Sau khi nghiên cứu toàn bộ Dự kiến đề cương chi tiết Luật Thủ đô ngày 28/2/2023; Tờ trình đề nghị xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi) của Bộ Tư pháp và Báo cáo đánh giá tác động của chính sách Luật Thủ đô (sửa đổi) của Bộ Tư pháp, chia sẻ cùng Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, một số lãnh đạo trường phổ thông trên địa bàn Hà Nội thống nhất với mục tiêu chính sách mà tờ trình, báo cáo đã đề xuất đồng thời có chia sẻ, góp ý cho phần “chính sách số 6”- về cơ chế, chính sách phát triển văn hóa và giáo dục đào tạo của Thủ đô trong dự thảo.
Cụ thể, trong báo cáo đánh giá tác động của chính sách Luật Thủ đô (sửa đổi), số 59/BC-BTP ngày 28/02/2023 của Bộ Tư pháp nêu:
"Chính sách 6: Cơ chế, chính sách phát triển văn hoá và giáo dục-đào tạo Thủ đô:
a) Giải pháp 1: Giữ nguyên như hiện hành.
b) Giải pháp 2: Thành phố được thực hiện các giải pháp chính sách như khuyến khích người dân, doanh nghiệp đầu tư đủ điều kiện vào các ngành công nghiệp văn hoá , đầu tư vào lĩnh vực giáo dục đào tạo của Thủ đô (mầm non, tiểu học,trung học cơ sở, trung học phổ thông, giáo dục thường xuyên, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học) bằng quy định ưu đãi đầu tư cao hơn mức ưu đãi đầu tư trong các luật hiện hành cụ thể như sau:
Ưu đãi về giao đất, cho thuê đất, giảm tiền sử dụng đất, hỗ trợ thủ tục thành lập doanh nghiệp nhằm khuyến khích cá nhân, tổ chức đầu tư phát triển các ngành công nghiệp văn hoá; khuyến khích cá nhân, tổ chức đầu tư vào lĩnh vực giáo dục đào tạo, liên kết, hợp tác quốc tế về giáo dục theo quy định của pháp luật.
Áp dụng thuế suất 5% hoặc miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với thu nhập của doanh nghiệp đầu tư trong các ngành công nghiệp văn hoá hoặc đầu tư trong lĩnh vực giáo dục đào tạo.
Hỗ trợ cùng một mức học phí cho học sinh các cấp học trên địa bàn Thành phố không phân biệt trường công lập và trường tư thục…."
 |
Ảnh minh hoạ: MC |
Chia sẻ với phóng viên, thầy Nguyễn Xuân Khang – Hiệu trưởng trường Marie Curie (Hà Nội) rất hoan nghênh nội dung “ưu đãi về giao đất, cho thuê đất, giảm tiền sử dụng đất” và “áp dụng thuế suất 5% (hiện tại là 10%) hoặc miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với nhà đầu tư trong lĩnh vực giáo dục đào tạo” mà báo cáo nêu.
Tuy nhiên với giải pháp “hỗ trợ cùng một mức học phí cho học sinh trên địa bàn Thành phố không phân biệt trường công và trường tư” thì thầy Khang băn khoăn rằng “có nên không?”. Hiệu trưởng trường Marie Curie (Hà Nội) lý giải, trường công lập dành cho con em của mọi đối tượng, đặc biệt là hộ gia đình nghèo, cận nghèo, còn trường tư thục huy động nguồn lực xã hội để giảm bớt gánh nặng ngân sách nhà nước, phụ huynh nói chung đều “có điều kiện”.
Trong khi đó, Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm – Chủ tịch Hội đồng Giáo dục Trường Trung học phổ thông Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) cho rằng cần bổ sung thêm về mục tiêu của phát triển xã hội, giáo dục đào tạo Thủ đô trong những năm tới: “Xây dựng Hà Nội thực sự là trung tâm hội tụ, kết tinh văn hóa của cả nước, trở thành nguồn lực phát triển mới cho Thủ đô; đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở các cấp học, trình độ đào tạo; nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài; hội nhập quốc tế về giáo dục và đào tạo, mở rộng quy mô hợp tác quốc tế để xây dựng Thủ đô Hà Nội thành trung tâm giáo dục chất lượng cao ngang tầm khu vực và quốc tế; đẩy mạnh xã hội hóa, huy động nguồn lực phát triển công nghiệp văn hóa, giáo dục và đào tạo Thủ đô.”
Do đó, phần Mục tiêu cần bổ sung thêm: “Văn hóa và giáo dục đào tạo phải được ưu tiên phát triển đi trước một bước để đảm bảo “văn hóa con người vừa là mục tiêu, vừa là nền tảng, nguồn lực, động lực để phát triển Thủ đô”.
Đối với cơ chế, chính sách phát triển giáo dục-đào tạo Thủ đô, Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm kiến nghị, thành phố Hà Nội cần có chính sách ưu tiên thu hút đầu tư cho các loại trường. Cụ thể:
Trường trọng điểm quốc gia Trung học phổ thông Chu Văn An cần được ưu tiên đầu tư thành trường đào tạo nhân tài cho thành phố và cả nước từ trung học phổ thông và tiến đến mô hình trường đào tạo có tính chất quốc tế của Hà Nội và của Việt Nam mới đảm bảo thực hiện mục tiêu mà cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã gửi gắm ước vọng khi cho thành lập 3 trường trung học phổ thông trọng điểm quốc gia ở Hà Nội, Huế và Thành phố Hồ Chí Minh. Hiện nay Trường Trung học phổ thông Chu Văn An được thành phố đầu tư giải phóng mặt bằng nhưng chưa đầu tư mọi mặt như các trường trung học phổ thông chuyên của thành phố.
Đầu tư cho các trường chuyên khác theo tinh thần đổi mới thành những nhà trường đào tạo nguyên nhân lực chất lượng cao cho các ngành, các địa phương của thành phố chứ nếu chỉ phục vụ cho việc thi lấy giải quốc gia, quốc tế là hết sức lãng phí, không thể trở thành các trường ngang tầm khu vực, quốc tế.
Đặc biệt, theo thầy Nguyễn Tùng Lâm cần phải có chính sách đầu tư cho các cơ sở giáo dục những trẻ khuyết tật, những đối tượng thiệt thòi. Thành phố đã mở rộng, dân cư tập trung đông nhưng không hề có thêm trường giúp trẻ khó khăn thiệt thòi. Đặc biệt đối với trẻ tự kỷ, đối tượng này toàn giao tư nhân làm mà cũng không có chính sách ưu đãi gì.
“Tôi tha thiết mong Luật Thủ đô cần ghi rõ thêm những chính sách ưu đãi về mặt đầu tư cho các loại trường này”, thầy Tùng Lâm kiến nghị.
Ngoài ra, Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm kiến nghị nên thay đổi tiêu chí thứ 3 của giải pháp 6 nêu trong tờ trình thành: “Nêu cao vai trò “tự chủ - dân chủ - nhân văn – sáng tạo” của các trường học phổ thông của Thủ đô để đảm bảo nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của các cấp học"
Thầy Lâm lý giải, trao quyền tự chủ cho mỗi cơ sở giáo dục đào tạo công lập là một quá trình nhưng nếu Luật Thủ đô không tập trung tháo gỡ thì giáo dục đào tạo Thủ đô khó trở thành “nền tảng, nguồn lực, động lực để phát triển Thủ đô”.
Thực hiện cơ chế tự chủ cho các trường công lập Thủ đô thì tự nhiên “cơ sở giáo dục công lập trao quyền thực hiện liên kết giáo dục với các cơ sở giáo dục nước ngoài để huy động nguồn lực phát triển các loại hình liên kết giáo dục đào tạo trong nước – quốc tế”...
Trao quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục công lập là phù hợp với quy luật quản lý quốc tế hiện đại, phù hợp với sự phát triển của cơ sở giáo dục đào tạo của nhiều nước trên thế giới hiện nay. Muốn giáo dục đào tạo Thủ đô hội nhập quốc tế thì trước hết các trường học ở Thủ đô cũng phải được tự chủ dân chủ như Nghị quyết số 29-NQ/TW đã khẳng định:
"Đổi mới căn bản công tác quản lý giáo dục, đào tạo, bảo đảm dân chủ, thống nhất; tăng quyền tự chủ và trách nhiệm xã hội của các cơ sở giáo dục, đào tạo; coi trọng quản lý chất lượng.... Thực hiện giám sát của các chủ thể trong nhà trường và xã hội; tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra của cơ quan quản lý các cấp; bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch".
Như vậy trao quyền tự chủ cho các trường phổ thông công lập Thủ đô không có nghĩa là thả nổi, tháo khoán cho các nhà trường mà các cấp quản lý giáo dục của Thủ đô vẫn là cơ quan chủ quản có trách nhiệm quản lý, đảm bảo các điều kiện để các cơ sở giáo dục phổ thông thực hiện đúng quyền tự chủ mà Thành phố giao.
Trao quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục phổ thông công lập tức là đã giải quyết được vấn đề các trường phổ thông công lập được điều chỉnh bổ sung một số môn học, hoạt động giáo dục để phù hợp với điều kiện kinh tế, văn hoá, xã hội của Thủ đô theo hướng tiếp cận nền giáo dục của khu vực và quốc tế như các trường tư thục của Thành phố hiện nay....
Cuối cùng, Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm cho rằng, Thành phố Hà Nội cần phân cấp triệt để, để chính quyền các cấp quận huyện, phường xã trong việc chăm lo sự phát triển giáo dục toàn diện ở các địa phương.
“Để thúc đẩy giải pháp này, tôi kiến nghị thành phố nên chỉ đạo có tiêu chí đánh giá, xếp loại hàng năm các quận, huyện, phường, xã đầu tư, chăm lo, quản lý các cơ sở giáo dục”, thầy Lâm nêu ý kiến.
Độc giả xem báo cáo đánh giá tác động của chính sách Luật Thủ đô (sửa đổi), số 59/BC-BTP ngày 28/02/2023 của Bộ Tư pháp, TẠI ĐÂY.
