ảnh hưởng bởi tâm lý đám đông, em này đi học kéo theo em khác, phụ huynh này thấy con người khác học thì động viên con em mình cũng đi học. Ai cũng sợ con mình rớt nên đều phải cố gắng cho con đi học thêm nhiều nơi, nhiều chỗ.
Vì thế, số tiền mà phụ huynh bỏ ra cho kỳ thi tuyển sinh 10 cho con em mình không hề nhỏ.
Năm học này, dù nhiều địa phương phải tổ chức dạy và học trực tuyến thì hình thức học thêm online đối với học sinh lớp 9 cũng được mở ra khá nhiều. Vòng xoáy học thêm suốt ngày khiến cho nhiều học trò lớp 9 bơ phờ, mệt mỏi, nhiều em vào lớp tranh thủ lúc nào chưa đến giờ học là gục mặt xuống bàn ngủ bất kể lúc nào có thể.
Nên xét tuyển những trường có tỉ lệ chọi thấp
Thực tế, trong mặt chung học trực tuyến như năm học này thì việc tổ chức một kỳ thi tuyển sinh 10 rộng trên phạm vi toàn tỉnh là điều không thực sự cần thiết.
Chương trình học chính khóa thì cũng đã được Bộ tinh giản bớt kiến thức ngay từ thời điểm đầu năm học.
Việc dạy trực tuyến ở các nhà trường thì mỗi tiết học chỉ có thời lượng tối đa là 30 phút nên giáo viên phải chắt lọc lại những kiến thức cơ bản để truyền đạt đến học trò. Chính vì thế, việc tổ chức một kỳ thi đối với tất cả các trường chỉ thêm lãng phí mà thôi.
Ôn thêm một tháng thì lượng kiến thức mà học sinh tiếp thu được cũng không đáng là bao vì chỉ yếu là thầy cô hướng học sinh tới các dạng đề, ôn theo kiểu “mì ăn liền” để đối phó với kỳ thi mà thôi.
Trong khi, một số địa bàn ở các tỉnh thì nhiều năm qua điểm thi đầu vào lớp 10 khá thấp. Tỉ lệ thí sinh nộp đơn vào các trường trung học phổ thông không nhiều, có những trường số đơn dự thi thấp hơn số tuyển của trường nhưng lâu nay nhiều trường vẫn tổ chức kỳ thi để xét nguyện vọng 2, 3 từ các nguồn khác.
Chính thế, chúng tôi cho rằng trong tình hình dịch bệnh đang khá phức tạp ở một số địa phương như hiện nay thì các Sở Giáo dục chỉ cần tổ chức thi tuyển sinh 10 ở những trường trung học phổ thông chuyên, những trường lớn thuộc khu vực đô thị, những trường có truyền thống cạnh tranh đầu vào…
Đối với những trường tốp dưới ở khu vực đô thị, những trường nông thôn, khu vực khó khăn nên áp dụng hình thức xét tuyển thì có lẽ sẽ giảm được rất nhiều thời gian, tiền bạc cho ngành giáo dục và cha mẹ học sinh.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
